Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Εύθραυστες ισορροπίες στα ταραγμένα Βαλκάνια · Εστίες αστάθειας οι εθνικές ή θρησκευτικές μειονότητες

Του  Χρήστου Καπούτση
              
   Η σύγχρονη περιπέτεια της Βαλκανικής που ξεκίνησε με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Τα σύνορα των εθνικών κρατών αμφισβητούνται, καθώς παραμένουν  ανεπίλυτες   πολλές εκκρεμότητες,  που προέρχονται από την πιο κρίσιμη περίοδο της Βαλκανικής Χερσονήσου (1890- 1924), τότε που «γεννήθηκαν»   νέα Εθνικά κράτη και άλλα επεκτάθηκαν ,  καλύπτοντας τα εδαφικά κενά ,  που άφησε η κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Τα κράτη της Βαλκανικής δεν είναι   εθνικά συμπαγή, καθώς έχουν εγκλωβιστεί  σε αυτά δραστήριες εθνοτικές ή θρησκευτικές μειονότητες, που αναζητούν διακριτό ρόλο. Οι μειονότητες των Βαλκανίων, όχι μόνο δεν έχουν αφομοιωθεί στα εθνικά κράτη όπου διαβιούν, αλλά αναζητούν περισσότερες ελευθερίες , ενώ προβάλλουν αιτήματα αυτοδιάθεσης ακόμη  και απόσχισης ή και ενσωμάτωσης. Γι’ αυτό ακριβώς, οι εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες της βαλκανικής, αποτελούν εν δυνάμει εστίες αποσταθεροποίησης. Ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας και η παραχώρηση καθεστώτος «επιτηρούμενης» ανεξαρτησίας στο Κόσσοβο, ενθαρρύνουν την προώθηση αποσχιστικών και  αλυτρωτικών εθνομειονοτικών αιτημάτων. 
Οι  εθνοτικές μειονότητες των κρατών της Βαλκανικής είναι πολύ πιθανόν, να  αναζητήσουν την κατάλληλη ευκαιρία και να απαιτήσουν να αποκτήσουν  καθεστώς ανεξαρτησίας, όπως και οι Αλβανοί  του Κοσσόβου. Έτσι,  το υφιστάμενο συνοριακό καθεστώς των Βαλκανίων, απειλείται και πάλι,  με βίαιη ανατροπή, με οδυνηρές όμως συνέπειες.
Χαρτογραφώντας τις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, αλλά και τα διακηρυγμένα   μελλοντικά τους σχέδια, επισημαίνουμε ότι:


Ήδη  στην βορειοανατολική Σερβία, στην πολυεθνική Βοϊβοντίνα, όπου η ουγγρική μειονότητα είναι πλειοψηφία, μεθοδεύουν τη δική τους απόσχιση. Στην ανατολική Σερβία, οι ρουμανόφωνοι Βλάχοι,  που διατηρούν γλωσσικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Ρουμανία, απαιτούν καθεστώς αυτονομίας.
 Στο Σαντζάκιο της Σερβίας, όπου οι μουσουλμάνοι αποτελούν πλειοψηφία, έχουν επιχειρήσει βήματα προς την αυτονομία. Παρόμοιες τάσεις έχουν και οι αλβανόφωνες πόλεις Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς και Μεντβέτζα στη νότια Σερβία.
Η Βοσνία- Ερζεγοβίνη αποτελείται από τις θανάσιμα αλληλομισούμενες εθνότητες των κροατομουσουλμάνων και των Σέρβων, που περιμένουν την κατάλληλη ευκαιρία για να «κλείσουν» τους ανοιχτούς λογαριασμούς τους…
Στην Κροατική Κράινα, η ισχυρή Σερβική μειονότητα, ζητάει την ένωσή της με τη Σερβία. Μάλιστα εξελέγη και «εξόριστη κυβέρνηση της Σερβικής Κράινα»! 
Τεράστιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η π.Γ.Δ.Μακεδονίας , όπου οι αλβανόφωνοι αποτελούν το 30-40% του συνολικού πληθυσμού και είναι συγκεντρωμένοι στο Τέτοβο, τα Σκόπια, το Αρατσίνοβο, το Γκόβισταρ  και το Κουμάνοβο. Η απόσχιση του αλβανόφωνου τμήματος της FYROM, ειδικά μάλιστα μετά την μη εφαρμογή της συμφωνίας της Αχρίδας, είναι εξαιρετικά πιθανή εξέλιξη.
Επίσης στη Νότια Βουλγαρία  υπάρχει συμπαγής τουρκική μειονότητα, που συνορεύει με την ελληνική μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και επηρεάζεται  κατά τρόπο  καταλυτικό από την Άγκυρα, όπως άλλωστε και η ελληνική μουσουλμανική μειονότητα.

Μίσος και αίμα χωρίζει αλβανούς, σέρβους, σλαβομακεδόνες, κροάτες, βόσνιους μουσουλμάνους και  σερβοβόσνιους, που σήμερα συνυπάρχουν σε «περιθωριακά» κράτη (Βοσνία- Ερζεγοβίνη , Κόσσοβο), σε  προτεκτοράτα (π.Γ.Δ. Μακεδονίας, Αλβανία),  ή σε αδύναμα κράτη (Σερβία, Μαυροβούνιο). Επίσης μουσουλμάνοι και Τούρκοι που κατοικούν στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη FYROM, τη νότια Σερβία, τη Βοσνία, το Κόσσοβο, το Μαυροβούνιο και την Αλβανία, συγκροτούν ένα αλληλέγγυο πληθυσμιακό σύνολο  με σημείο αναφοράς τη Θρησκεία και τις πολιτιστικές παραδόσεις,  που δέχεται επιρροές από την Βαλκανική πολιτική (νέο-οθωμανική)  της Τουρκίας. 
Η  Τουρκική Κυβέρνηση με παρεμβάσεις οικονομικού, πολιτιστικού και στρατιωτικού   χαρακτήρα, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την ύπαρξη του λεγόμενου μουσουλμανικού τόξου στα Βαλκάνια, να αυξήσει την επιρροή της στο μουσουλμανικό στοιχείο προκαλώντας προβλήματα στα Εθνικά κράτη  και έτσι,  να προωθήσει τα συμφέροντά της στη Βαλκανική Χερσόνησο

Η ελληνική βαλκανική πολιτική

Τα σοβαρά οικονομικά και δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, έχουν επιπτώσεις στο διεθνές κύρος της χώρας και κατ’ επέκταση στην εξωτερική της πολιτική. Και την πολιτικο-διπλωματική αδυναμία της Ελλάδας αξιοποιούν κατά το δοκούν τα γειτονικά κράτη και προωθούν στόχους βλαπτικούς για τα εθνικά μας συμφέροντα.
Επειδή η ιστορία διδάσκει,  πρέπει να θυμηθούμε ότι, ο Βουλγαρικός εθνικισμός  αξιοποίησε την ελληνική οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1890.  Το 1893,  τη χρονιά που  ο Χαρ. Τρικούπης ομολόγησε ότι «δυστυχώς επτωχεύσαμεν», στη Βουλγαρία ιδρύθηκε η Ε.Μ.Ε.Ο.  (Επαναστατική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) γνωστή με τα βουλγαρικά αρχικά Β.Μ.Ρ.Ο. Η οργάνωση αυτή ανέλαβε την προπαγάνδα κατά της Ελλάδος και έπαιξε βασικό ρόλο στον Μακεδονικό Αγώνα. Σήμερα με αυτό το όνομα υπάρχουν δύο κόμματα. Ένα στα Σκόπια, που με επικεφαλής τον Ν.Γκρουέφσκι έχει την κυβερνητική εξουσία, και ένα μικρό στη Βουλγαρία.
Το 1898 μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο και την επιβολή στην Ελλάδα του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, τότε ακριβώς ιδρύθηκε στη Σόφια το «μακεδονικό Κομιτάτο». Από το όνομά του προήλθαν και οι ένοπλοι κομιταζήδες οι οποίοι συγκρούσθηκαν με τους ντόπιους Έλληνες της Μακεδονίας και με τους εθελοντές που ήλθαν από την ελεύθερη Ελλάδα. Ο Τίτο ίδρυσε τη «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας» το 1945, ως ομόσπονδου κρατιδίου της Γιουγκοσλαβίας, όταν η Ελλάδα έβγαινε από την περιπέτεια της Γερμανικής κατοχής και έμπαινε στη δίνη του εμφυλίου πολέμου.

                                    *

Τη δεκαετία του 1990 η Ελλάδα πέτυχε  να έχει ένα αξιόλογο παρεμβατικό ρόλο στα Βαλκάνια , που δυστυχώς όμως, δεν είχε την ανάλογη συνέχεια.
Η Ελλάδα σήμερα, από δύναμη σταθερότητας στα Βαλκάνια, «κατόρθωσε» να εξελιχτεί σε μέρος του Βαλκανικού προβλήματος!
Τα «νεφελώδη» σχέδια της Ελληνικής διπλωματίας (ατζέντα 2014), και οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Γ.Α.Παπανδρέου ότι, στόχος της Ελλάδας, είναι η  ενσωμάτωση των δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε., μέχρι το 2014,  μάλλον αναδεικνύουν τις αδυναμίες της Ελληνικής  εξωτερικής πολιτικής και φυσικά, αφήνουν αδιάφορες τις Κυβερνήσεις των κρατών της Βαλκανικής.
Είναι προφανές ότι, για να επιτευχθεί ο στόχος της Ελληνικής Κυβέρνησης, δηλαδή η ενσωμάτωση των δυτικών Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια,  θα πρέπει προηγουμένως να λυθεί το Σκοπιανό, να αναγνωριστεί η κρατική οντότητα του  Κόσσοβου και το δικαίωμα των μουσουλμάνων που διαβιούν στη  Βαλκανική χερσόνησο  να αυτοπροσδιορίζονται, όχι μόνο θρησκευτικά, αλλά και  εθνοτικά.  Εξελίξεις που δεν είναι καθόλου βέβαιο,  ότι προωθούν ακόμη και τα «καλώς εννοούμενα» εθνικά μας συμφέροντα.   


Η τουρκική διείσδυση στα Βαλκάνια

Η αποχώρηση ουσιαστικά της Ελλάδας από τα Βαλκάνια, άφησε χώρο για να ξεδιπλωθεί η αριστοτεχνική τουρκική διπλωματία υπό τον κ.Α.Νταβούντογλου.  Κατά τη νέο-οθωμανική στρατηγική των Ερντογάν και Νταβούντογλου,  τα Βαλκάνια και ειδικότερα,  το Κόσσοβο, η Σερβία, η Αλβανία, η FYROM, η Βοσνία, το Μαυροβούνιο, η Βουλγαρία και φυσικά η Θράκη, αποτελούν γεωγραφικό χώρο επέκτασης της πολιτικής και πολιτισμικής  επιρροής της Άγκυρας. Είναι η προσπάθεια των νέο-οθωμανών να ταυτίσουν τη  σημερινή  Τουρκία με την οθωμανική αυτοκρατορία, που αποτελεί άλλωστε και προϋπόθεση , για την ανάδειξη της Τουρκίας σε περιφερειακή υπερδύναμη.
Η Τουρκία, σε μια προσπάθεια να εδραιώσει το ρόλο της στα Βαλκάνια, έχει συνάψει ισχυρές στρατιωτικές συμφωνίες με την Αλβανία, τη Βουλγαρία  και τα Σκόπια, ενώ ανέλαβε αυτοβούλως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης με τη Σερβία!!!
Επίσης έντονη είναι η διείσδυση της Τουρκίας στην Αλβανία. Με πρόσχημα τον μουσουλμανικό μανδύα, η τουρκική διπλωματία  επιχειρεί να προβληθεί η Αλβανία  ως αναπόσπαστο στοιχείο του οθωμανικού πολιτισμού! 
Κυρίως όμως, η Τουρκία αναθερμαίνει τις στρατιωτικές σχέσεις της με την Αλβανία.  Το Αλβανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε την παραμονή στα χωρικά ύδατα της Αλβανίας ισχυρής τουρκικής ναυτικής δύναμης. Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο «ΑΝΑΤΟΛΗ», η παραμονή της τουρκικής ναυτικής δύναμης στο χωρικά ύδατα της Αλβανίας, αποσκοπεί στη συνεργασία μεταξύ του Τουρκικού και του Αλβανικού  Στόλου. Η τουρκική δύναμη ελλιμενίζεται στο ναύσταθμο του Δυρραχίου.  Επισημαίνουμε ότι, έχει ήδη  ολοκληρωθεί μια νέα βάση υποβρυχίων στο Δυρράχιο με τουρκική χρηματοδότηση, ακριβώς για να επιχειρούν από κει τουρκικά υποβρύχια.  
Ωστόσο , σοβαρές ευθύνες για την μετεγκατάσταση τμήματος του τουρκικού στόλου στην Αλβανία , φέρει η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή.
Οι συναρμόδιοι υπουργοί της Κυβέρνησης της Ν.Δ.  Άμυνας Β. Μεϊμαράκη και  Εξωτερικών Ντ. Μπακογιάννη ,  δεν φρόντισαν να διατεθούν  τα απαιτούμενα κονδύλια για την αναβάθμιση της ναυτικής βάσης Bisht Palla στο Δυρράχιο, όπως είχε υποσχεθεί η Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ (Κ.Σημίτης- Α.Τσοχατζόπουλος) , με αποτέλεσμα η  Ελλάδα να χαρακτηριστεί ως αφερέγγυα και ασυνεπή έναντι των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στην Τουρκία να προσφέρει αυτή τα κονδύλια , να κατασκευάσει ναυτικές βάσεις και έτσι,  να κατοχυρώσει την στρατιωτική παρουσία της  στην Αδριατική και στο Ιόνιο.
Ακόμη η  Τουρκία έχει αναγνωρίσει το κράτος του Κοσσόβου, όπου οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι αποτελούν το 90% των κατοίκων του Κοσσόβου, μετά φυσικά την εθνοκάθαρση που έκαναν σε βάρος των Σέρβων του Κοσσόβου οι άνδρες του UCK,  με την ανοχή της πολυεθνικής στρατιωτικής δύναμης (KFOR)!
Επίσης,  η πολυπληθής τουρκική μειονότητα της Βουλγαρίας, που κατοικεί στην νότια Βουλγαρία στα σύνορα με την Ελλάδα, είναι υπό τουρκική επιρροή. Ισχυρή είναι και η αλβανική μειονότητα της FYROM, που διατηρεί στενούς δεσμούς με  την Πρίστινα και  τα Τίρανα, άρα και με την Άγκυρα.
Κοντολογίς, η  Τουρκική διπλωματίας έχει αγκαλιάσει τους μουσουλμάνους των Βαλκανικών κρατών. Έτσι, στα βόρεια σύνορά μας έχουμε  κατά βάση μουσουλμάνους γείτονες, που βρίσκονται όμως, υπό την επιρροή της τουρκικής διπλωματίας.


**δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΠΟΛΙΤΙΚΆ ΘΕΜΑΤΑ»

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Αναξίμανδρος (610-540 π.X.)

Γέννηση, θάνατος, άπειρο », 23 Μαΐου 2011 Επιστήμες / Μορφές της Επιστήμης & της Τεχνολογίας   Αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Αστρονομίας και των Φυσικών Επιστημών - Πανεπιστήμιο Αθηνών Στράτος Θεοδοσίου Στην φιλοσοφία του Αναξίμανδρου, το άπειρο, που ήταν αθάνατον και ανώλεθρον, ήταν η πρωταρχική κοσμική ουσία από την οποία απορρέουν τα πάντα και στην οποία τελικά επιστρέφουν τα πάντα. Από αυτό γεννιούνταν και σε αυτό επέστρεφαν αλληλοδιαδόχως άπειροι κόσμοι. των Στράτου Θεοδοσίου, επίκουρου καθηγητή, και Μάνου Δανέζη , αναπληρωτή καθηγητή, Τμήμα Φυσικής – Πανεπιστήμιο Αθηνών και Milan Dimitrijevic , Astronomical Observatory of Belgrade, Serbia Την ίδια εποχή με τον Θαλή έδρασε, επίσης στην Μίλητο, ο μαθητής και διάδοχος στην Σχολή του, ο Αναξίμανδρος (610-540 π.X.), ο οποίος, όπως παραδέχονται όλοι οι μελετητές εκείνης της περιόδου, ήταν ισάξιος του διδασκάλου του και ο πρώτος που μαζί

Είχε Δίκιο η Αντιγόνη ή ο Κρέων;

Επανερχόμαστε   στα παλιά ερωτήματα. Είχε άραγε κάπου δίκιο η Αντιγόνη (ή εξ ολοκλήρου δίκιο); Και είχε άραγε ο Κρέων κάποιο άδικο (ή εξ ολοκλήρου άδικο); Δεν είναι βέβαιο ότι αυτά είναι τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα που θα μπορούσε κανείς να θέσει για το έργο, τουλάχιστον έτσι ωμά διατυπωμένα. Ή μάλλον θα μπορούσε ο Σοφοκλής ο ίδιος να τα έχει κάνει πιο ενδιαφέροντα —και πιο δύσκολα— όμως οι επιλογές του ήταν άλλες. Υπήρχε σύγκρουση —μια σύγκρουση εγελιανού τύπου— μεταξύ των δικαιωμάτων της οικογένειας και των δικαιωμάτων της πολιτείας. Και αρχικά φαίνεται σαν ο Σοφοκλής να πρόκειται να αναπτύξει το έργο του με βάση αυτή τη σύγκρουση, όταν η Αντιγόνη εμφανίζεται στον Πρόλογο του δράματος προσηλωμένη ειδικά στην οικογένεια και έκδηλα αδιάφορη απέναντι στην πολιτεία, ενώ ο Κρέων με το διάγγελμα του αμέσως μετά την Πάροδο (πολύ σημαντική τοποθέτηση σε αρχαίο ελληνικό δράμα) αναλαμβάνει τη θέση του εκφραστή της πόλεως, με την έκκληση έξαφνα που απευθύνει να υποταχθούν οι προσωπικέ

O ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ: Ο άνθρωπος μετά το θάνατό του δεν περνά στην ανυπαρξία, ο νεκρός δεν είναι «μηδέν», αλλά μετέχει στο «είναι» έχει την ικανότητα να αισθάνεται και αναμένει (μέσω της μετεμψύχωσης) την επιστροφή του στον ορατό κόσμο.

O ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ Ο Παρμενίδης ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Γεννήθηκε στην Ελέα της Μεγάλης Ελλάδας στα τέλη του 6ου αι. π.Χ., σε ένα περιβάλλον επηρεασμένο από τις απόψεις του Πυθαγόρα και του Ξενοφάνη. Θεωρείται η πλέον πρωτότυπη μορφή της προσωκρατικής σκέψης. Σε αντίθεση με τους Ίωνες φυσιολόγους δεν αναζητά την ενότητα του κόσμου σε μια φυσική ουσία, αλλά στην ίδια την «οντότητα» των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, στο είναι όλων των όντων και όλων των πραγμάτων. Ο Παρμενίδης εκθέτει τη φιλοσοφία του σε έμμετρο λόγο (δακτυλικό εξάμετρο), επιθυμώντας πιθανώς να την παρουσιάσει ως αποτέλεσμα θείας αποκάλυψης. Στο προίμιο του ποιήματoς περιγράφεται το ταξίδι του ποιητή πάνω σε άρμα, καθοδηγούμενο από κόρες του ΄Ηλιου σε μια ανώνυμη θεά. Ακολουθεί η Αλήθεια, στην οποία μιλά η θεά επιχειρώντας μια προσέγγιση της καρδιάς της αλήθειας.     «αλλά ωστόσο θα μάθεις και τούτο, πως τα δοκούντα θα έπρεπε να είναι απολύτως δεκτά, όλα δεκτά στο σύνολό τους ως όντα». Παρουσιάζοντας τα φα