Ο ΠΕΤΡΕΛΑΙΑΓΩΓΟΣ ΜΠΟΥΡΓΚΑΣ- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ South Stream

Η μεταφορά της ρωσικής ενέργειας μέσω Ελλάδας στη Δυτική Ευρώπη

Του Χρήστου Καπούτση

        

Οι δύο ενεργειακοί αγωγοί, ο πετρελαιαγωγός Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης και φυσικού αερίου South Stream, σχεδιάστηκαν προκειμένου να μεταφέρουν ρωσική ενέργεια στη Δύση. Ωστόσο, η κατασκευή και των δύο ενεργειακών αγωγών καρκινοβατεί.

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου σε αποκλειστική συνέντευξη στο πρακτορείο ειδήσεων ΙΤΑΡ-ΤΑΣΣ, λίγο πριν συναντηθεί με την πολιτική ηγεσία του Κρεμλίνου (Πρόεδρο Δ.Μεντβέντεφ και Πρωθυπουργό Β.Πούτιν), δήλωσε ότι, «η  Ελλάδα ενδιαφέρεται για την επίσπευση της κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και του αγωγού φυσικού αερίου South Stream». Δεν  αρκεί όμως η επιθυμία του Έλληνα Πρωθυπουργού, απαιτείται και η συναίνεση της Βουλγαρίας, για την κατασκευή των δύο αγωγών μεταφοράς της ρωσικής ενέργειας. Η  βουλγαρική κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ έχει ήδη ταχθεί υπέρ της επ’  αόριστον αναβολής τόσο του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης,  όσο και του αγωγού φυσικού αερίου «Σάουθ Στριμ», γιατί δήθεν οι σχετικές συμφωνίες «βλάπτουν τα βουλγαρικά εθνικά συμφέροντα».

Επισημαίνουμε ότι, η  Ελλάδα, η Ρωσία και η Βουλγαρία δια των αντίστοιχων υπουργών οικονομίας υπέγραψαν την τελική συμφωνία κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολη στην Αθήνα στις 17 Μαρτίου 2007. Ο αγωγός μήκους 280 περίπου χιλιομέτρων , σύμφωνα με τη συμφωνία θα έπρεπε να είχε  ολοκληρωθεί μέχρι το 2010!!   Στο σχεδιασμό προβλέπεται η μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου από το  λιμάνι του Νοβοροσίσκ στη Μαύρη Θάλασσα, με δεξαμενόπλοια στο λιμάνι του Μπουργκάς στη Βουλγαρία και  από εκεί στην Αλεξανδρούπολη. Η δυναμικότητα του αγωγού θα είναι 50  εκατ. τόνοι πετρελαίου ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης.  Το έργο του πετρελαιαγωγού , μαζί με  άλλα ενεργειακά προγράμματα στα οποία συμμετέχει η Ελλάδα – τον αγωγό φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ,  τον υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας και τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream – προσδίδουν ένα νέο ρόλο στη χώρα μας στον τομέα της ενέργειας και μετατρέπουν την περιοχή της Θράκης σε μείζονα ενεργειακό κόμβο, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι οι αγωγοί αυτοί θα κατασκευαστούν και λειτουργήσουν ικανοποιητικά.

 Γιατί όμως η Κυβέρνηση της Βουλγαρίας υπαναχώρησε και μάλλον επιθυμεί να απεμπλακεί από την κατασκευή του πετρελαιαγωγού  Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης;

Η Κυβέρνηση της Βουλγαρίας του Πρωθυπουργού κ.Μπορίσοφ είναι φιλοαμερικανική σε αντίθεση με την προηγούμενη που ήταν φιλορωσική. Οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει την εντονότατη δυσφορία τους, για την κατασκευή  του πετρελαιαγωγού  Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης, διότι είναι ευθέως ανταγωνιστικός του αγωγού Μπακού –Τσειχάν, που θα μεταφέρει το αμερικανικών συμφερόντων πετρέλαιο της Κασπίας, στο τουρκικό λιμάνι της Μεσογείου Τσειχάν και από κει στα λιμάνια της Δύσης.  Ανάλογες είναι  οι αντιδράσεις  των αμερικανών και για τον South Stream . Οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν, την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία, γι’ αυτό αντιδρούν στην κατασκευή αγωγών μεταφοράς  ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου με προορισμό τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. 

Και ενώ λοιπόν, η κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης παραπαίει, έχει ήδη  υπογραφεί η προκαταρκτική συμφωνία Τουρκίας-Ιταλίας-Ρωσίας , για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Σαμψούντα- Τσεϊχάν, που είναι ανταγωνιστικός του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη.

Η προσέγγιση των Πρωθυπουργών της Ρωσίας και της Τουρκίας κ. Πούτιν και  Ερντογάν στον ενεργειακό τομέα είναι  εντυπωσιακή  και μάλλον έχει πολιτικό «βάθος».

Η Ρωσία, είχε επιμείνει στην κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης, διότι ήθελε η ροή του ρωσικού πετρελαίου προς τη Δύση, να παρακάμπτει τα Στενά των Δαρδανελίων, που είναι υπό τουρκικό έλεγχο (ενδεχόμενη αμερικανική επιρροή). Αν όμως, υπάρξει προσέγγιση Μόσχας και Άγκυρας,  και δοθούν εγγυήσεις απρόσκοπτης μεταφοράς του ρωσικού πετρελαίου στη Δύση, είτε μέσω των Στενών με πετρελαιοφόρα πλοία, είτε μέσω του Τουρκικού εδάφους με αγωγούς, τότε ασφαλώς,  μειώνεται η αξία (πολιτική και οικονομική)  για τη Ρωσία, άρα και το ενδιαφέρον της,  για την  κατασκευή του  πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης . Και έτσι μένει η Ελλάδα μόνη, να επιθυμεί διακαώς την ολοκλήρωση του έργου…

Δεν είναι τυχαίο ότι στη κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν στη Μόσχα οι Πρωθυπουργοί  Ελλάδας και Ρωσίας, ο Βλ.Πούτιν απέφυγε να αναφερθεί στον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολη, υπερτονίζοντας την ανάγκη κατασκευής του South Stream .  

 Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που λειτουργήσουν και δύο πετρελαιαγωγοί με ρωσικό πετρέλαιο (Σαμψούντα-Τσεϊχάν και  Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης)  είναι προφανές ότι , εκ των πραγμάτων, μειώνονται οι  διαθέσιμες ποσότητες πετρελαίου, για την τροφοδοσία του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, συνεπώς, μειώνεται και η ανταποδοτικότητά του.