Διαμορφώνονται νέες πραγματικότητες, στην εκρηκτική περιοχή της Β. Αφρικής, Αν. Μεσογείου και Μέσης Ανατολής.

Του Χρήστου Α. Καπούτση

Η προώθηση και η αναβάθμιση της τριμερούς συνεργασίας  Ελλάδας, Αιγύπτου και Κυπριακής Δημοκρατίας, για ενεργειακά και διπλωματικά ζητήματα, προστίθεται, στα  μείζονα γεωπολιτικά γεγονότα, που διαμορφώνουν νέες πραγματικότητες, στην εκρηκτική περιοχή της Β. Αφρικής, Αν. Μεσογείου και Μέσης Ανατολής.

Στις 9 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο τριμερής συνάντηση κορυφής του αιγύπτιου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ – Σίσι με τον κύπριο ομόλογό του Νίκο Αναστασιάδη και τον έλληνα Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά.

Θέμα η ενεργειακή συνεργασία των τριών κρατών και η ρύθμιση των μεταξύ τους θαλασσίων ζωνών , της ΑΟΖ, που είναι προαπαιτούμενο, για αυτή τη συνεργασία.

Προωθείται η πολιτικο- διπλωματική προσέγγιση Αιγύπτου –Ελλάδας – Κύπρου,  που ενθαρρύνεται από την αμερικανική διπλωματία και το Ισραήλ.
Αυτή η τριμερής συνεργασία, αναμένεται να εξελιχτεί, σε Στρατηγική  συνεργασία, αντίστοιχη της συνεργασίας Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας.  Και αυτές οι συνεργασίες των δύο Ελληνικών κρατών, καλύπτουν τα κενά που αφησε η διάλυση του πολιτικο-στρατιωτικού άξονα ΗΠΑ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ – ΙΣΡΑΗΛ.  Η Ελλάδα, θα έπρεπε, σε αυτή τη συγκυρία, είτε να «συμμαχήσει» με τους αμερικανόφιλους εταίρους (Ισραήλ, Αίγυπτος), είτε να γίνει υποχείριο της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής σε Αιγαίο και Κύπρο, αφού η Ελληνική Κυβέρνηση εκτιμά,  ότι δεν έχει τα αναγκαία μέσα που θα της επιτρέψουν να εφαρμόσει μια  ανεξάρτητη και αδέσμευτη εξωτερική πολιτική στην ταραγμένη περιοχή της Ανατ. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, ώστε να προστατεύσει με τα δικά της, διπλωματικά και στρατιωτικά μέσα, τα εθνικά μας συμφέροντα. Η Ελλάδα είναι «δεμένη», εκών- άκων, στο αμερικανο-ισραηλινό «άρμα»!

Η νέα φιλοδυτική πολιτική ηγεσία της Αιγύπτου, στη δεδομένη γεωπολιτική συγκυρία, εκτιμά ότι, οι συμμαχίες της με την Ελλάδα και τη Κύπρο, εξυπηρετούν τα αιγυπτιακά εθνικά συμφέροντα. Η Ελλάδα και η Κύπρος,  είναι οι πύλες της Αιγύπτου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.   

Η Τουρκία, αντιδρά, σε κάθε πρωτοβουλία  που αναβαθμίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, ή ισχυροποιεί τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Ο φιλοκυβερνητικός τύπος στην Τουρκία επικρίνει με οξύτατους χαρακτηρισμούς την κυοφορούμενη ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Θεωρούν μάλιστα ότι αυτή η συνεργασία είναι  πρωτοβουλία της Αιγύπτου, που ενθαρρύνεται από το αμερικανο-εβραικό λόμπυ,  γι’ αυτό αξιωματούχοι της Κυβέρνησης Νταβούτογλου δεν φείδονται απαξιωτικών δηλώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του Καίρου, αλλά και του Ισραήλ.

 Η Τουρκική πολιτική ηγεσία (Ερντογάν, Νταβούτογλου), βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τη νέα ηγεσία του Καΐρου, που φαίνεται ότι, μετά την παταγώδη αποτυχία της «Αραβικής Άνοιξης», η Αίγυπτος,  επιστρέφει, δυναμικά στη Μέση Ανατολή,  ως ηγέτιδα δύναμη. Έναν ρόλο,  που διεκδικεί επίσης δυναμικά και με την επίδειξη στρατιωτικής πυγμής η Άγκυρα. Να συνυπολογιστεί και η αντιπαλότητα του Ισραήλ με την Τουρκία, σε διπλωματικά (Παλαιστινιακό) και ενεργειακά (φυσικό αέριο ΑΟΖ Κύπρου) ζητήματα, καθώς και η επιδείνωση των σχέσεων  ΗΠΑ με Τουρκία. λόγω Συρίας και Τζιχαντιστών.

 ανεβαίνει το «θερμόμετρο» στην Αν. Μεσόγειο 

                 

  Από τη Δευτέρα και μέχρι την 30ή Δεκεμβρίου (!!), η Άγκυρα έχει δεσμεύσει περιοχές για σεισμικές έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ,  χωρίς να έχει ζητήσει, όπως όφειλε,  σχετική άδεια, από την Κυπριακή Δημοκρατία.  Είναι πρόδηλο,  πως οι Ερντογάν και Νταβούτογλου αξιοποιούν και τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και το γεγονός ότι οι ισχυροί διεθνείς «παίκτες» προσπαθούν να πείσουν την Τουρκία,   να ενισχύσει το μέτωπο κατά των τζιχαντιστών, υποσχόμενοι διάφορα ανταλλάγματα, μεταξύ αυτών και ευνοϊκή ρύθμιση του Κυπριακού (παραλλαγή σχεδίου Ανάν) , που θα συνοδεύεται με πρόσβαση της Τουρκίας  στην Κυπριακή ΑΟΖ.  Η   Άγκυρα επιχειρεί, με κάθε μέσο,  να ακυρώσει  πρωτοβουλίες της Κυπριακής Δημοκρατίας  στο πεδίο της ενέργειας, όπως νέες συμφωνίες, είτε με κράτη, είτε με ιδιωτικές εταιρείες,  για την αξιοποίηση και μεταφορά και πώληση του εντοπισμένου φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου.  Επισημαίνουμε ότι, το τουρκικό  ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός»,  που κάνει έρευνες στα ανοιχτά των ακτών της Κύπρου, το  συνοδεύουν πλήρως εξοπλισμένα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας.

Όμως,  δηλώσεις για το Κυπριακό έκανε και ο  Πρόεδρος της Ρωσίας ΒΛ. ΠΟΥΤΙΝ.  Ο ρώσος ηγέτης  επαναβεβαίωσε τη ρωσική θέση αρχής, για το αναφαίρετο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, να αξιοποιεί και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Μάλιστα ο ΒΛ. ΠΟΥΤΙΝ χαρακτήρισε,  ως απαράδεκτη την όποια παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, εννοώντας φυσικά την Τουρκία.

Η Ρωσία ενισχύει την παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο.    πό τη Δευτέρα, μέχρι και την Τετάρτη, εντός των ορίων της ΑΟΖ της Κύπρου,  θα διεξαχθούν αεροναυτικές ασκήσεις της Ρωσίας και του Ισραήλ.  Τα ρωσικά πολεμικά πλοία, που μετέχουν στην Άσκηση , θα πραγματοποιήσουν και βολές με ρουκέτες. Οι Ασκήσεις του πολεμικού ναυτικού της Ρωσίας θα γίνουν σε μεγάλη θαλάσσια έκταση ανατολικά της Αμμοχώστου μεταξύ Κύπρου και Συρίας. Σε ετοιμότητα και η ναυαρχίδα της ναυτικής δύναμης της Ρωσίας στην Αν. Μεσόγειο,  το καταδρομικό πολεμικό πλοίο «Μόσκβα» το οποίο φέρει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και πλέει εντός των ορίων της Κυπριακής ΑΟΖ, μετά από σχετική άδεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Και ακόμη, τα Πολεμικά Αεροσκάφη του Ισραήλ, θα πραγματοποιήσουν αεροπορικές προσβολές, εναντίον πλωτών στόχων (π.χ. πολεμικά πλοία, εξέδρα άντλησης υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου). Θα μετέχει και η κυπριακή Εθνοφρουρά, σε ασκήσεις ΕΡΕΥΝΑΣ-ΔΙΑΣΩΣΗΣ, με το Ισραήλ.  Για τις ανάγκες των ασκήσεων, του Ισραήλ και της Ρωσίας ,  θα κλείσουν δύο αεροδιάδρομοι υπερπτήσεων στο FIR Λευκωσίας. Σε κάθε περίπτωση ή έστω «άτυπη» συνεργασία , σε στρατιωτική άσκηση της Ρωσίας με το Ισραήλ, διαμορφώνει νέα δεδομένα στην φλεγόμενη Ανατολική Μεσόγειο.

  ενιαίος χώρος

 

  Αθήνα και Λευκωσία αποφάσισαν, να πραγματοποιήσουν ένα  πρακτικό αλλά και ουσιαστικό  βήμα  και υπέγραψαν (Β .Βενιζέλος- Γ. Κασουλίδης ) τη  σύναψη συμφωνίας ενοποίησης των περιοχών έρευνας και διάσωσης, κατά μήκος της ευθείας στην οποία εφάπτονται το FIR Aθηνών και το FIR Λευκωσίας. Έτσι,  ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο δημιουργείται ένας ενιαίος θαλάσσιος χώρος,  περίπου στα όρια της δυνάμει ΑΟΖ της Ελλάδας και της ΑΟΖ της Κύπρου.

Σύμφωνα με την συμφωνία, «Υπηρεσίες Έρευνας και Διάσωσης» σημαίνουν την πραγματοποίηση παρακολούθησης κινδύνου, την επικοινωνία, το συντονισμό και τη διενέργεια ‘Έρευνας και Διάσωσης, περιλαμβανομένης της παροχής ιατρικών συμβουλών, πρώτων βοηθειών ή  εκκένωσης για ιατρικούς λόγους, χρησιμοποιώντας δημόσια και ιδιωτικά μέσα, όπως συνεργαζόμενων αεροσκαφών, πλοίων και άλλων ευκολιών. Για το σκοπό αυτό δημιουργείται, ένα «Ενιαίο  Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης» (JRCC) και « Συντονιστικό Κέντρο Διάσωσης» (RCC), που  σημαίνει πολύ στενή συνεργασία των πολιτικών, Στρατιωτικών και Λιμενικών αρχών Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με τη συμφωνία αυτή ενοποιείται  ένα μεγάλος γεωγραφικός χώρος  της Ανατολικής Μεσογείου, που μπαίνει υπό την επιτήρηση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Πρόκειται  στην ουσία για τον «γεωπολιτικό πνεύμονα» του ελληνικού έθνους,  που πλέον θα είναι επιτηρούμενος και προστατευμένος.

Η συμφωνία που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Β. Βενιζέλος και Γ. Κασουλίδης, αποτελεί  έμπρακτη απάντηση των δύο Ελληνικών κρατών, στις σοβαρότατες προκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και στην αναθεωρητική πολιτική της στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο. Η Κυπριακή Δημοκρατία δέχεται μια πρωτοφανή επιθετική την προκλητική συμπεριφορά από την  Τουρκία, που επιδιώκει να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα στην κυπριακή ΑΟΖ, με την επίδειξη στρατιωτικής ισχύος. Να  το ξεκαθαρίσουμε. Ο Κυπριακός Ελληνισμός, δεν διαθέτει άλλο στήριγμα,  εκτός της Ελλάδας.

 Η Αθήνα δεν θα πρέπει να είναι απούσα από τις εξελίξεις στην Ανατολική  Μεσόγειο. Ειδικότερα, η ελληνική πολιτική ηγεσία, θα πρέπει να επιδείξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Κύπρο, αν όχι ως «μητέρα πατρίδα» , τουλάχιστον ως εγγυήτρια χώρα. 

                                                         ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ

 Η Τουρκία,  επιμένει ότι το σύμπλεγμα νησίδων και βραχονησίδων (συνολικά 13) του Καστελόριζου πρέπει να εξαιρεθεί από τις συνομιλίες για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ή της ΑΟΖ του Αιγαίου, αλλά και ότι σε αυτή την περιοχή η Τουρκία έχει την ευθύνη των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης. Η Τουρκία διατείνεται ότι, το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο, αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκική διπλωματία υποστηρίζει ακόμη, ότι το σύμπλεγμα των 13 νησίδων της περιοχής του  Καστελόριζου διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ , ούτε και δικής τους υφαλοκρηπίδα!

Αν όμως γίνει αποδεκτή η τουρκική άποψη, τότε, το Καστελόριζο αποκόπτεται από τον Εθνικό κορμό και το επόμενο βήμα θα είναι η αμφισβήτηση της κυριαρχίας του. Και το σημαντικότερο, αν γίνει δεκτό ότι το Καστελόριζο δεν διαθέτει ΑΟΖ, τότε η Ελλάδα δεν θα έχει δυνατότητα οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο, αφού θα παρεμβάλλεται η ΑΟΖ της Τουρκίας.

Το Καστελόριζο έχοντας δική του ΑΟΖ, ως κατοικούμενο νησί, αποτελεί σημείο οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο. Δηλαδή  η Τουρκία δεν θα έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.  Γι’ αυτό η Άγκυρα αρνείται να δεχθεί ότι το Καστελόριζο διαθέτει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, όπως ρητά προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (1982).

Συνεπώς , είναι μείζον Εθνικό θέμα το Καστελόριζο και θα πρέπει να απορριφθεί κάθε συζήτηση που εγείρεται από την Τουρκία, να εξαιρεθεί αυτό το νησιωτικό σύμπλεγμα από τις ελληνοτουρκικές συνομιλίες,  για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας καταρχήν και της ΑΟΖ σε επόμενο στάδιο.

         

.