Η λύση του ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ και τα συνοδευτικά ερωτήματα

άρθρο του Χρήστου Καπούτση

 Σε ένα ιδιαιτέρως περίπλοκο πρόβλημα,  εθνικών διαστάσεων, δεν υπάρχουν εύκολες, λαϊκίστικες  ή απλοϊκές λύσεις. Τέτοιο ακριβώς,  είναι  το θέμα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (FYROM), που για δεκαετίες παραμένει άλυτο και δηλητηριάζει τις σχέσεις των δυο Λαών, αφού έχει αφεθεί στην εκμετάλλευση ποικιλόμορφων εθνικιστικών κύκλων.  Και ο κύριος λόγος που καθιστά δυσεπίλυτο το Μακεδονικό, είναι , ότι θα πρέπει να ξεπεραστούν ιδεοληπτικά εμπόδια, αλυτρωτικές προπαγάνδες,  ανιστόρητες «ιστορικές» τεκμηριώσεις και η καπηλεία των εννοιολογικών προσδιορισμών στις λέξεις Έθνος,  καταγωγή και γλώσσα.

Επιπλέον, στα παραπάνω, προστίθενται και η γεωπολιτική παράμετρος, που όμως είναι καθοριστική, όχι μόνο για την διευθέτηση μιας διμερούς ελληνοσκοπιανής διαφοράς, αλλά και για το μέλλον της Βαλκανικής.  Η Δυτική Συμμαχία (ΗΠΑ , ΝΑΤΟ, Ε.Ε.) ασκεί ισχυρές πιέσεις σε Αθήνα και Σκόπια για άμεση επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας (οποιαδήποτε λύση), ώστε η FYROM, να ενταχθεί το συντομότερο στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε.  Αλλά και  η Γερμανία,  συνεχίζει τη διαχρονική πολιτική της διάσπασης των Βαλκανίων σε μικρά ανταγωνιστικά κρατίδια, πλήρως ελεγχόμενα και εξαρτώμενα από το Βερολίνο, γι΄ αυτό και  απειλεί την Ελλάδα με την ένταξη το Σκοπίων στην Ε.Ε., με την Συνταγματική τους ονομασία ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

 Από την άλλη, η Ρωσία, επιχειρεί να «μπλοκάρει» την ένταξη της γειτονικής χώρας στους ευρωατλανικούς θέσμιους.  Η προηγούμενη κυβέρνηση των Σκοπίων του Ν. Γκρουέφσκι, είχε συζητήσεις  με τη Ρωσία, σε προχωρημένο επίπεδο,  που θα διασφάλιζαν τη συνεργασία  των δύο κρατών στον ενεργειακό και στρατιωτικό τομέα, ουσιαστικά  θα «άνοιγαν τον δρόμο» για μόνιμη παρουσία της Ρωσίας στα κεντροδυτικά Βαλκάνια. Μάλιστα η κυβέρνηση Γκρουέφσκι,  συζητούσε και το  ενδεχόμενο να παραχωρηθεί έδαφος για την δημιουργία ρωσικής στρατιωτικής βάσης κοντά στα Σκόπια.  Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν την έντονη αντίδραση και  ανησυχία στις ΗΠΑ,  που αξιοποίησαν την ισχυρή αλβανική μειονότητα της FYROM και έτσι σχηματίστηκε η Κυβέρνηση  του Ζόραν Ζάεφ, με την συνεργασία των αλβανικών πολιτικών κομμάτων. 

Με την πίεση των αμερικανών, ξεκίνησε ένας νέος γύρος συνομιλιών, προκειμένου να εξευρεθεί λύση στην εκκρεμότητα της ονομασίας και η FYROM να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. 

Με το συγκεκριμένο διεθνοπολιτικό πλαίσιο,  με ισχυρή συνιστώσα την αστάθεια και τον ενεργειακό ανταγωνισμό , προκύπτουν  έντονα διλήμματα και ερωτήματα, όπως:  πρέπει να λυθεί τώρα το Μακεδονικό ή να περιμένουμε πιο ευνοϊκές συγκυρίες;  Λύση του ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ,  εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα ή τα σχέδια του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της Γερμανίας;  Και είναι συμβατά τα εθνικά μας συμφέροντα με τα  ιμπεριαλιστικά συμφέροντα της Δυτικής Συμμαχίας; Και συνακόλουθα, η μη λύση τους Μακεδονικού, εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ρωσίας, που έχει αναγνωρίσει τα Σκόπια με το συνταγματικό τους όνομα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, όπως και άλλα 140 κράτη-μέλη του ΟΗΕ;

Αν παραβλέψουμε (δύσκολο έως αδύνατο) τον διεθνή  παράγοντα και εστιάσουμε στις διμερείς ελληνοσκοπιανές σχέσεις, τότε, εκτιμώ ότι,  η λύση του Μακεδονικού με μια σύνθετη ονομασία  , erga omnes , που θα συνοδεύεται,  με αποκήρυξη εθνικιστικών και αλυτρωτικών  προταγμάτων,  είναι εφικτή και εξυπηρετεί τα συμφέροντα και των δυο γειτονικών κρατών. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπάρχουν τρία ονόματα, τα Nova Makedonija, Severna Makedonija και το Gorna Makedonija, καθώς το Vardarska Makedonija το απέκλεισαν εξαρχής τα Σκόπια. Σε ο, τι αφορά το «Μακεδονία του Ίλιντεν»  ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς εξήγησε ότι έχει απορριφθεί από την ελληνική πλευρά.  Εκτιμώ,  ότι κάποια από τα προτεινόμενα ονόματα, που θα είναι για κάθε  χρήση, αποτελεί σχετικά ικανοποιητική λύση.  Όμως,  θα πρέπει να συνοδεύεται υπό την  αδιαπραγμάτευτη δέσμευση, ότι οι γείτονες θα αποκηρύξουν, κατηγορηματικά, όχι μόνο λεκτικά, αλλά θεσμικά και Συνταγματικά, κάθε αναθεωρητικό και εθνικιστικό σχέδιο σε βάρος της Ελλάδας. Και θα σταματήσουν την ανιστόρητη παραχάραξη της Ελληνικής Ιστορίας και της ελληνικότητας της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, οι Σκοπιανοί εθνικιστές, μέσω των σχολικών βιβλίων.  Ο αλυτρωτισμός των Σκοπιανών εθνικιστών, είναι το μεγάλο πρόβλημα και όχι η ονομασία της γειτονικής χώρας.

Και κάποια ακόμη ερωτήματα, σχετικά με το όνομα της FYROM:  Γιατί δεν συζητάμε σοβαρά το ενδεχόμενο του Δημοψηφίσματος; Γιατί  είναι «κακό» να εκφραστεί η λαϊκή βούληση; Γιατί επιτρέψαμε σε εθνικιστικούς  κύκλους να καπηλευτούν την υπόθεση της ονομασίας της γειτονικής χώρας με αποτέλεσμα , να βρουν ικανοποιητικό  λαϊκό ακροατήριο  και σκοπίμως,  να  «μπερδεύονται» έννοιες διαμετρικά αντίθετες,  όπως είναι   ο πατριωτισμός με την πατριδοκαπηλία;