Συνηθισμένες Τουρκικές αθλιότητες • Πολλά ερωτήματα από την αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο με στόχο το σταμάτημα των προσφυγικών ροών

άρθρο του Χρήστου Καπούτση

 Την ώρα που ο Ελληνικός Λαός παρακολουθούσε την αγωνιώδη προσπάθεια των σωστικών μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων να εντοπίσουν το 3μελές πλήρωμα του ελικοπτέρου ΑΒ-212 που συνετρίβη στο νησί Κίναρος, η Τουρκία,  με μια απαράδεκτη νομικά και αήθη διπλωματικά ΝΟΤΑΜ,  πληροφορούσε τα σωστικά συνεργεία να ενεργούν μόνο μετά από συνεννόηση με τις τουρκικές αρχές, αφού η περιοχή που γίνονται οι έρευνες είναι ευθύνη της Τουρκίας.  Μάλιστα με τη ΝΟΤΑΜ που εξέδωσε το τουρκικό  κέντρο επιχειρήσεων της Κωνσταντινούπολης ζητούσε  τον πλήρη έλεγχο των ερευνών,  που γίνονται στην περιοχή της νήσου Κίναρος!  Η Τουρκία με αυτή τη ΝΟΤΑΜ, αμφισβήτησε το δικαίωμα της Ελλάδας να πραγματοποιεί επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Η νήσος Κίναρος βρίσκεται μεταξύ των νησιών Καλύμνου και Λέρου, στα Δωδεκάνησα. Βέβαια, οι ελληνικές αρχές αγνόησαν την Τουρκική ΝΟΤΑΜ, αυτό όμως, δεν μειώνει καθόλου τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας να δημιουργεί  σε κάθε «ευκαιρία», προβλήματα αμφισβήτησης της Ελληνικής κυριαρχίας σε δεκάδες νησιά του Αιγαίου.

Προκειμένου η Ελλάδα να θωρακίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, από διάφορες τουρκικές δολιότητες, ζήτησε από τους Υπουργούς Άμυνας του ΝΑΤΟ, στη συζήτηση για το προσφυγικό, στις όποιες δραστηριότητες του ΝΑΤΟ για να την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, να υπάρχει απόλυτος σεβασμός  της εθνικής κυριαρχίας και της ευθύνης της Έρευνας και της Διάσωσης από τα προκαθορισμένα κέντρα που λειτουργούν μέχρι σήμερα. Οποιαδήποτε άδεια για έρευνα και διάσωση εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων θα περνάει μέσα από αυτό το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης. Δηλαδή, τα πλοία και τα ελικόπτερα που θα επιχειρούν με ΝΑΤΟικό  «μανδύα», θα αναφέρονται στο Ελληνικό Κέντρο Έρευνας Διάσωσης, σε ανάλογες επιχειρήσεις.   Αυτό ακριβώς όμως, είναι και το επίμαχο  σημείο που η Άγκυρα αμφισβητεί ,

και επιχειρεί να διχοτομήσει το Αιγαίο, αναλαμβάνοντας το έλεγχο ανατολικότερα του  25ου μεσημβρινού, για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Θα το δεχτεί η Τουρκία;

 Συγκεκριμένα, οι Υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ αποφάσισαν , νατοϊκή ναυτική δύναμη υπό γερμανική διοίκηση, την SNMG 2 (που αποτελείται από τέσσερα πλοία που προέρχονται από τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Τουρκία και τον Καναδά) θα αναπτυχθεί στο Αιγαίο και θα κάνει αναγνώριση, παρακολούθηση και εποπτεία του παράνομου περάσματος στο Αιγαίο. Η επιχείρηση  της νατοϊκής αρμάδας θα είναι σε στενή συνεργασία με τον Frontex.

Η αποστολή της δεν θα είναι για να κάνει επαναπροωθήσεις ή να σταματάει τα προσφυγικά σκάφη. Ο σκοπός της θα είναι  η  παρακολούθηση και ο εντοπισμός του εγκληματικού κυκλώματος των διακινητών, η ενημέρωση της Frontex  και των Λιμενικών αρχών της Τουρκίας , ώστε, οι διακινητές να συλλαμβάνονται πριν επιβιβάσουν τους πρόσφυγες και μετανάστες στις βάρκες με προορισμό τα νησιά του Αιγαίου.  Επίσης τα κράτη- μέλη του ΝΑΤΟ που είναι μέλη της Ε.Ε., συμφώνησαν  η Frontex,  αντί να επιχειρεί στα ελληνικά νησιά να επιχειρεί πλέον στην παραμεθόριο και τα παράλια της Τουρκίας, έτσι ώστε η Frontex  να εξελιχτεί σε Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή. Όμως, για να γίνει αυτό, απαιτείται απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής της  Ε.Ε.

Βέβαια προκύπτει και το έξης ερώτημα. Αν  μια βάρκα με 100 προσφυγές ή μετανάστες  εντοπιστεί μεσοπέλαγα τι θα γίνει; Θα εμποδιστεί και θα υποχρεωθεί να επιστρέψει στην Τουρκία; Θα επιτηρείται από το ΝΑΤΟ και την Frontex μέχρι να φτάσει σε κάποιο ελληνικό νησί και μετά θα ξεκινήσει η διαδικασία επαναπροώθησης  στην Τουρκία;

Η Ελληνική Κυβέρνηση θεωρεί πολύ σημαντικό ότι, οι μετανάστες που συλλαμβάνονται να επαναπροωθούνται στην Τουρκία. «Με την απόφαση των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, διασφαλίζεται,  ότι οι νατοϊκές δυνάμεις οι οποίες θα αναπτυχθούν στο Αιγαίο και στην ακτογραμμή της Τουρκίας,  θα διασφαλίσουν ότι όσοι μετανάστες συλλαμβάνονται θα πηγαίνουν κατευθείαν πίσω στην Τουρκία.  Είναι απόλυτα ξεκάθαρο, από την κοινή δήλωση, ότι ο σκοπός αυτής της δύναμης είναι να σταματήσουν οι εγκληματικές ενέργειες εκείνων που διακινούν ανθρώπους»,  δήλωσε ο ΥΠΕΘΑ Π. Καμμένος που εκπροσώπησε την Ελληνική Κυβέρνηση στην Σύνοδο των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ. (Ερώτηση: πως και από ποιους θα συλλαμβάνονται οι πρόσφυγες, ώστε μετά να επαναπροωθούνται στην Τουρκία;)

Επίσης , για το επίμαχο θέμα, των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης, αποφασίστηκε τα ελληνικά πλοία και ελικόπτερα να επιχειρούν στον εθνικό εναέριο χώρο και στα ελληνικά χωρικά ύδατα και τα τουρκικά στα δικά τους. Ο  Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ. στη δήλωσή του ήταν σαφής: «Ως μέρος της συμφωνίας, οι ελληνικές και τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα επιχειρούν μόνο στα δικά τους χωρικά ύδατα ή στον δικό τους εναέριο χώρο.»  Ωστόσο θα πρέπει να  επισημάνουμε το εξής: η ενεργοποίηση ναυτικών  δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα χωρικά ύδατα χωρών-μελών της συμμαχίας, όπως το Αιγαίο,   δεν μπορεί , σε καμιά περίπτωση , να αντιμετωπιστεί,  ως παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, αφού για το ΝΑΤΟ δεν υπάρχουν εθνικά σύνορα , αλλά υπάρχουν μόνο τα επιχειρησιακά όρια.   Για το ΝΑΤΟ,   Ελλάδα και Τουρκία, αποτελούν έναν ενιαίο επιχειρησιακό χώρο, όπου το ΝΑΤΟ  σχεδιάζει και υλοποιεί διάφορες αποστολές , χωρίς την έγκριση των εθνικών κρατών καθότι  μέλη της Συμμαχίας.

Από το κείμενο της απόφασης των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, προκύπτει ότι, καθοριστικός θα είναι ο ρόλος της Τουρκίας.  Αν η Τουρκία και ειδικά η τουρκική ακτοφυλακή δεν συνεργαστεί με το ΝΑΤΟ και τη Frontex, τότε τα αποτελέσματα της εμπλοκής του ΝΑΤΟ να  σταματήσει τις προσφυγικές  ροές  θα είναι μάλλον  πενιχρά.

Η Τουρκία προκάλεσε  στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ

Η  εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην προσφυγική κρίση, με στόχο το σταμάτημα των προσφυγικών ροών, αποτελεί ένα σύνθετο γεωπολιτικό πρόβλημα, που πιθανόν να κρύβει και παγίδες επιζήμιες για τα ελληνικά και ελληνοκυπριακά συμφέροντα.  Εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο προσφυγικό, σημαίνει  δραστηριοποίηση Νατοϊκών αεροναυτικών  δυνάμεων στο  Αιγαίο και την  Ανατολική Μεσόγειο  και φυσικά, έμμεση καταρχήν ανάμειξη του ΝΑΤΟ στον εμφύλιο της Συρίας, όπως επιθυμεί διακαώς η Τουρκία. 

Επιπροσθέτως η  Τουρκία, δεν αποκλείεται να επωφεληθεί των περιστάσεων με την εμπλοκή του ΝΑΤΟ και να επικαιροποιήσει  τις θεωρίες της ,   για γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι, τις επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης στο FIR Αθηνών θα έχουν οι ελληνικές αρχές, παρά τις εντονότατες αντιρρήσεις της Τουρκίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ είναι σε εξέλιξη οι συνομιλίες της Τουρκίας με την Ε.Ε. και ειδικότερα με την Γερμανία, η Άγκυρα φαίνεται να πιέζει και για το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων της ενταξιακής πορείας της στην  ΕΕ. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Hurriyet», η τουρκική πλευρά θεωρεί ότι τουλάχιστον το Κεφάλαιο 24 που αφορά σε θέματα Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας πρέπει να ανοίξει ώστε να διευκολυνθεί η ευρωτουρκική συνεργασία στο Προσφυγικό. Όμως  το κεφάλαιο αυτό είναι ένα από τα πέντε βασικά κεφάλαια , που λόγω της αρνητικής στάσης της Άγκυρας στο Κυπριακό, τα  κρατά «παγωμένα» η Λευκωσία.

Όμως, η παρέμβαση του ΝΑΤΟ στο προσφυγικό, συνιστά  μείζονα παρέμβαση της Συμμαχίας,  διότι πέραν της ανθρωπιστικής διάστασης, υπάρχει και το θέμα της ασφάλειας . Ο εμφύλιος στη Συρία και ο πόλεμος κατά των Τζιχαντιστών του ISIS,  αποτελούν τη βασική αιτία της δημιουργίας του μεταναστευτικού- προσφυγικού προβλήματος.  Η Τουρκία, που δέχεται πράγματι τον κύριο όγκο των προσφύγων, έχει και άλλα σοβαρά προβλήματα να αντιμετωπίσει, που αλληλοσυνδέονται,  όπως το Κουρδικό, αλλά και οι επιδεινούμενες σχέσεις της με τη Ρωσία. Ήδη το ΝΑΤΟ παρέχει στην Τουρκία μία σειρά από «μέτρα διασφάλισης» (assurance measures),  λόγω της κατάστασης στη Συρία.  Είναι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν μετά το περιστατικό με την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού Su-24 από την Τουρκία. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται  μεταξύ άλλων,  η χρήση αεροσκαφών παρακολούθησης AWACS,  αλλά και η ενίσχυση της  ναυτική  δύναμης του ΝΑΤΟ που τώρα βρίσκεται  στην Ανατολική Μεσόγειο,  μαζί με  γερμανικά και  αμερικανικά   πολεμικά πλοία.

Ένα από τα θέματα που εξετάζεται , είναι το ΝΑΤΟ,  να στηρίξει την Τουρκία, ώστε να κλείσουν τα Συρο- Τουρκικά  σύνορα,  δηλαδή να υπάρξει de facto διακοπή των προσφυγικών μετακινήσεων στην πηγή τους στη Συρία.  Επίσης, δεν αποκλείεται, το προσφυγικό να χρησιμοποιείται και ως η «Κερκόπορτα»,  για την είσοδο του ΝΑΤΟ σε μια περιοχή (Ανατολική μεσόγειος Μέση Ανατολή), όπου  η γεωπολιτική αξία της Ρωσίας αναβαθμίζεται διαρκώς.  Άλλωστε , από την αρχή της κρίσης στη Συρία, η Τουρκία ήθελε   το ΝΑΤΟ  να έχει ενεργό ρόλο στην ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ.