Η Διακλαδικότητα μοχλός εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων

·         Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα του ΝΑΤΟ, που δεν υπάρχει ούτε μια διακλαδική στρατιωτική μονάδα ή σχηματισμός.

Του Χρήστο Καπούτση

Ενόψει των κρίσεων που θα αναδείξουν τη νέα  ανωτάτη  στρατιωτική ηγεσία, θα πρέπει η  πολιτική ηγεσία  του ΥΠΕΘΑ, να μελετήσει ενδελεχώς την έννοια της Διακλαδικότητας και πως αυτή εφαρμόστηκε στους σύγχρονους Στρατούς.

Η Διακλαδικότητα, δηλαδή οι μεικτές στρατιωτικές  επιχειρήσεις όπου μετέχουν δυνάμεις από το Στρατό, το Ναυτικό και την  Αεροπορία, υπό ενιαία  διοίκηση, αποτελεί  μια πραγματικότητα εδώ και περισσότερο από μια 20-ετία για τις Ένοπλες Δυνάμεις  των ΗΠΑ και τους περισσότερους Στρατούς των κρατών – μελών του ΝΑΤΟ.

Η Διακλαδικότητα, σχετίζεται με τη νέα Δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, δηλαδή με τον δομικό εκσυγχρονισμό,  που  στόχο έχει τη βέλτιστη απόδοση  του στρατιωτικού μηχανισμού,  με το μικρότερο οικονομικό κόστος. Για ένα σύγχρονο Στρατό είναι αδιανόητη  η αγορά ενός πανάκριβου οπλικού συστήματος, αν δεν καλύπτει πρωτίστως τις ανάγκες της Διακλαδικότητας.  Παράδειγμα  διακλαδικότητας είναι το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Στους αμερικανούς πεζοναύτες υπάρχει μια αρμονική συνεργασία και αλληλοσυμπλήρωση των αεροπορικών ναυτικών και χερσαίων μέσων, με εντυπωσιακά αποτελέσματα στο πεδίο εφαρμογής (Ιράκ και Αφγανιστάν).

Είναι προφανής η ανάγκη της διακλαδικότητας για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, λόγω της γεωγραφικής διαμόρφωσης του ελληνικού εδάφους και ιδιαίτερα λόγω της ύπαρξης πλειάδας νησιών, όπου εκ των πραγμάτων θα κληθούν να δράσουν δυνάμεις όλων των Κλάδων και μάλιστα μέσα σε περιορισμένο χρόνο.

Στην Ελλάδα, η Διακλαδικότητα, παραμένει ακόμη ζητούμενο.  Είχε εξαγγελθεί για πρώτη φορά το 1998 από τον  ΥΠΕΘΑ Α.Τσοχατζόπουλο και από τότε μέχρι σήμερα, όλοι ανεξαιρέτως οι διατελέσαντες Υπουργοί και υφυπουργοί Εθνικής Άμυνας , θέτουν ως «στόχο»  τη διακλαδικότητα (οι περισσότεροι χωρίς να αντιλαμβάνονται την έννοια!), αλλά φευ χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι 12 χρόνια μετά την πρώτη εξαγγελία, μετά από παλινωδίες και ενίοτε κωμικές εξαγγελίες (2004-2008),  παραμένουμε  ακόμη στο «σημείο μηδέν». Οι Ελληνικές Ένοπλες  Δυνάμεις είναι  δυσκίνητες  και δαπανηρές , με  προφανείς δυσκολίες προσαρμογής στο απαιτητικό  και σύνθετο σύγχρονο περιβάλλον των στρατιωτικών επιχειρήσεων.  Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα του ΝΑΤΟ, που δεν υπάρχει ούτε μια διακλαδική στρατιωτική μονάδα ή σχηματισμός !! Εξαίρεση αποτελεί το ΓΕΕΘΑ, αλλά είναι καθαρά επιτελικός σχηματισμός.

 Οι δυνάμεις άμεσης αντίδρασης ( όπως η 71^η  Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία)  έχουν κάποια χαρακτηριστικά διακλαδικότητας αλλά παραμένουν κυρίως κλαδικές,  καθώς οι μεταθέσεις, η εκπαίδευση και η συντήρηση είναι ευθύνη των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων,  που δρουν ανεξάρτητα και ασυντόνιστα!

Τι πρέπει να γίνει

Το  πρώτο βήμα είναι να αποκτήσουν διακλαδική συνείδηση τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Η Διακλαδικότητα  να διαπεράσει ορίζονται  όλα τα επίπεδα της στρατιωτικής εκπαίδευσης.

Σήμερα, η  εκπαίδευση στις παραγωγικές σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων  είναι καθαρά κλαδική (αεροπορική, ναυτική, στρατιωτική), άρα όχι σύγχρονη.

  Οι αξιωματικοί μετέχουν σε  διακλαδική εκπαίδευση μόνο  όταν συμπληρώσουν 20 χρόνια προϋπηρεσίας   και φοιτήσουν στη Διακλαδική Σχολή Πολέμου!  Είναι προφανές , ότι η  βραδύτητα στην αναδιοργάνωση και στην υιοθέτηση μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής δομής διοίκησης των Ενόπλων   μας  Δυνάμεων, οφείλεται  κυρίως στην έλλειψη  διακλαδικότητας (άγνωστη λέξη για πολλά στελέχη των Ενόπλων μας Δυνάμεων!!).

Στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ, ενόψει μάλιστα των κρίσεων των στελεχών, θα  πρέπει να είναι η κατάργηση της σειράς 2-1-1 για τη θέση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ.  Η εναλλαγή στη θέση του Α/ΓΕΕΘΑ με τη σειρά είναι 2 φορές ο Αρχηγός Στρατού  και από μία οι Αρχηγοί του Ναυτικού και  της Αεροπορίας, . Έτσι ο αρχηγός του μοναδικού διακλαδικού  επιτελείου των ΕΔ επιλέγεται με κλαδικά κριτήρια . Το κριτήριο της εκλογής για τη θέση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ,  θα πρέπει να είναι εκτός των άλλων και η ικανότητά του να προωθήσει τη διακλαδικότητα  και να σχεδιάζει επιχειρήσεις  σ’ ένα διακλαδικό περιβάλλον.  Γιατί άραγε, δεν μπορεί να εκλεγεί ως Αρχηγός του ΓΕΕΘΑ, ο Α΄ Υπαρχηγός όπως άλλωστε προβλέπεται από και από το νόμο Ν 2439/96 ;

Το σύνολο των Αρχηγών ΓΕΕΘΑ προέρχονται από καθαρά κλαδικές διοικήσεις όπως είναι ο Στόλος, το ΑΤΑ, η ΑΣΔΕΝ και αφού προηγουμένως έχουν διατελέσει Αρχηγοί Γενικών Επιτελείων . Είναι ένα status που θα πρέπει να αλλάξει. Ταυτόχρονα,  οι ανώτατοι αξιωματικοί του ΓΕΕΘΑ, που έχουν στοιχειώδη διακλαδική παιδεία,  συνήθως αποστρατεύονται!  Άλλωστε χωρίς Διακλαδικότητα,  ο ρόλος του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ είναι μάλλον διακοσμητικός. Και επιπλέον, με την πλήρη εφαρμογή της Διακλαδικότητας, επιτυγχάνεται σημαντική οικονομία κλίμακος, δηλαδή δραστικός περιορισμός των αμυντικών δαπανών.