Σημαντικές αποφάσεις των «28» ευρωπαίων ηγετών για την επιβίωση της Ε.Ε.

του Χρήστου Α. Καπούτση

Η  Ουκρανία παραμένει  στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, καθώς στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας  συνεχίζονται οι φονικές συγκρούσεις του Στρατού της Ουκρανίας με τους ρώσους αυτονομιστές. 

Στις περιοχές,  που φλέγονται  από την πυρκαγιά του εμφυλίου, στην Ανατολική Ουκρανία, ζουν έως και 150 χιλιάδες άνθρωποι με ελληνικές ρίζες. Σφοδρές μάχες μαίνονται  στην περιοχή της Μαριούπολης. Οι Ουκρανοί θέλουν  να κρατήσουν  υπό τον έλεγχό τους το στρατηγικό λιμάνι της Μαριούπολης, άρα και της Αζοφικής Θάλασσας. Η Μαριούπολη  είναι πόλη με έντονο το ελληνικό στοιχείο, αφού υπάρχουν χιλιάδες Ρωσόφωνοι ελληνικής καταγωγής , κυρίως, με ποντιακές ρίζες.

Χρονικό τελεσίγραφο μιας βδομάδας έδωσε η Ε.Ε. στην Μόσχα, προκειμένου να αλλάξει την πολιτική της στην πολύπλευρη κρίση στην Ουκρανία.  Μάλιστα, στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, η οποία ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Κυριακής, οι ευρωπαίοι ηγέτες ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει μέσα σε μία εβδομάδα ένα νέο κατάλογο κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.   Ωστόσο,  η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μερκελ, σε συνέντευξη τύπου, απέκλεισε το ενδεχόμενο παροχής όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία, ώστε ο Ουκρανικός Στρατός, που είναι πλημμελώς εξοπλισμένος, να αναχαιτίσει την επέλαση των ρωσόφιλων ανταρτών, που εμφανώς υποστηρίζονται και ενισχύονται από τη Ρωσία.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέκριναν με σφοδρότητα τη Ρωσία για τις ενέργειές της στην Ουκρανία και αρκετοί  έκαναν σαφές ότι είναι έτοιμοι να εντείνουν την πίεση,  που ασκούν στη Μόσχα επιβάλλοντας σκληρότερες οικονομικές κυρώσεις.  Τις επόμενες μέρες, θα γνωρίζουμε, τι περιλαμβάνει ακριβώς, το πακέτο των κυρώσεων της Ε.Ε., σε βάρος της ΡΩΣΙΑΣ.  Όμως, η Ρωσία έχει προειδοποιήσει πως θα προβεί σε αντίποινα, στην περίπτωση που θα επιβληθούν και νέες κυρώσεις  σε βάρος της.  Ίσως μάλιστα , να είναι  εξίσου σκληρή  και η απάντηση της Μόσχας, που μπορεί να περιλαμβάνει και ευαίσθητα θέματα, όπως για παράδειγμα την  αύξηση της τιμής του πετρελαίου ή του φυσικού αερίου,  που προμηθεύονται οι Ευρωπαϊκές χώρες από τη Ρωσία, μέσω Ουκρανίας. Ή ακόμη, η Ρωσία να κλείσει τις στρόφιγγες μεταφοράς του φυσικού αερίου και ενόψει του επερχόμενου χειμώνα να παγώσει η Ευρώπη. Εξελίξεις ασφαλώς δυσάρεστες,  αλλά και ανησυχητικές.

Ωστόσο, είναι πιθανόν, Μόσχα και Βρυξέλες , να αντιληφθούν,  ότι οι πολιτικές των εκατέρωθεν  οικονομικών κυρώσεων , δεν είναι, ούτε αποδοτικές, ούτε και συμφέρουσες, και ότι είναι προτιμότερο να αναζητηθεί μέσω της διπλωματίας μια  ικανοποιητική λύση στην Ουκρανία,  και έτσι, οι σχέσεις της Ε.Ε. με τη Ρωσία να εξομαλυνθούν, δεδομένου ότι, η ΡΩΣΙΑ παραμένει ο βασικός ενεργειακός τροφοδότης της ΕΥΡΩΠΗΣ. Προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των σχέσεων Ε.Ε. με τη Ρωσία, πιέζουν και ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι, που απειλούνται τα συμφέροντα τους, αλλά και κάποιοι ευρωπαίοι πολιτικοί  που οι χώρες τους έχουν προνομιακές οικονομικές (ειδικά στον τομέα της ενέργειας) σχέσεις με τη Ρωσία. Όμως,  η Ε.Ε. στηρίζει πολιτικά και διπλωματικά, παρά το οικονομικό κόστος , τις επιλογές των ΗΠΑ, στην κρίση στην Ουκρανία, προκειμένου να μην απειληθεί η ενότητα της ευρωατλαντικής   συμμαχίας (ΗΠΑ-Ε.Ε.- ΝΑΤΟ) στην σοβαρή αντιπαράθεση με τη Ρωσία.

κρίσιμες επιλογές

Οι «28» αρχηγοί κρατών και Κυβερνήσεων της Ε.Ε. κατά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, συμφώνησαν:  Ο Πολωνός  πρωθυπουργός  Ντόναλντ Τουσκ  να αναλάβει  την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η ιταλίδα υπουργός Εξωτερικών Φεντερίκα Μογκερίνι να αναλάβει το αξίωμα της Ύπατης εκπροσώπου, για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας της Ε.Ε.

Κορυφαίες επιλογές, με στόχο, να εξασφαλιστούν:

α) Η εσωτερική συνοχή της Ε.Ε., ως πολιτικό- οικονομικού  συνόλου, αφού είναι ορατές πλέον τις διαφοροποιήσεις  μεταξύ των κρατών- μελών, αλλά και οι ανισότητες μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών.

 β) Να εξασφαλιστεί, η επιβίωση της Ε.Ε., ως πολιτικής οντότητας, σε ένα απαιτητικό και έντονα  συγκρουσιακό διεθνές περιβάλλον.  Η Ε.Ε., θα προσπαθήσει να αποκτήσει μια αξιόπιστη και παρεμβατική εξωτερική – ευρωπαϊκή πολιτική, που θα υποστηρίζεται και από ευρωπαϊκές στρατιωτικές δομές και με απόλυτη συνεργασία με το ΝΑΤΟ.

Ανεργία και πολιτικές λιτότητας

Οι ηγέτες της Ε.Ε., αποδέχτηκαν πρόταση του πρωθυπουργού της Ιταλίας και Προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ματέο Ρέντσι, να πραγματοποιήσουν Έκτακτη Σύνοδο,  για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης, που ορίστηκε να γίνει στις 7η Οκτωβρίου. Το σκεπτικό της απόφασης είναι ότι, «η ανάκαμψη, ιδίως στην ευρωζώνη, είναι αδύναμη, ο πληθωρισμός εξαιρετικά χαμηλός και η ανεργία απαράδεκτα υψηλή».  Τη Σύνοδο θα φιλοξενήσει η Ιταλία, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ.

 Υπάρχει ένας ευρύτερος  προβληματισμός των ευρωπαίων ηγετών , για το κοινωνικό κόστος των οικονομικών  επιλογών.

Η πολιτική της σκληρής λιτότητας, το δογματικό ταμπού, που εκπορεύεται από ισχυρούς πολιτικούς, όπως η Γερμανίδα Καγκελάριος Α. Μέρκελ,  αλλά  και Κεντρικούς τραπεζίτες όπως ο Μαριο Ντραγκι,  έχει δημοσιονομικά αποτελέσματα, υπάρχει βέβαια επιλεκτική συσσώρευση πλούτου, παράλληλα όμως, έχει οδηγήσει και εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες στη φτώχεια και την ανεργία.  

Απόρροια της πολιτικής λιτότητας είναι ότι το κοινωνικό κράτος, είναι υπό κατάρρευση, τα συστήματα περίθαλψης και ασφάλισης είναι  ήδη προβληματικά, αλλά   και οι εργασιακές σχέσεις έχουν ανατραπεί σε βάρος των εργαζομένων, ειδικά στα κράτη του Ευρωπαϊκού νότου, που βιώνουν συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα (Ελλάδα, Ισπανία κ.ά).

   Και το σημαντικότερο είναι, ότι αυτή η οικονομική πολιτική, της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας,  προκαλεί  και πολιτικές – κυβερνητικές κρίσεις,  ακόμη και σε ευημερούσες χώρες της Δυτικής Ευρώπης , όπως η Γαλλία. Ο πρόσφατα  παραιτηθείς υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας Αρνό Μοντεμπούρ,   παρομοίωσε  την Ευρωζώνη με «νησίδα από έργο του Κάφκα, όπου οι ηγέτες εμμονικά προωθούν πολιτικές,  που μπλοκάρουν την ανάπτυξη και εμποδίζουν την καταπολέμηση της ανεργίας».

Έτσι λοιπόν, χώρες της Ευρωζώνης  , όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία και η Πορτογαλία, όπου εφαρμόζονται πολιτικές λιτότητας,  απειλούνται με πολιτική αποσταθεροποίηση, λόγω της έντονης δυσαρέσκειας, από τις θιγόμενες  κοινωνικές ομάδες.

Η Οικονομική πολιτική, δεν μπορεί να έχει αντιλαϊκό πρόσημο, δεν μπορεί κοντολογίς, να περιθωριοποιεί πολίτες και να εγκαταλείπονται αβοήθητοι να βιώνουν τις τραγικές συνέπειες της απώλειας της εργασίας τους ή του κλεισίματος της μικρομεσαίας επιχείρησής τους. Δεν έχει ηθικό περιεχόμενο εκείνη η οικονομική πολιτική,  που προτάσσει δημοσιονομικούς στόχους, απαξιώνοντας κατοχυρωμένα ατομικά δικαιώματα με πρώτο της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας. Θεμελιώδης διάταξη του Ελληνικού Συντάγματος, επιτάσσει τον  απόλυτο σεβασμό και την προστασία της αξιοπρέπειας  (της «αξίας του ανθρώπου», που προκύπτει και μόνο από την ύπαρξη του ατόμου και πολίτη, έννοια με θεολογικό, πολιτειακό, πνευματικό και κοινωνικό περιεχόμενο). Αναμφίβολα, η ανεργία, η φτώχια και η περιθωριοποίηση πλήττουν την Αξιοπρέπεια του πολίτη.

 Όταν αυτό συμβαίνει, δηλαδή όταν απαξιώνεται ο πολίτης ως ηθική και υπαρκτική αυταξία, ως αυτόνομη προσωπικότητα, τότε οι πολίτες  που διαβιούν σε Δημοκρατικά καθεστώτα, έχουν ένα ισχυρό μέσο αντίδρασης και αυτό είναι φυσικά η ψήφος τους, στις εκλογικές αναμετρήσεις.  Και ενίοτε τιμωρούν την πολιτική αλαζονεία …

Για αυτό, αναμένουμε,  την έκτακτη ΣΥΝΟΔΟ ΚΟΡΥΦΗΣ της Ε.Ε. , στις αρχές Οκτωβρίου, για την ανάπτυξη και την ανεργία, προκειμένου να διαπιστώσουμε, εφόσον φυσικά υπάρχουν , τις κοινωνικές ευαισθησίες των πολιτικών ηγετών της Ε.Ε., τον έμπρακτο σεβασμό τους προς τον ευρωπαίο πολίτη  και κυρίως , να έχουμε ένα δείγμα γραφής, πως ερμήνευσε η οικονομική και πολιτική ελίτ της Ε.Ε.,  το αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών, όπου η άνοδος των ευρω-σκεπτικιστών και των ναζιστικών μορφωμάτων, είναι  εντυπωσιακή και συνάμα πολύ ανησυχητική.   Διαφορετικά η δυσαρέσκεια των ευρωπαίων θα πάρει μεγάλες διαστάσεις,  και αν διαρραγεί η κοινωνική συνοχή, τότε η απαξίωση  των ευρωπαϊκών θεσμών από τους πολίτες της Ευρώπης είναι πολύ πιθανή και συνεπώς,  θα αποκτήσουν μια νέα δυναμική τα διαλυτικά φαινόμενα  που υποφώσκουν στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.