Ομιλία ΑΝΥΠΕΞ Δ. Δρούτσα στην 120ή Υπουργική Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης (Στρασβούργο, 11.05.10)

Βασικά σημεία:

• «Η ευημερία των πολιτών μας, ως υπέρτατος στόχος, απαιτεί να εκμεταλλευθούμε κάθε ευκαιρία για να διασφαλίσουμε περαιτέρω την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να προάγουμε τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα। Μπορούμε να εκπληρώσουμε αυτό το υπέρτατο καθήκον μόνο ερχόμενοι κοντά στους πολίτες, αναγνωρίζοντας τα καθημερινά τους προβλήματα, βρίσκοντας τις σωστές απαντήσεις, μετατρέποντάς τις σε συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες»।

• «Θα θέλαμε να εκφράσουμε την πλήρη υποστήριξή μας για την τρέχουσα μεταρρυθμιστική διαδικασία που εγκαινιάστηκε από τον Γενικό Γραμματέα». «Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στα αποδοτικά προγράμματα με τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, στη βάση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Οργανισμού». «Η δομή του Οργανισμού θα πρέπει να εξυπηρετεί το σκοπό της μεγιστοποίησης της παραγωγικότητας και να επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία μέσω οικονομικά αποδοτικών μεθόδων και δράσεων».
• «Η Ελλάδα ανέκαθεν αγωνίζεται για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Πρόσφατα προτείναμε ένα φιλόδοξο οδικό χάρτη για να δεχθούμε τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας, με σαφή ημερομηνία-ορόσημο, το έτος 2014 («Ατζέντα 2014»), υπό τον όρο ότι θα πληρούνται όλα τα σχετικά κριτήρια και προϋποθέσεις»

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κυρία Πρόεδρε, κύριε Γενικέ Γραμματέα, αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι,

Πέρυσι γιορτάσαμε την 60ή επέτειο του Οργανισμού μας , ένα πανευρωπαϊκό ορόσημο για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την εδραίωση της δημοκρατίας και την εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου στην ήπειρό μας. Πέρυσι επίσης κάναμε μια καινούρια αρχή για τον Οργανισμό, με την εκλογή του νέου Γενικού Γραμματέα.

Από εδώ και στο εξής, το μείζον θέμα είναι η αντιμετώπιση των σοβαρών προκλήσεων που απειλούν να υπονομεύσουν τα πολύτιμα επιτεύγματά μας μέχρι τώρα, βασιζόμενοι στην τεχνογνωσία που αποκτήσαμε και στα πρότυπά μας, προκειμένου να προωθήσουμε περαιτέρω τις θεμελιώδεις αξίες του Συμβουλίου της Ευρώπης, προς όφελος των πολιτών μας.

Η ευημερία των πολιτών μας, ως υπέρτατος στόχος, απαιτεί να εκμεταλλευθούμε κάθε ευκαιρία για να διασφαλίσουμε περαιτέρω την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να προάγουμε τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Μπορούμε να εκπληρώσουμε αυτό το υπέρτατο καθήκον μόνο ερχόμενοι κοντά στους πολίτες, αναγνωρίζοντας τα καθημερινά τους προβλήματα, βρίσκοντας τις σωστές απαντήσεις, μετατρέποντάς τις σε συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες.

Μία από τις βασικές προτεραιότητες στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων αυτών θα πρέπει να παραμείνει η ενδυνάμωση της ακεραιότητας και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ευρωπαϊκού συστήματος προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διακήρυξη του Interlaken αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Προβλέπει κοινή δράση από όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες και αναγνωρίζει το βασικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ υπενθυμίζει τη θεμελιώδη αρχή της επικουρικότητας του μηχανισμού προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την υπέρτατη σημασία της ατομικής εφαρμογής. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η εφαρμογή της Διακήρυξης στο σύνολό της δεν θα συμβάλει μόνο στη διασφάλιση αλλά και στη σημαντική βελτίωση του μηχανισμού, βοηθώντας τον να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε απτά αποτελέσματα σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, αν δεν ακονίσουμε τα εργαλεία μας και δεν βελτιώσουμε την αποδοτικότητά μας, την αναγνωρισιμότητα και, πάνω από όλα, την επιρροή μας. Υπό αυτήν την έννοια, θα θέλαμε να εκφράσουμε την πλήρη υποστήριξή μας για την τρέχουσα μεταρρυθμιστική διαδικασία που εγκαινιάστηκε από τον Γενικό Γραμματέα. Επιτακτική και κρίσιμη πλευρά αυτής της διαδικασίας είναι η εκλογίκευση και η προώθηση ως προτεραιότητα των μελλοντικών δραστηριοτήτων. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στα αποδοτικά προγράμματα με τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, στη βάση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Οργανισμού. Αυτή η ανάλυση θα πρέπει να βασίζεται σε καθαρά και αντικειμενικά κριτήρια θεμελιωμένα σε μια συνολική και αποτελεσματική προσέγγιση. Χαιρετίζουμε την εναρμόνιση και την απλούστευση του προϋπολογισμού και των σχετικών διοικητικών διαδικασιών που θα συμβάλει σε μια πιο αποτελεσματική διαδικασία λήψης αποφάσεων και σε πιο αποδοτικό μελλοντικό σχεδιασμό. Η δομή του Οργανισμού θα πρέπει να εξυπηρετεί το σκοπό της μεγιστοποίησης της παραγωγικότητας και να επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία μέσω οικονομικά αποδοτικών μεθόδων και δράσεων. Η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ των θεσμών του Συμβουλίου της Ευρώπης σίγουρα θα διευκολύνει την επίτευξη των στόχων αυτών.

Μια ρεαλιστική προσέγγιση προς το σκοπό αυτό καλεί για ενίσχυση της συνεργασίας με άλλους διεθνείς οργανισμούς σε θεσμικό επίπεδο και επί του πεδίου, προωθώντας συνεργασίες και αποφεύγοντας περιττές επικαλύψεις. Με ικανοποίηση διαπιστώνουμε τη σημαντική ανάπτυξη της συνεργασίας μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Η στρατηγική μας συνεργασία έχει αποφέρει καρπούς στη βάση των κοινών μας αξιών και αρχών, όπως αναφέρεται στο υφιστάμενο Μνημόνιο Συνεννόησης. Η θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας είναι ένα σημαντικό ορόσημο στις σχέσεις μας, καθώς δημιουργούνται νέες προκλήσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη, εν όψει της μελλοντικής ένταξης της Ευρωπαϊκής ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Είμαστε έτοιμοι να προωθήσουμε ενεργά τη συνεργασία μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και με τον ΟΑΣΕ και τα Ηνωμένα Έθνη.

Κυρία Πρόεδρε,

Έχουμε ακόμη να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της κρίσης του 2008 στη Γεωργία, καθώς και να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Η Ελληνική Προεδρία του 2009 εργάσθηκε με συνέπεια προς την επίτευξη του στόχου αυτού, σεβόμενη πλήρως το Διεθνές Δίκαιο. Δεν μπορώ παρά να τονίσω τη σημασία της ελεύθερης και απρόσκοπτης πρόσβασης για όλους όσοι αναλαμβάνουν ανθρωπιστικές αποστολές σε κάθε περιοχή ή πληθυσμό που αντιμετωπίζει τέτοια ανθρωπιστικά ζητήματα και ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε πλήρως την τεχνογνωσία του Συμβουλίου της Ευρώπης και να βασιστούμε στο υφιστάμενο έργο, σε στενή συνεργασία με άλλους διεθνείς οργανισμούς.

Η Ελλάδα ανέκαθεν αγωνίζεται για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Πρόσφατα προτείναμε ένα φιλόδοξο οδικό χάρτη για να δεχθούμε τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας, με σαφή ημερομηνία-ορόσημο, το έτος 2014 («Ατζέντα 2014»), υπό τον όρο ότι θα πληρούνται όλα τα σχετικά κριτήρια και προϋποθέσεις. Αργότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας θα έχουμε τη δυνατότητα να ανταλλάξουμε εκτενέστερα απόψεις σχετικά με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Το Συμβούλιο της Ευρώπης θα πρέπει να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο για την κατοχύρωση και την περαιτέρω ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα αυτή. Εφαρμόζεται ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα συνεργασίας για την περίοδο 2009-2011, το οποίο παρέχει βοήθεια σε περιοχές αναφορικά με συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κράτους δικαίου, δημοκρατίας και χρηστής διακυβέρνησης. Μένουν ακόμη πολλά να γίνουν, αλλά μαζί με τις αρχές της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης μπορούμε να χτίσουμε ένα κοινό μέλλον συνεργασίας και ευημερίας.

Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι,

Έχει έρθει η ώρα να αντιμετωπίσουμε με τόλμη τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας και να δράσουμε αποφασιστικά βάσει των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων για τη δημιουργία ενός χώρου κοινών αξιών.

Εν κατακλείδι, θα ήθελα να συγχαρώ την απερχόμενη Προεδρία για την υποδειγματική εκτέλεση της εντολής της και να ευχηθώ στη νέα Προεδρία της Υπουργικής Συνόδου κάθε επιτυχία και ό,τι καλύτερο για την αποστολή της, προς όφελος του μελλοντικού έργου της Υπουργικής Συνόδου και, εν τέλει, του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Δήλωση ΑΝΥΠΕΞ, κ. Δ. Δρούτσα στην 120^ή Υπουργική Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης (Στρασβούργο, 11.05.10) σχετικά με την ανάληψη της Προεδρίας της Επιτροπής Υπουργών από την ΠΓΔΜ

Θα ήθελα για άλλη μια φορά να ευχηθώ στην επικείμενη Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών κάθε επιτυχία στην απαιτητική αποστολή που αναλαμβάνει, προς όφελος των μελλοντικών εργασιών του Οργανισμού μας.

Λυπούμαστε που οι αρχές της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν επισήμως τον όρο «μακεδονικός» για να προσδιορίσουν την Προεδρία που αναλαμβάνει εκ περιτροπής η χώρα τους στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η απόφαση (95) 23 της Επιτροπής Υπουργών, του υψηλότερου πολιτικού οργάνου αυτού του Οργανισμού, όρισε ομοφώνως ότι «για όλους τους σκοπούς εντός του Συμβουλίου της Ευρώπης, η αναφορά στο κράτος αυτό θα γίνεται υπό την προσωρινή ονομασία «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας», ενόσω εκκρεμεί η επίλυση της διαφοράς που έχει ανακύψει σχετικά με το όνομα αυτού του κράτους». Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, η οποία είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας 817 και 845 (1993), η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι διεθνώς υποχρεωμένη να χρησιμοποιεί την προσωρινή της ονομασία για όλους τους σκοπούς εντός του Οργανισμού, εωσότου το ζήτημα του ονόματος επιλυθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

Η χρήση του επιθέτου «μακεδονικός» από τις αρχές της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, προκειμένου να προσδιορίσουν την Προεδρία της χώρας τους στην Επιτροπή Υπουργών του ΣτΕ, είναι μία ακόμη απόπειρα να μονοπωλήσουν τον όρο, καθώς και μια προφανής προσπάθεια να παρακάμψουν τις ανωτέρω υποχρεώσεις τους. Παραβιάζει το γράμμα και το πνεύμα της προαναφερθείσας απόφασης 95 (23), την οποία με αυστηρότητα τήρησε το Συμβούλιο της Ευρώπης και που έχει αποτελέσει την καθιερωμένη πρακτική όλων των διεθνών και περιφερειακών Οργανισμών.

Ενέργειες σαν κι αυτή μπορεί, επίσης, να έχουν σημαντικές συνέπειες, στο μέτρο που υπονομεύουν τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για την εξεύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής και βιώσιμης λύσης στο ζήτημα του ονόματος, μέσω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων των δύο χωρών υπό τα Ηνωμένα Έθνη. Όλοι γνωρίζετε ότι η Ελληνική κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός Γ. Α. Παπανδρέου, από τη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων του, ξεκίνησε μια τολμηρή και εποικοδομητική πολιτική προσέγγισης προς την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και παραμένει απόλυτα και ενεργά αφοσιωμένος στην εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης χωρίς νικητές και ηττημένους.

Υπό το φως των ανωτέρω, η Ελλάδα οφείλει να επιστήσει την προσοχή των κρατών – μελών σε αυτή τη σημαντική πρόκληση για την ορθή λειτουργία και ομαλή τάξη του Συμβουλίου και στην ανάγκη η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να τιμήσει τις υποχρεώσεις της προς τον Οργανισμό, ιδίως ασκώντας τα καθήκοντα της επικείμενης Προεδρίας της κατά τον προσήκοντα τρόπο.