Στο Άγιον Όρος ο Β. Πούτιν, μετά τις συναντήσεις του με Π. Παυλόπουλο και Α. Τσίπρα

άρθρο του Χρήστου Καπούτση

Οι  πανηγυρικές τυμπανοκρουσίες,  από την μεγαλύτερη καμπάνα των Βαλκανίων, της ιεράς Μονής του Αγίου Παντελεήμονα (Ρώσικο Μοναστήρι) στο Άγιο Όρος ,  από το μεσημέρι του Σαββάτου (28 Μαΐου) θα σημάνουν,  την παρουσία του Προέδρου της Ρωσίας Βλ. Πούτιν στο «Περιβόλι στης Παναγιάς» . Εκεί βρίσκεται από χθες και  ο  Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ. Κύριλλος.  Μετέχουν στους εορτασμούς, για τη συμπλήρωση  1000 χρόνων  συνεχούς παρουσίας των Ρώσων στον Άθω!

Η Μονή του Αγίου Παντελεήμονα (το Ρωσικό Μοναστήρι)  είναι επιβλητική, χτισμένη  με αρχιτεκτονική μικρής πολιτείας. Η Τράπεζα της Μονής έχει χωρητικότητα 1000 ατόμων, ενώ εντυπωσιακή είναι  και η Βιβλιοθήκη της ,  που διαθέτει 1320 χειρόγραφους ελληνικούς κώδικες, 600 Σλαβικούς και πάνω από 20.000 ελληνικά και Ρωσικά βιβλία.

Σε αυτό το αγιορείτικο Μοναστήρι θα φιλοξενηθεί ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλ. Πούτιν, αφού ξεπεράστηκαν κάποια πολιτικής φύσεως προβλήματα. Ο ασκών χρέη Ηγούμενου ο ιερομόναχος Μακάριος, ουκρανικής καταγωγής, δεν επιθυμούσε την παρουσία του Πούτιν στο Μοναστήρι, λόγω των κακών σχέσεων της Ρωσίας με την Ουκρανία. Έτσι , επιστρατεύτηκε  ο υπέργηρος  π. Ιερεμίας, που συμπληρώνει τα 102 του χρόνια (γεννήθηκε   στο Ροστόβ της Ρωσίας), αλλά είναι τυπικά ο Ηγούμενος της Μονής (είναι ηγούμενος από το 1974 και όταν συμπλήρωσε τα 100 χρόνια ζωής, παρέδωσε την διοίκηση του Μοναστηριού στον π. Μακάριο), για να υποδεχτεί τον Πρόεδρο της Ρωσίας. Ο πρόεδρος Βλ. Πούτιν,  θα επισκεφτεί  και τη σκήτη όπου εγκαταβιοί εδώ και 50 χρόνια , ένας υπέργηρος Ρώσος μοναχός.

Ηχηρή είναι όμως η απουσία, από την υποδοχή των Κύριλλου και Πούτιν,  του Οικουμενικού Πατριάρχου   Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίου, που είναι και ο πνευματικός ηγέτης του Αγίου Όρους. Ο λόγος σχετίζεται με τη διαμάχη των Βαρθολομαίου – Κύριλλου για τη πρωτοκαθεδρία και την Οικουμενικότητα του πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.  Επισημαίνουμε ότι κατά την εκκλησιαστική τάξη τα πατριαρχεία διακρίνονται  σε παλαίφατα ή προσβυγενή και νεοπαγή.

Τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία είναι,  το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, το Πατριαρχείο Αντιοχείας και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Κατ' αντίστιξη, νεοπαγή είναι τα Πατριαρχεία Μόσχας, Σερβίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας και Γεωργίας. Ο Πατριάρχης του Οικουμενικού Θρόνου (Κωνσταντινουπόλεως)   έχει την  Πρωτοκαθεδρία, ως ο πρώτος μεταξύ ίσων.

Στις δηλώσεις που έγιναν στο Προεδρικό Μέγαρο ο Πρόεδρος της Ρωσίας Β. Πούτιν απευθυνόμενος στον Π. Παυλόπουλο είπε: «Και είμαι ευγνώμων και σε σας, προσωπικά, στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, γιατί υποστηρίξατε την επικείμενη επίσκεψή μου στο Άγιον Όρος». Πρόκειται  και για πολιτική δήλωση, αφού αναγνωρίζει την Οικουμενικότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

 

    οι περιπέτειες στις ελληνορωσικές σχέσεις

Δεν έχει συμπληρωθεί χρόνος από την προηγούμενη συνάντηση του Πρωθυπουργού Α. Τσίπρα με τον Πρόεδρο  της Ρωσίας Βλ. Πούτιν, που έγινε στην Αγία  Πετρούπολη (19 Ιουνίου 2015), σε μια περίοδο που οι σχέσεις της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους θεσμικούς δανειστές μας και το Δ.Ν.Τ ήταν κάκιστες. Η νέα Ελληνική Κυβέρνηση της Αριστεράς,  είχε επενδύσει στην Ρωσία για οικονομική βοήθεια, ουσιαστικά  επαιτώντας ένα δάνειο 10-12 δισεκ. ευρώ, ώστε να ξεφύγει από τη μέγγενη της ΤΡΟΙΚΑΣ και του Δ.Ν.Τ. Ο Πρόεδρος  Βλ. Πούτιν , ένας κατεξοχήν ρεαλιστής πολιτικός, αντιλαμβάνεται, ότι το θέμα δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά κυρίως, θα προκαλούσε αναταράξεις σε γεωστρατηγικό  επίπεδο και ευγενικά αρνείται να στηρίξει οικονομικά την Ελλάδα, υποδεικνύοντας μάλιστα στον Έλληνα Πρωθυπουργό, να βρει λύση στο πλαίσιο της Ε.Ε.  

Επίσης, από τις  «σκοτεινές» πτυχές στις σχέσεις Α. Τσίπρα και Β.Πούτιν είναι το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο ανδρών στις  6 Ιουλίου 2015, μία ημέρα μετά το περίφημο «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα και ενώ ήταν σε εξέλιξη στο Προεδρικό Μέγαρο το  Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών,  υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο.

Σχετικά με τις διακυμάνσεις στις ελληνορωσικές σχέσεις, επισημαίνουμε την περίπτωση του αγωγού μεταφορά του ρώσικου πετρελαίου μέσω του αγωγού Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη. Ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης,  προβλεπόταν να μεταφέρει αργό πετρέλαιο, προέλευσης από την Κασπία Θάλασσα, από το λιμάνι του Μπουργκάς σε τερματικό σταθμό στο λιμάνι Αλεξανδρούπολης δεν υλοποιήθηκε ΠΟΤΕ.

Μάλιστα, μέσα σε κλίμα ευφορίας  και ενθουσιασμού έγινε και συνάντηση κορυφής του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, του Βούλγαρου ομολόγου του Γκεόργκι Παρβάνοφ και του Έλληνα πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, στις 4 Σεπτεμβρίου 2006 στην Αθήνα, όπου και συνυπέγραψαν τη σχετική συμφωνία, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ.

Φαίνεται ότι, ισχύει η συμφωνία της Γιάλτας. H τελευταία συνάντηση του αμερικανού προέδρου Ρούζβελτ,  του πρωθυπουργού της Βρετανίας  Τσόρτσιλ και του Ρώσου ηγέτη  Στάλιν έγινε στην παραλιακή πόλη της Κριμαίας, τη Γιάλτα,  μεταξύ 4 και 11 Φεβρουαρίου 1945, έκρινε και την τύχη της Ελλαδας, αφού έκτοτε και μάλλον οριστικά «ανήκομεν εις την Δύση»

   Ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλ. Πούτιν , που

πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη στη χώρα μας (17-28 Μαλίου), συναντήθηκε  με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Π.Παυλόπουλο και τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα.

Οι συνομιλίες του Βλ. Πούτιν με τον Α. Τσίπρα, επικεντρώθηκαν, στην κατάσταση που επικρατεί στην ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας της κρίσης στη Συρία,  στον τουρισμό,  στην ενέργεια , όχι όμως στους αγωγούς μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη.  Το σχέδιο που προωθούσε ο πρώην Υπουργός Ενέργειας Π. Λαφαζάνης   και αφορούσε την επέκταση του αγωγού Turkish Stream για τη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη, έχει μάλλον οριστικά ναυαγήσει.

Επίσης, οι ελπίδες ότι θα αναβιώσει η κατασκευή  του ελληνοϊταλικού αγωγού (IGI), που θα μετέφερε το φυσικό αέριο της Ρωσίας στην Ευρώπη που αναθερμάνθηκαν, μετά την υπογραφή μνημονίου ανάμεσα στην ελληνική ΔΕΠΑ, στην ιταλική Edison και στον ρωσικό κολοσσό Gazprom τον περασμένο Φεβρουάριο, φαίνεται ότι δεν δικαιώνονται . Ένας από τους λόγους είναι, ότι για να φθάσει το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ελλάδα, θα πρέπει να διέλθει , είτε από την Τουρκία , είτε από την Βουλγαρία. Προοπτική εξαιρετικά δύσκολη, λόγω των κακών σχέσεων της Ρωσίας με την Τουρκία , αλλά και της φιλοαμερικανικής πολιτικής της  Βουλγαρίας. 

Στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ, είναι η σταδιακή απεξάρτηση της Ε.Ε. από τα ενεργειακά προϊόντα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) της Ρωσίας.

Η «νέα»  κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, είναι σαφές ότι , έχει κάνει φιλοδυτική στροφή στα ενεργειακά και ειδικά στον τομέα μεταφοράς ενέργειας προς την Ε.Ε. Απόδειξη τα πρόσφατα εγκαίνια της κατασκευής του διαδριατικού  αγωγού μεταφοράς του αζέρικου φυσικού αέριου του  ΤΑΡ,  που έγιναν από τον πρωθυπουργό Α. Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη, παρουσία και ευπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ , ειδικού για ενεργειακά θέματα,  του Αμος Χοκστάιν.  Ο αγωγός ΤΑΡ (αμερικανο-ευρωπαϊκών συμφερόντων) , είναι ανταγωνιστικός,  κάθε αγωγού φυσικού αερίου, που «σχεδιάζεται» να μεταφέρει το φυσικό αέριο της Ρωσίας  μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη.

Έτσι λοιπόν, το ενδιαφέρον των Ρώσων περιορίζεται στη  ρωσική συμμετοχή στις αποκρατικοποιήσεις των ΕΛΠΕ και της ΔΕΠΑ ή και σε θέματα που αφορούν τη ΔΕΗ, που είναι δυνητική  η συμμετοχή ρωσικών εταιρειών στην κατασκευή έργων υποδομής.  Επιπλέον , φαίνεται να αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον της Ρωσίας για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τον ΟΛΘ, επιδιώκοντας τη δημιουργία ενός σιδηροδρομικού δικτύου που θα ενώνει τον Ειρηνικό και την Ασία με την Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον και για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.  Όλα αυτά βέβαια σε θεωρητικό και δυνητικό πεδίο, αφού οι δεσμεύσεις της χώρας μας, προς τους θεσμικούς δανειστές μας, είναι ισχυρότατες.

Πάντως, η ελληνορωσική συνεργασία, μπορεί να αναπτυχθεί στον κρίσιμο, για την ελληνική οικονομία , τομέα του τουρισμού , μέσω των  διευκολύνσεων προς τους ρώσους τουρίστες να έλθουν στη χώρα μας.  

Οι δηλώσεις του προέδρου της Ρωσίας Β. Πούτιν, μετά τη συνάντησή του  με τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα, διακρίνονται από πολιτικό ρεαλισμό, αφού δεν αναφέρει σχεδόν τίποτα για αγωγούς και επιμένει σε στενότερη  συνεργασία στον τουρισμό, επισημαίνοντας ότι : «Πολύ σημαντικός τομέας είναι ο τουρισμός. Η αύξηση του τουρισμού εξαρτάται και από τους περιορισμούς σε Ρώσους τουρίστες να ταξιδέψουν σε Τουρκία και Αίγυπτο. Αν επιλυθεί τάχιστα το πρόβλημα των θεωρήσεων βίζα, θα είναι τριπλάσιος του 1 εκατ. αυτός ο αριθμός»