Η Τουρκία υπέβαλλε σε «ΤΕΣΤ αξιολόγησης» τη νέα ελληνική Κυβέρνηση, με την περίφημη ΝΟΤΑΜ.

του Χρήστου Α. Καπούτση

 Ήταν ένα ΤΕΣΤ για να καταγραφεί η αντίδραση της νέας Ελληνικής  Κυβέρνησης  σε μείζονα πρόκληση ή ήταν λάθος στις συντεταγμένες,  όπως υποστηρίζει με ανακοίνωσή του τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών;   Ο λόγος για την Τουρκική ΝΟΤΑΜ, με την οποία η  τουρκική κυβέρνηση «δέσμευε» ένα μεγάλο μέρος του Βορείου Αιγαίου μεταξύ Λήμνου, Σκύρου και Αγίου Ευστρατίου για χρονικό διάστημα 10 μηνών, προκειμένου να μετατραπεί  σε πεδίο βολής για την πραγματοποίηση ασκήσεων από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και μάλιστα με πραγματικά πυρά.

Ουσιαστικά, η Τουρκία με την αρχική ΝΟΤΑΜ,  έβαζε ένα διαχωριστικό πλέγμα μεταξύ νότιου και βόρειου Αιγαίου και έτσι, δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα, στην αεράμυνα της χώρας μας (εξουδετέρωση του αντιαεροπορικού συστήματος Patriot 3),
αλλά και στην ασφάλεια των πτήσεων των πολιτικών αεροσκαφών. Μάλιστα, η Τουρκία, για πρώτη φορά, σε ΝΟΤΑΜ, περιελάμβανε και μεγάλο τμήμα της Λήμνου, δηλαδή αδιαμφισβήτητο ελληνικό έδαφος!

Η αναμενόμενη αντίδραση της Ελλάδας θα ήταν να αυξήσει  την στρατιωτική της παρουσία της στο Αιγαίο, εξέλιξη,  που θα κλιμάκωνε επικίνδυνα  την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Όμως,  η έντονη Διπλωματική αντίδραση της Αθήνας, κυρίως παρασκηνιακή και με τα διαβήματα που απείλησε ότι θα στείλει όχι μόνο στην Άγκυρα , αλλά και στο  NATO, στον ΟΗΕ , στην Ε.Ε. και ICAO, αποδείχτηκε αποτελεσματική.

Η Τουρκία  με  νεότερη ανακοίνωσή της με αριθμό Α904/15,  απέσυρε ολόκληρη τη ΝΟΤΑΜ.

«Η απόσυρση της NOTAM, με την οποία η Τουρκία δέσμευε μία μεγάλη περιοχή του Αιγαίου για στρατιωτικές ασκήσεις μέχρι το τέλος του χρόνου, αποδεικνύει ότι η αποτελεσματική διπλωματία γίνεται αθόρυβα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, αλλά με αποφασιστικότητα και σχέδιο» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Σακελλαρίδης.

Ανεξάρτητα από προθέσεις και σκοπιμότητες, η απόσυρση ολόκληρης της ΝΟΤΑΜ από την ΤΟΥΡΚΙΑ , είναι σαφώς θετική εξέλιξη διότι, μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία ενός κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης, σε διμερές επίπεδο,  που είναι  αναγκαίο  και για την Ελλάδα και για την Τουρκία.

Ωστόσο,  διακριτό ρόλο στην εκτόνωση της ελληνοτουρκικής κρίσης και στην υποχώρηση  της Άγκυρας, είχε η αμερικανική διπλωματία, για προφανείς γεωστρατηγικούς λόγους.  H αμερικανική παρέμβαση εκδηλώθηκε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, που για πρώτη φορά η Ατλαντική Συμμαχία, εγκατέλειψε την φιλοτουρκική ή στην καλύτερη περίπτωση την πολιτική των ίσων αποστάσεων, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η κρίση στην Ουκρανία, αλλά και οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, διαμορφώνουν νέα Στρατηγικά δεδομένα. Μια σοβαρή κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα ήταν επιβαρυντική στο ήδη ασταθές  γεωπολιτικό περιβάλλον. Κυρίως όμως, μια ενδονατοική κρίση, πιθανόν να απειλούσε τη συνοχή της Ατλαντικής συμμαχίας, σε μια ενιαία γεωγραφική περιοχή (Ουκρανία, Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειο, Μέση Ανατολή), όπου το ΝΑΤΟ , για λόγους επιχειρησιακούς (στρατιωτικές επιχειρήσεις), θα πρέπει να είναι ισχυρό και συνεχής ο επιχειρησιακός – γεωγραφικός χώρος του.

Συγνώμη λάθος

  «Η ΝΟΤΑΜ ανακοινώθηκε κατά λάθος με λανθασμένες συντεταγμένες», υποστηρίζει με ανακοίνωσή της τη Τουρκία.

Σε ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Τανζού Μπιλγκίτς αναφέρει: «Το ζήτημα των μακροχρόνιων δεσμεύσεων περιοχών στο Αιγαίο εκ μέρους της Ελλάδας και της χώρας μας είναι επίκαιρο εδώ και μεγάλο διάστημα.

Τον περασμένο χρόνο είχαμε προτείνει στην ελληνική πλευρά την αμοιβαία κατάργηση των περιοχών αυτών. Ωστόσο, μέχρι σήμερα η ελληνική πλευρά δεν μας έχει απαντήσει θετικά. Επιθυμούμε το πρόβλημα αυτό να επιλυθεί στο πλαίσιο των συνομιλιών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας».

Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται επίσης: «Για τον σκοπό αυτόν ακυρώνεται η πρόσφατη διακοίνωσή μας για δέσμευση περιοχών, η οποία ανακοινώθηκε κατά λάθος με λανθασμένες συντεταγμένες. Στη φάση αυτήν και για ένα διάστημα δεν θα προχωρήσουμε σε νέα δέσμευση. Βεβαίως, διατηρούμε τη στηριζόμενη στην αρχή της αμοιβαιότητας στάση μας στο ζήτημα αυτό».

Πάντως η δικαιολογία που επικαλείται η Τουρκία, προκειμένου να αποσύρει την απαράδεκτη ΝΟΤΑΜ, που χώριζε το Αιγαίο στα δύο, δεν είναι και ιδιαίτερα πειστική. Σύμφωνα και με τον ΥΦΕΘΑ Νίκο Τόσκα η Άγκυρα προσπάθησε να “δοκιμάσει τις αντοχές” της νέας κυβέρνησης και να εκμεταλλευθεί τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που η Αθήνα  προσπαθεί να αντιμετωπίσει.  “Τα οικονομικά συνδυάζονται με τα γεωπολιτικά”, επεσήμανε ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας , με αφορμή το θέμα της τουρκικής ΝΟΤΑΜ, στη διάρκεια συνέντευξής του στο “tppRadio”, το διαδικτυακό ραδιόφωνο του “ΤhePressProject.gr”.

πρόσθετα ΜΟΕ

Η Ελληνική Κυβέρνηση, έχει υποστηρίξει με τις  προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα, ότι επιθυμεί σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία, υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι η Άγκυρα θα σεβαστεί πλήρως τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.     

Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς και της Τουρκίας  Μεβλούτ Τσαβούσογλου , κατόπιν εντολών που έχουν λάβει από τους Πρωθυπουργούς τους Α. Τσίπρα και Α.Νταβούτογλου, σε μεταξύ τους τηλεφωνική επικοινωνία, αλλά και μέσω των διπλωματικών αντιπροσωπειών,  συμφώνησαν να ενισχυθούν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) των δυο γειτονικών και συμμαχικών κρατών. Και ακόμη, συμφώνησαν ότι η στρατιωτικοποίηση των διμερών διαφορών, είναι ασύμφορη και για τις δυο χώρες. Πάντως ανάλογες προσπάθειες έγιναν και στο παρελθόν, με πενιχρά όμως αποτελέσματα, διότι προσέκρουαν στην Τουρκική αδιαλλαξία.

Μέχρι οι Τούρκοι να αποδείξουν εμπράκτως την ειλικρίνεια των προθέσεών τους, κυρίως ότι σέβονται τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, «η Ελληνική διπλωματία πρέπει να επαγρυπνά και οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας, να είναι σε διαρκή ετοιμότητα», δήλωσε ο ΥΠΕΘΑ Π. Καμμένος. Κυρίως όμως, ο πυρήνας της πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών στην αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων είναι να διεθνοποιεί τους κινδύνους που προκύπτουν από παράνομες πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές  επιλογές  της Τουρκίας.

 Η Άγκυρα, παρά την υποχώρηση, με την απόσυρση της ΝΟΤΑΜ, δεν φαίνεται διατιθέμενη να εγκαταλείψει οριστικά την αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική της στο Αιγαίο, τη Θράκη και την Κύπρο. Η Άγκυρα έχει σχέδια επιθετικά,  τα οποία δεν θα διστάσει να εφαρμόσει, όπως έχει κάνει κατά το παρελθόν (Κύπρος 1974, Ίμια 1996), όταν εκτιμήσει ότι η Ελλάδα βρίσκεται  σε αδυναμία. Σήμερα η Ελλάδα, εξαιτίας της δεινής  οικονομικής κρίσης είναι σε αδυναμία. Αλλά, «αξιοποιήσιμη» αδυναμία θα είναι, αν ο πολιτικός κόσμος δεν συσπειρωθεί στην αντιμετώπιση σοβαρών απειλών που στρέφονται κατά της εθνικής μας κυριαρχίας.   

  *

το καθεστώς της Λήμνου

 

  Σχετικά με τη Λήμνο, που η τουρκική ΝΟΤΑΜ συμπεριελάμβανε στις δεσμευμένες περιοχές, με τη Σύμβαση της Λοζάνης του 1923 το νησί χαρακτηρίζεται αποστρατικοποιημένο. Με τη Σύμβαση του Μοντρέ, όμως, για τα Στενά, το 1936, καταργήθηκε στο θέμα αυτό πλήρως η Σύμβαση της Λοζάνης του 1923. Δεν προβλέπεται πια καμιά αποστρατικοποίηση, ουδετεροποίηση ή παρόπλιση της Λήμνου.  Ωστόσο, κατά τις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας το 1977-78, προκειμένου  να επανέλθει η χώρα μας στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία ήγειρε ξανά θέμα αποστρατιωτικοποίησης  της Λήμνου. Ο τότε Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Ζ. Λούνς, υιοθέτησε την πρόταση της Τουρκίας και η Συμμαχία, παρότι νομικά αποδέχεται την ισχύ του Μοντρέ, δεν συμπεριλαμβάνει τη Λήμνο στις στρατιωτικές ασκήσεις και στη διαμόρφωση ΝΑΤΟϊκών υποδομών. Αυτή την απόφαση του ΝΑΤΟ αξιοποιεί στο έπακρο η Τουρκία, προωθώντας την άποψη  ότι η Ελλάδα έχει περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα στη Λήμνο.

      *

Πρόσφατα περιστατικά αμφισβήτησης Εθνικής κυριαρχίας

 

   Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το ΓΕΕΘΑ, η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί και με τη χρήση στρατιωτικών μέσων να αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Από  1^ης Δεκεμβρίου μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2015 (διάρκεια τεσσάρων μηνών), είχαμε 149 παραβιάσεις του εθνικού μας εναερίου χώρου από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, ενώ έγιναν και πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος.

Και πιο συγκεκριμένα:

·       Στις 26/2/2015,  Σχηματισμός 6 τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών F-16, εισήλθε  στο FIR ΑΘΗΝΩΝ μεταξύ ν. Λέσβου και ν. Χίου. Ο σχηματισμός, αφού διασπάστηκε σε 4 και 2 αεροσκάφη αντίστοιχα, πραγματοποίησε υπερπτήσεις ως ακολούθως:  Υπέρπτηση 4 αφων άνωθεν ν. Μακρονήσι του νησιωτικού συμπλέγματος Φούρνων, στα 5.000 πόδια και  άνωθεν ν. Ανθρωποφάγοι, στα 5.000 πόδια. Υπέρπτηση 2 αφων άνωθεν ν. Μακρονήσι του νησιωτικού συμπλέγματος Φούρνων, στα 11.000 πόδια και άνωθεν ν. Αγαθονήσι, στα 11.000 πόδια.

·       Στις 12/2/2015, Τουρκικό ελικόπτερο AΒ-412, το οποίο εισήλθε στο FIR ΑΘΗΝΩΝ,   πραγματοποίησε υπέρπτηση άνωθεν Ανατολικού  άκρου της ν. Κω σε ύψος μικρότερο των 1.000 ποδών.

·       Στις 30/1/2015, σχηματισμός 2 αεροσκαφών F-16 της Τουρκικής ΠΑ εισήλθε  στο FIR Αθηνών Βόρεια Καλόλημνου και εξήλθε  Nοτιοανατολικά Ιμίων. Κατά τη διάρκεια της πτήσης τους πραγματοποίησαν υπέρπτησεις όπως παρακάτω: Ένα αφος F-16 υπέρπτηση άνωθεν ν.Καλόλημνο στα 2000 πόδια. Και ένα αφος F-16 υπέρπτηση άνωθεν ν.Ιμια  στα 1500 πόδια.

·       στις 29/12/2014, Δύο σχηματισμοί αεροσκαφών της Τουρκικής ΠΑ πραγματοποίησαν 3 υπέρπτησεις όπως παρακάτω: Δυο F-16 εισήλθαν στο FIR Αθηνών μεταξύ Λέσβου – Χίου, πραγματοποίησαν υπέρπτηση άνωθεν ν.Μακρονήσι και ν.Ανθρωποφάγοι και νοτίως Σάμου. Δυο  F-16 εισήλθαν στο FIR Αθηνών  νοτίως Σάμου, πραγματοποίησαν υπέρπτηση άνωθεν ν. Αγαθονήσι.

·       Παραμονή των Βουλευτικών εκλογών, τουρκική κορβέτα εισήλθε στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και μέχρι αργά το βράδυ παρέμενε βορειοδυτικά της Πάρου.  Ακολούθησε νοτιοδυτική πορεία και εισήλθε τελικώς  εντός των εθνικών χωρικών υδάτων μεταξύ Τήνου - Μυκόνου.

·       Επισημαίνουμε την βαρύτατη πρόκληση από τον Αρχηγό της Πολεμικής Αεροπορίας της Τουρκίας, λίγες μέρες μετά τις Ελληνικές Βουλευτικές εκλογές. Ο Πτέραρχος Α. Οζτούρκ,  όχι μόνο πέταξε με μαχητικό Αεροσκάφος πάνω από το Αιγαίο,  αλλά και  βιντεοσκόπησε την πτήση για να  ανεβάσει στη συνέχεια το βίντεο στην επίσημη ιστοσελίδα της Πολεμικής Τουρκικής Αεροπορίας, κάνοντας λόγο για "επιθεώρηση σε διεθνή εναέριο χώρο". Η πτήση του Αρχηγού της Πολεμικής Αεροπορίας της Τουρκίας, έγινε με διθέσιο μαχητικό αεροσκάφος F- 16 από την Λέσβο ως το Καστελόριζο.