Σε «φιάσκο» εξελίσσεται η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών. Η Συρία είναι ο πραγματικός στόχος.

άρθρο του Χρήστου Καπούτση

Σε πρωτοφανές «φιάσκο» εξελίσσεται η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο,  που όπως υποστήριζε η Γερμανίδα Καγκελάριος Α. Μάρκελ και ο Έλληνας πρωθυπουργούς Α. Τσίπρας,  θα είχε ως  αποστολή την εξάρθρωση του κυκλώματος των διακινητών και τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών από τα τουρκικά παράλια προς τα ελληνικά νησιά και τις χώρες της Ε.Ε.

Η αποστολή της Ναυτικής Δύναμης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, θα είναι κυρίως υποστηριχτική προς τις ελληνικές και τούρκικες αρχές και τη η Frontex και θα εξαντλείται σε επίπεδο ενημέρωσης και επιτήρησης.

Η υποβάθμιση της αποστολής του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, από «επιχείρηση» σε «υποστηριχτική δράση», αποκαλύπτει ότι το ΝΑΤΟ, μάλλον δεν θα έχει ενεργό συμμετοχή, ούτε στην εξουδετέρωση του χρυσοφόρου κυκλώματος των διακινητών, ούτε φυσικά στον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών,  από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά και την  Ευρώπη. Η παρουσία του ΝΑΤΟ σχετίζεται περισσότερο, με τον εποπτικό έλεγχο των συνόρων της Συρίας με την  Τουρκίας, όπως απαίτησε και επέτυχε η Τουρκία.

Και για να μην έχουμε καμιά αμφιβολία, ο Γ.Γ.  του ΝΑΤΟ    Γ.  Στόλτενμπεργκ  δήλωσε: "Το καθήκον του NATO δεν είναι να αναγκάζει πλεούμενα να γυρίζουν πίσω. Θα διαβιβάζουμε πληροφορίες κρίσιμης σημασίας, ώστε να διευκολύνουμε τις ακτοφυλακές της Ελλάδας και της Τουρκίας, όπως και τη FRONTEX, να εκτελούν την αποστολή τους  πιο αποτελεσματικά».  Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ  διευκρίνισε ότι εάν πλοία της συμμαχίας διασώζουν ανθρώπους από πλοία που κινδυνεύουν στη θάλασσα και έχουν αποπλεύσει από την Τουρκία, θα τους μεταφέρουν στο έδαφος της Τουρκίας.

 Φυσικά,  ούτε λόγος για επαναπροώθηση μεταναστών στην Τουρκία ή έλεγχος των μεταναστευτικών ροών στα παράλια της Μικράς  Ασίας.»

Το ΝΑΤΟ δεν θα παρεμποδίζει με κανέναν τρόπο την πλεύση βαρκών με μετανάστες / πρόσφυγες που κατευθύνονται στα Ελληνικά νησιά.

 Αρχικά η δύναμη του ΝΑΤΟ θα αποτελείται από 5 Φρεγάτες (Γερμανική, Ελληνική, Τουρκική, Ιταλική και Καναδική) , ενώ τις επόμενες μέρες θα προστεθεί και μια ακόμη από την Ολλανδία. Επίσης  θα υποστηρίζεται και από εναέρια μέσα επιτήρησης, όπως κατασκοπευτικά αεροσκάφη και άλλα.

Στο  κείμενο του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου (NAC), που καθορίζει την αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο,  δεν υπάρχουν ρητές αναφορές σε γεωγραφικές περιοχές δράσης της Ναυτικής της δύναμης.
Η Τουρκία θεωρεί ότι το Καστελόριζο  δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στην περιοχή επιτήρησης της Ναυτικής δύναμης , διότι δεν ανήκει στο Αιγαίο. Αντίθετα το Ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας  υποστηρίζει , η περιοχή δράσης της Ναυτικής Δύναμης του ΝΑΤΟ  είναι , από τη Λήμνο μέχρι και το Καστελόριζο. Δεν είναι γνωστή η «θέση» του ΝΑΤΟ, αν το Καστελόριζο είναι στα σχέδιά του.

Ακόμη, δεν είναι σαφές τι θα γίνεται στην περίπτωση που το ΝΑΤΟ εντοπίζει μα βάρκα με μετανάστες/ πρόσφυγες , είτε στα ελληνικά , είτε στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Θα γίνουν διαβουλεύσεις μεταξύ  ΝΑΤΟ-Τουρκία-Frontex , για  να μπορούν να επιστρέφουν οι μετανάστες/πρόσφυγες στην τουρκικά παράλια; Με ποιο τρόπο;   Όμως, στο κείμενο της συμφωνίας δεν υπάρχει  ρητή αναφορά στην εφαρμογή του  Πρωτόκολλου Επανεισδοχής Ελλάδος – Τουρκίας ή της αντίστοιχης συμφωνίας Τουρκίας – Ε.Ε. ενώ απουσιάζει και η έννοια της επαναπροώθησης!  Το βέβαιο είναι ότι, η Τουρκία δέχτηκε ότι, όσοι πρόσφυγες ή μετανάστες θα διασώζονται ως ναυαγοί στο Αιγαίο από τη Δύναμη του ΝΑΤΟ, αυτοί θα  επιστρέφουν στην Τουρκία. Για να δεχτεί όμως αυτή την πρόταση η Τουρκία απαίτησε και επέτυχε, το ΝΑΤΟ να επιτηρεί και τα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία, όπως δήλωσε ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ. 

 Σύμφωνα με τον ΥΠΕΘΑ Π. Καμμένο, η δύναμη του ΝΑΤΟ θα ειδοποιεί τις ελληνικές και τουρκικές δυνάμεις της ακτοφυλακής και του Λιμενικού, καθώς επίσης και της FRONTEX, ότι μια βάρκα με μετανάστες/ πρόσφυγες απέπλευσε από τα τουρκικά παράλια.  Στην περίπτωση που περάσουν στα Ελληνικά χωρικά ύδατα, τότε η Frontex και το Λιμενικό Σώμα, υποστηρίζει ο Π. Καμμένος  «έχουν υποχρέωση να απαγορεύσουν τη διέλευση, να σταματήσουν τους πρόσφυγες, να τους περάσουν στην απέναντι πλευρά και να τους παραδώσουν στις τουρκικές αρχές».  Ωστόσο, προκύπτουν κάποια ερωτηματικά σχετικά με τον τρόπο επιστροφής τους στην Τουρκία, αφού ούτε η Frontex ούτε πολύ περισσότερο το ελληνικό Λιμενικό Σώμα έχει δικαίωμα να μπουν στα τουρκικά χωρικά ύδατα.  Πάντως, ο Γ.Γ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργ, σε δηλώσεις του επισήμανε ότι,  καμία επαναπροώθηση δεν θα γίνεται στην Τουρκία παρά μόνο σε περίπτωση που βουλιάζει κάποιο σκάφος που μεταφέρει μετανάστες και πρόσφυγες. Άρα;

Επίσης ο ΥΠΕΘΑ Π. Καμμένος, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο, τι θα  συμβεί αν μια βάρκα με μετανάστες προσεγγίζει ή ναυαγήσει κοντά στο Ίμια, η Ελλάδα η Τουρκία θα αναλάβει το έργο της διάσωσης, ο Π. Καμμένος ήταν κατηγορηματικός: «Τα Ίμια είναι ελληνικά και μόνο οι ελληνικές δυνάμεις έρευνας και διάσωσης έχουν δικαίωμα να επιχειρούν εκεί». Διαμετρικά αντίθετη είναι η άποψη της Τουρκίας για τα Ίμια, πιθανόν και του ΝΑΤΟ…

Και το σημαντικότερο: Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, σε δηλώσεις του, αποκαλύπτοντας ίσως τον βασικό λόγο της παρουσίας  του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, ανέφερε πως «το NATO θα εντείνει την επιτήρηση των συνόρων Τουρκίας-Συρίας για να βοηθήσει την Άγκυρα στη διαχείριση της κρίσης των προσφύγων» .  Δηλαδή «εμπλοκή» της Συμμαχίας, στην κρίση στη Συρία. Και τι άλλο θα κάνει το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο;  Θα ελέγχει τα Δαρδανέλια , από όπου περνούν τα πολεμικά πλοία της Ρωσίας που κατευθύνονται στα λιμάνια της Συρίας.