Στόχος του Ερντογάν, να υποχρεωθεί η Ελλάδα σε διάλογο με την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας, για την επαναχάραξη των ελληνοτουρκικών συνόρων

ΑΡΘΡΟ του Χρήστου Καπούτση

Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα, που οφείλονται κυρίως στη διαχρονική επεκτατική πολιτική της Άγκυρας, που τόσα χρόνια οι έλληνες πολιτικοί στρουθοκαμηλίζοντας παράβλεπαν, βρίσκονται ήδη στη φάση της ωρίμανσης και απαιτούν  λύση. Είναι λάθος να αποδώσουμε μόνο στον εθνικιστή – Ισλαμιστή  ηγέτη Τ. Ερντογάν , την επικίνδυνη κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας σε βάρος της Ελλάδας. Η Τουρκία, από το 1974, μετά την κατάρρευση της χούντας στην Ελλάδα και την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, ανεξάρτητα από Κυβερνητικά σχήματα  (Κεμαλιστές , στρατιωτικοί, σοσιαλιστές, δημοκράτες, ευρωπαϊστές, ισλαμιστές), ακολουθεί με συνέπεια,  μια πολιτική αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Στη Θράκη, προωθεί μια μορφή συνδιοίκησης μέσω του Τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής και σε επόμενο στάδιο, θα δρομολογηθεί ακόμη και η αυτονομία της, με δημοψήφισμα.

Στο Αιγαίο, ο τουρκικός στόχος είναι το μοίρασμα του Αρχιπελάγους στη μέση, μέσω της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας σε δεκάδες νησιά.

 Και στην Κύπρο, στα σχέδια της Άγκυρας είναι η πολιτική και στρατιωτική ομηρεία της μεγαλονήσου με την τεράστια γεωστρατηγική «προίκα».

Το ερώτημα είναι, γιατί επέλεξε τώρα ο Τ. Ερντογάν ,  να αποκαλύψει, με  απροκάλυπτο τρόπο, τα Στρατηγικά σχέδια της Τουρκίας και να προχωρήσει στην υλοποίησή τους; Για δύο λόγους:

Πρώτον, διότι εκτιμά ότι η Ελλάδα , λόγω οικονομικών, δημογραφικών  και πολιτικών προβλημάτων, βρίσκεται σε αδυναμία υπεράσπισης των ζωτικών συμφερόντων της. Το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε., είναι μάλλον απρόθυμοι να υποστηρίξουν δυναμικά την Ελλάδα. Και έτσι, η Τουρκία, θέτει  με τον πλέον επίσημο τρόπο, θέμα  επαναχάραξης των συνόρων στο Αιγαίο και αναγνώρισης της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη, ως τουρκική.

Δεύτερον, είναι ο προσωπικός στόχος του Τ. Ερντογάν, να  αλλάξει το πολίτευμα της χώρας του από Κοινοβουλευτική σε Προεδρική Δημοκρατία. Για να συμβεί όμως αυτό, χρειάζεται τις ψήφους του  εθνικιστικού κόμματος. Οι συνεχείς δηλώσεις του Τ. Ερντογάν για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, προσκομίζει σημαντικά οφέλη στον Ερντογάν διότι: ικανοποιεί τους εθνικιστές , απαξιώνει τους Κεμαλιστές  και δικαιολογεί τη δράση του τουρκικού στρατού στη Συρία και το Β. Ιράκ, που καλύπτονται από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Δηλαδή η Τουρκία του Ερντογάν, ξεκίνησε το «ξήλωμα» της Συνθήκης της Λωζάννης από το μαλακό νότιο υπογάστριό της και δικαιολογημένα η Αθήνα ανησυχεί, ότι το επόμενο βήμα πιθανόν θα είναι ένα «θερμό» επεισόδιο στο Αιγαίο, που θα υποχρεώσει την Ελληνική Κυβέρνηση θα καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου με την Τουρκία, με θέμα την επαναχάραξη των ελληνοτουρκικών συνόρων , ουσιαστικά την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, που είναι και το βασικό αίτημα των τούρκων εθνικολαϊκιστών και των «Γκρίζων Λύκων». Σε επικοινωνία σε έμπειρο διπλωμάτη, τον ρώτησα,   αν είναι δυνατόν  η πλειοδοσία εθνικισμού στην Τουρκία να οδηγήσει σε «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο (βραχονησίδα Παναγιά); Η απάντηση ήταν μάλλον αρνητική, αλλά διευκρίνισε,  ότι,  όταν δημιουργούνται συνθήκες έντασης,  τότε δεν μπορούν να αποκλειστούν «ατυχήματα» , που θα προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις. Θα πρέπει ωστόσο, να συνυπολογιστεί ότι, οι εκτεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις των τουρκικών Ένοπλων Δυνάμεων  στην νοτιοανατολική Τουρκία και τη  Συρία (Κούρδοι), αλλά  και η εμπόλεμη κατάσταση στο Β. Ιράκ,  έχουν υποχρεώσει την Τουρκία να μετακινήσει πολύ μεγάλο όγκο στρατευμάτων  από τα δυτικά της παράλια, τα απέναντι των ελληνικών νησιών,  προς το νότιο και νοτιοανατολικό μέτωπο.

Ο τουρκικός αναθεωρητισμός

Η αιχμή της αναθεωρητικής  πολιτικής της Τουρκίας, μετά τα Ίμια,  είναι,  ότι δεν υπάρχει διεθνής ή διμερής συνθήκη, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας,  που να προσδιορίζει με σαφήνεια τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Οι τούρκοι αξιωματούχοι, από τον Σ. Ντεμιρέλ, τον Εβρέν και  τον Οζάλ  , μέχρι τον Νταβούτογλου και τον Ερντογάν, αμφισβητούσαν και αμφισβητούν με  δηλώσεις τους την ελληνική κυριαρχία σε συγκεκριμένα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου, τα οποία έχουν ιδιαίτερη  γεωστρατηγική,  γεωγραφική και στρατιωτική αξία, όπως:   Η  Ζουράφα, ανατολικά της Σαμοθράκης, η Γαύδος στο Λιβυκό Πέλαγος, οι Καλόγεροι Β.Α. της Άνδρου, Οινούσσες και Παναγιά (κεντρικό  Αιγαίο), ο Άγιος Ευστράτιος, το Αγαθονήσι, Αρκιοί, το Φαρμακονήσι, η Καλόλιμνος, η Κάσος, το Καστελόριζο, η Ρω και η Στρογγύλη. Σε κάθε κατάλογο ελληνικών νησιών , που οι τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, εντάσσουν  στην «γκρίζα ζώνη», τα παραπάνω αποτελούν τον βασικό κορμό,  που εμπλουτίζεται και από άλλα αιγαιοπελαγίτικα νησιά, κατά περίσταση.  Ενδεικτικά, θα αναφέρουμε ότι:

Η Ζουράφα αποτελεί,  το βορειοανατολικότερο άκρο της ελληνικής θαλάσσιας επικράτειας και λόγω της ελληνικής κυριαρχίας σε αυτό τον  ημιβυθισμένο βράχο,  η χώρα μας επεκτείνει σημαντικά τις ζώνες θαλάσσιας κυριαρχίας της προς τα ανατολικά, στον κρίσιμο εθνικά χώρο του ΒΑ Αιγαίου.

Η Γαύδος,  αυτό το μικρό νησί που βρίσκεται μόνο 26 ναυτικά μίλια  μακριά από την Κρήτη, προσφέρει τεράστιο εύρος στην ελληνική ΑΟΖ  σε μία πλούσια περιοχή από  υδρογονάνθρακες και διασφαλίζει τα θαλάσσια σύνορα με ΑΟΖ Αιγύπτου και Λιβύης.

Το μικρό  δίδυμο βραχονησίδων  οι Καλόγεροι, «φυτεμένοι»  ακριβώς στο κέντρο του Αιγαίου, έχουν τεράστια σημασία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Για το  Καστελόριζο , αρκεί να επισημάνουμε , ότι  η ύπαρξή του  με την οικονομική έννοια, επιτρέπει,  την ένωση της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ.

Τι ισχύει για τα νησιά

Οι συνθήκες που προσδιορίζουν τα ελληνοτουρκικά σύνορα και συναφώς, την ελληνική κυριαρχία σε εκατοντάδες νησιά του Αιγαίου, είναι:  Η Συνθήκη της Λοζάνης (1923) με την οποία επικυρώθηκε η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, τα οποία είχαν απελευθερωθεί κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο (1912-1913), όπως επίσης και στη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947), με την οποία η ηττημένη Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την κυριαρχία της Δωδεκανήσου. Ειδικότερα με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, η Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την κυριαρχία των νησιών Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος, Λειψοί, Σύμη, Κως και Καστελόριζο, καθώς και τις παρακείμενες σε αυτές νησίδες. Με την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, η Ελλάδα έγινε το διάδοχο κράτος στις συμφωνίες που είχε υπογράψει η Ιταλία με την Τουρκία νωρίτερα, το 1932, και αφορούσαν τον καθορισμό της συνοριακής γραμμής των Δωδεκανήσων, που τότε ανήκαν στην Ιταλία, με την τουρκική επικράτεια.

Συνεπώς, οι αναθεωρητικές τουρκικές θέσεις για το Αιγαίο προσκρούουν στη διεθνή νομιμότητα  , που μπορεί να ανατραπεί μόνο με την χρήση ή την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας  που θα υποχρεώσουν την Ελλάδα να αποδεχτεί  τον διάλογο με την Τουρκία και την επαναχάραξη  των ελληνοτουρκικών συνόρων.