Οι προτάσεις Α. Νταβούτογλου για Κυπριακό, ΑΟΖ και Τζαμί στην Αθήνα.

Του Χρήστου Α. Καπούτση

Αιφνιδίασε , ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Α.Νταβούτογλου, τους συνομιλητές του στην Αθήνα, με την σαφήνεια των προτάσεών του, για τα μείζονα θέματα του καταλόγου των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό, η ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας εν όψει της ελληνικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., το ΑΙΓΑΙΟ και η οροθέτηση της ΑΟΖ, καθώς και θέματα πολιτιστικά και πολιτισμικά, βρέθηκαν στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων, που είχε ο  Αχμέτ Νταβούτογλου  με τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά και τον Αντιπρόεδρο και ΥΠ.ΕΞ. Β. Βενιζέλο.

Συμφωνήθηκε η επόμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Επίσης οι κύριοι ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ και ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ, επισήμαναν τις μεγάλες προοπτικές που ανοίγονται, για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών σε πληθώρα τομέων, όπως η οικονομία, ο τουρισμός αλλά και η ενέργεια. Αναφερθήκαν και στην προστασία των βυζαντινών και οθωμανικών μνημείων, σε Ελλάδα και Τουρκία. Ο Α. Νταβούτογλου υπέδειξε στους συνομιλητές τους να προχωρήσουν με πιο γρήγορους ρυθμούς την ανέγερση Τζαμιού στην Αθήνα. Τουρκική Απαίτηση για Τζαμί στην Αθήνα, αλλά και σχέδια, για Τζαμί η Αγία Σοφά στην ΚΩΝ/ΠΟΛΗ και με κλειστή τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, εδώ το τοπίο είναι μάλλον λίγο «θόλο»!! Παρόλα αυτά, εκτιμώ ότι θα πρέπει η Ελλάδα να κατασκευάσει Μουσουλμανικό Τέμενος στην Αθήνα, ώστε απρόσκοπτα οι χιλιάδες μουσουλμάνοι που διαβιούν στην Αττική, να τελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.

Από τα σημαντικά αποτελέσματα της επίσκεψης του Τούρκου Υπουργού στην Αθήνα,  είναι η ανακοίνωση της απόφασης της  Τουρκίας να υπογράψει Συμφωνία Επανεισδοχής  παράνομων μεταναστών, με την Ευρωπαϊκή Ένωση.  Πρόκειται για πολύ σημαντική εξέλιξη, που θα ανακόψει , έσω και καθυστερημένα, το κύμα παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα, από την Τουρκία.

Αιγαίο και ΑΟΖ

Οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας, σε κατ’ ιδίαν συνάντησή τους, συζήτησαν  το θέμα της  οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ)  στο Αιγαίο.

Εξαιρετικά πολύπλοκο θέμα, αφού και οι δύο πλευρές εμμένουν  στις πάγιες Εθνικές θέσεις τους, που είναι διαμετρικά αντίθετες. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι θα πρέπει η οριοθέτηση της ΑΟΖ στο Αιγαίο να γίνει με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (1982).  Η Τουρκία επιμένει   σε διμερή ρύθμιση και ειδικό καθεστώς στο Αιγαίο.

Η Τουρκία,  παγίως προωθεί πολιτικές που στοχεύουν στην  διχοτόμηση του Αιγαίου και στη συνέχεια στην συνεκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου,  που πιθανολογείται ότι βρίσκεται στο βυθό του.  Αυτή η πολιτική θέση,  που βρίσκεται  στον πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας,  θεωρείται εντελώς απαράδεκτη από την Ελλάδα.

Επίσης σημαντική διαφωνία καταγράφεται και για το Καστελόριζο.

Η Τουρκία διατείνεται ότι, το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο, αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκική διπλωματία υποστηρίζει ακόμη, ότι το σύμπλεγμα των 13 νησίδων της περιοχής του  Καστελόριζου διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ , ούτε και δικής τους υφαλοκρηπίδα!

Αν όμως γίνει αποδεκτή η τουρκική άποψη, τότε, το Καστελόριζο αποκόπτεται από τον Εθνικό κορμό και το επόμενο βήμα θα είναι η αμφισβήτηση της κυριαρχίας του. Και το σημαντικότερο, αν γίνει δεκτό ότι το Καστελόριζο δεν διαθέτει ΑΟΖ, τότε η Ελλάδα δεν θα έχει δυνατότητα οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο, αφού θα παρεμβάλλεται η ΑΟΖ της Τουρκίας.

Το Καστελόριζο έχοντας δική του ΑΟΖ, ως κατοικούμενο νησί, αποτελεί σημείο οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο. Δηλαδή  η Τουρκία δεν θα έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.  Γι’ αυτό η Άγκυρα αρνείται να δεχθεί ότι το Καστελόριζο διαθέτει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη

Συνεπώς , είναι μείζον Εθνικό θέμα το Καστελόριζο.  Και η Ελληνική Διπλωματία, πολύ σωστά , προσπαθεί να το θωρακίσει με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982.

το Κυπριακό

Για το Κυπριακό, και οι δυο Υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, τάχθηκαν υπέρ της επιτάχυνσης των συνομιλιών,  για την επίλυση του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Αλλά η προσέγγιση γίνεται από διαφορετική οπτική.  Να σημειώσουμε ότι, η Τουρκία, την προηγούμενη εβδομάδα  έστειλε το σεισμογραφικό σκάφος «Μπαρμπαρός», για έρευνες  στο θαλάσσιο τεμάχιο 3 της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου, παραβιάζοντας κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Είναι σαφές ότι η Ενέργεια, και συγκεκριμένα τα υποθαλάσσια ενεργειακά αποθέματα,  αναδεικνύονται σε καθοριστικό παράγοντα των γεωπολιτικών εξελίξεων στην Α. Μεσόγειο και ευρύτερα.

Μετά την Αθήνα ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου μετέβη στα κατεχόμενα , όπου και είχε συνομιλίες με την τουρκοκυπριακή πολιτική ηγεσία.  Μάλιστα εξελίχτηκε και μια προσπάθεια- θρίλερ, προκειμένου να   συνταχθεί ένα κοινό ανακοινωθέν των δύο Κυπριακών  κοινοτήτων, που θα αποτελούσε το πρώτο βήμα, για την επανέναρξη των συνομιλιών, με στόχο την οριστική επίλυση του προβλήματος της Κύπρου, εντός προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος.

Οι προσπάθειες ναυάγησαν. «Η τουρκοκυπριακή ηγεσία με τη συνδρομή και της τουρκικής πλευράς έδειξε την εμμονή της σε ακραίες και αδιάλλακτες θέσεις», δήλωσε  ο εκπρόσωπος  της Κυπριακής  Κυβέρνησης. Υπό τις παρούσες συνθήκες, συνέχισε, ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης «δεν είναι διατεθειμένος να εισέλθει σε ένα διάλογο για χάρη του διαλόγου».

Πηγές της κυπριακής κυβέρνησης αναφέρουν ότι πλέον δεν υφίσταται διαδικασία διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό, η οποία τορπιλίστηκε με ευθύνη του Έρογλου και του Νταβούτογλου.

Ο ΥΠΕΞ της  Τουρκίας Α. ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ με δηλώσεις του, επισήμανε,   ότι διαδικασία επίλυσης του ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ χωρίς χρονοδιάγραμμα δεν είναι αποδεκτή. Και μίλησε για ένα πολιτειακό  σύστημα,  που θα βασίζεται στην  βούληση των «δύο κρατών» και για διζωνική, δικοινοτική λύση, συνομοσπονδιακού χαρακτήρα. Οι αναφορές του Α. Νταβούτογλου  σε εσωτερική ιθαγένεια, εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία, προέλευση της κυριαρχίας από τις κοινότητες και όχι τον λαό, θεωρούνται από το σύνολο της ελληνοκυπριακής ηγεσίας ως απαράδεκτες.

Ο  Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας  Ν. Αναστασιάδη, έχει  απορρίψει  διατυπώσεις , που ενέχουν συνομοσπονδιακή λογική, στο περιεχόμενο πρότασης για την  πολιτειακή λύση  στην Κύπρο.

 Η αναβάθμιση του ψευδοκράτους και η διχοτόμηση της Κύπρου είναι  άλλωστε μία εκ των τριών επιλογών που είχε παρουσιάσει από τον Μάρτιο του 2013 ο Τούρκος ΥΠΕΞ Α. Νταβούτογλου, συσχετίζοντας ευθέως τη λύση  του Κυπριακού, με την κυριότητα και αξιοποίηση των  υδρογονανθράκων, που έχουν εντοπιστεί στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Επιστρέφοντας στην Άγκυρα από τα κατεχόμενα  ο Αχμέτ Νταβούτογλου επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών  Μπαν Κι Μουν  προκειμένου να τον ενημερώσει για το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί στο Κυπριακό. Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο «Ανατολού»  ο Τούρκος ΥΠΕΞ είχε νέα τηλεφωνική επικοινωνία και με τον Έλληνα ομόλογό του Ευάγγελο Βενιζέλο.  Επίσης με τον Β. Βενιζέλο επικοινώνησε τηλεφωνικά και ο Γ.Γ. του ΟΗΕ.

Οι Κυβερνήσεις Αθηνών και Λευκωσίας  καταγγέλλουν  στον ΟΗΕ  την διπλωματική προσπάθεια της Άγκυρας να επιβάλλει λύση δύο κρατών στην Κύπρο , μια λύση που όπως επισημαίνουν, είναι αντίθετη  προς τα Ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις αποφάσεις της Ε.Ε., για την Κύπρο.    

Εκτιμώ,  ότι πολύ δύσκολα η Τουρκία θα συναινέσει σε μια λύση του Κυπριακού, που θα  ακυρώνει τα κατοχικά δεδομένα, θα ανατρέπει τη πληθυσμιακή διαίρεση της Μεγαλονήσου και θα επιτρέπει στους Κύπριους πολίτες, να συμβιώσουν αρμονικά και δημιουργικά. Μια λύση, που θα προνοεί την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των τούρκων εποίκων από την Κύπρο. Μία λύση, η οποία θα διασφαλίζει τη μία ενιαία διεθνή προσωπικότητα, τη μία κυριαρχία την Κυπριακή και τη μία ιθαγένεια, για τους πολίτες της Κύπρου.

Δηλώσεις Ερντογάν για Θράκη

Σε ομιλία του στην πόλη Κεσάνη (κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα) ο Τούρκος Πρωθυπουργός Τ. Ερντογάν, «υπενθύμισε»  ότι, η Ανατολική Θράκη και ευρύτερα, αποτελεί τη Ρουμελία , δηλαδή το ευρωπαϊκό τμήμα της  «πάλαι  ποτέ»  Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,   που περιελάμβανε   τη σημερινή Νότια Βουλγαρία, την Ελληνική Θράκη,  την Βόρεια Ελλάδα, τα Σκόπια  και  το Κόσσοβο. Πρόσθεσε ακόμη, ο Τ. Ερντογάν στην ομιλία του,  ότι η Θράκη έχει ξεχωριστή σημασία για την Τουρκία και με ιδιαίτερα προκλητικό  τρόπο διευκρίνισε ότι, όταν λέει  Θράκη εννοεί και την Κομοτηνή, αλλά και την Θεσσαλονίκη, το  Kircaali και το Deliorman της Βουλγαρίας,   περιοχές έως τα Σκόπια, την Πρίστινα  και την Βοσνία!!!

Οι περιοχές στις οποίες αναφέρθηκε επιλεκτικά ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, έχουν έντονο μουσουλμανικό  «χρώμα», αφού εκεί κατοικούν πολυπληθείς μουσουλμανικοί  πληθυσμοί.   Η νέο-οθωμανική προπαγάνδα των Ερντογάν- Νταβούτογλου,  επιχειρεί να αξιοποιήσει την μουσουλμανική ταυτότητα των κατοίκων και να τους εντάξει σε οργανωμένη εθνική-τουρκική μειονότητα, μέσα στα Εθνικά Βαλκανικά κράτη. Η «εισβολή» της Τουρκίας στα  Βαλκάνια  δεν γίνεται με στρατιωτικές Μεραρχίες, αλλά γίνεται με τη χρήση της τουρκικής γλώσσας και  του Ισλάμ. Πρόκειται  μάλλον για μια πολιτιστική εισβολή.  Είναι το μέσον του χρησιμοποιεί η  Τουρκία,  για  να αφυπνίσει τις μουσουλμανικές- Τουρκικές μειονότητες της Βαλκανικής και να τις επανασυνδέσει με το αυτοκρατορικό οθωμανικό παρελθόν. Η Τουρκία έχει ακόμη αυτοαναγορευτεί σε προστάτη των Μουσουλμάνων της Βαλκανικής.  Τα νέο-οθωμανικά σχέδια συνιστούν  μια εξαιρετικά επικίνδυνη πολιτική, που πιθανότατα θα πυροδοτήσει το εκρηκτικό εθνομειονοτικό μείγμα της Βαλκανικής. Είναι μια πολιτική σαφώς αναθεωρητική, που περιφρονεί τη διεθνή νομιμότητα και εγείρει de facto (η  λατινική φράση de facto  σημαίνει «εκ των γεγονότων» ή «εκ των πραγμάτων». Στην νομοθεσία, συχνά σημαίνει «αυτό που εφαρμόζεται πρακτικά,  αλλά που δεν επιβάλλεται από τον νόμο»),  ζητήματα που άπτονται ακόμη και της αλλαγής του υφιστάμενου συνοριακού καθεστώτος.  Ασφαλώς, η Βαλκανική αποτελεί  ζωτικό χώρο για την Τουρκία, γι’ αυτό η  τουρκική διπλωματία θα γίνεται, πιο παρεμβατική και πιο απαιτητική, εκμεταλλευόμενη  και το ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον.