Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

O Καρλ Χάιζενμπεργκ και η ναζιστική πυρηνική βόμβα. Η επέτειος του πυρηνικού ολοκαυτώματος σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι.

O  Καρλ Χάιζενμπεργκ και η ναζιστική πυρηνική βόμβα.     Η επέτειος του πυρηνικού ολοκαυτώματος σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι.

Το τελευταίο επεισόδιο στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι η χρήση ατομικής βόμβας. Οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά ως όπλο την ατομική βόμβα, που πρώτοι αυτοί είχαν κατασκευάσει τον Ιούνιο του 1945, και σκόρπισαν τον όλεθρο σε δύο ιαπωνικές πόλεις, τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (6 και 9 Αυγούστου 1945). Το ωστικό κύμα της έκρηξης, σε συνδυασμό με τη θερμότητα που εκλύθηκε, κονιορτοποίησε τα πάντα σε αυτές τις δυο πόλεις,  ενώ οι νεκροί ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες.
Έχει προηγηθεί όμως,  ένα ιστορικό  από κάθε άποψη, αλλά και «σκοτεινό» συμβάν και αφορά την προσπάθεια της ναζιστικής Γερμανίας να φτιάξει εκείνη πρώτη πυρηνική βόμβα.
Πρόκειται για την περίφημη συνάντηση της Κοπεγχάγης. O διευθυντής του πυρηνικού προγράμματος της ναζιστικής Γερμανίας, Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, θα συναντηθεί με τον  Δανό φυσικό Νιλς Μπορ, που είχε στενές επαφές με την ομάδα των επιστημόνων που εργάζονταν στις ΗΠΑ,  για την κατασκευή  της αμερικανικής πυρηνικής βόμβας. Την περίοδο εκείνη, η  ναζιστική  βιομηχανική  μηχανή προσπαθούσε   όλο και περισσότερο  να αναπτύξει  ένα τεράστιο πρόγραμμα και να κατασκευάσει την πυρηνική βόμβα, ώστε  να ανταγωνιστεί το   αντίστοιχο αμερικανικό  Σχέδιο Μανχάταν. Η συνάντηση των δύο κορυφαίων επιστημόνων έγινε στο σπίτι στου Μπορ τον Δεκέμβριο του 1941 στην Κοπεγχάγη. Πρόσκειται για Νομπελίστες Φυσικούς , εξέχουσες φυσιογνωμίες του 20ου αιώνα στον χώρο της φυσικής και είναι οι θεμελιωτές της κβαντομηχανικής. Το 1927  ο Χάιζενμπεργκ διατύπωσε την «Αρχή της απροσδιοριστίας», μετά από στενή συνεργασία με τον Νιλς Μπορ. Η αρχή της απροσδιοριστίας έδινε μια τελείως νέα ερμηνεία για τον φυσικό κόσμο, όπως ότι κύμα και σωματίδιο είναι διαφορετικές θεωρήσεις του ίδιου πράγματος, καθώς και την ουσιαστική εξήγηση της σταθερότητας της ύλης. Στη θέση της αιτιότητας της Κλασικής Φυσικής, μπήκε η τυχαιότητα των γεγονότων (η τύχη παράγει μη προβλέψιμα γεγονότα).  Η  αρχή της απροσδιοριστίας ή διαφορετικά αρχή της αβεβαιότητας είναι βασικό αξίωμα της Κβαντικής Μηχανικής.
Τι ειπώθηκε λοιπόν, σε κείνη τη συνάντηση της Κοπεγχάγης, δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη.
Ο Χάιζενμπεργκ είχε υποστηρίξει ότι ταξίδεψε στην Κοπεγχάγη για να μοιραστεί με τον Νιλς Μπορ τις ανησυχίες του για τα πυρηνικά όπλα. Σε επιστολή του  ο  Heisenberg εξηγεί ότι επισκέφθηκε τον Bohr για να τον προειδοποιήσει, σε επιφυλακτική  γλώσσα, ότι οι ατομικές βόμβες  μπορούν να κατασκευαστούν και να τον πείσει,  ότι  οι φυσικοί και στις δύο πλευρές του ατλαντικού θα μπορούσαν να συμφωνήσουν για να σταματήσει το έργο. Είπε επίσης  στον Bohr,  ότι  η ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων θα απαιτούσε μια τεράστια  τεχνική προσπάθεια, που δεν θα μπορούσε κανείς να ελπίζει ότι  θα ολοκληρωνόταν  εγκαίρως. Ένιωθε,  ότι  οι  φυσικοί θα έπρεπε να μεθοδεύσουν την κατάσταση,   ώστε να αποτρέψουν τα κυβερνητικά στελέχη σε Γερμανία και ΗΠΑ,   ακόμη και  από την  προσπάθεια  να κατασκευάσουν  την  ατομική βόμβα.
Ο Χάιζενμπεργκ δεν ταξίδεψε στην Κοπεγχάγη επιθυμώντας να εκφράσει τις ηθικές αναστολές που είχε για την κατασκευή ατομικής βόμβας ή να προτείνει στους φυσικούς και από τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα να αρνηθούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους, ώστε να κατασκευασθεί η βόμβα,  αναφέρει ο Μπορ σε επιστολή του προς τον Χάιζενμπεργκ, την οποία όμως δεν έστειλε ποτέ! Ο Bohr, υπενθύμισε, ότι ο  Heisenberg του έδινε την εντύπωση  λέγοντάς του  ότι  ''τον διαβεβαιώνει  ότι,   γινόταν το παν,   ώστε η Γερμανία  να  αναπτύξει  ατομικά όπλα.»
Παρότι ιστορικοί και επιστήμονες συμφωνούν ότι ο Μπορ είναι αυτός που έθεσε τέρμα στη συνάντηση, δεν μπορούν να καταλήξουν,  αν ο Γερμανός επιστήμων ήθελε να σώσει τον κόσμο από τη φρίκη της πυρηνικής βόμβας ή αν απλώς επιζητούσε να αλιεύσει πληροφορίες για την παράλληλη προσπάθεια που κατέβαλλαν οι σύμμαχοι.
Ο ιστορικός της επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Χόφστρα Ντέιβιντ Κάσιντι, στο βιβλίο του «Αβεβαιότητα. H ζωή και η επιστήμη του Βέρνερ Χάιζενμπεργκ», υποστηρίζει ότι ο Γερμανός επιστήμων κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να πετύχει την πυρηνική σχάση και να κατασκευάσει πρώτη η Γερμανία του Χίτλερ, την ατομική βόμβα.
Ο γιος του Χάιζενμπεργκ, Γιόσεν, ωστόσο, που είναι φυσικός στο Πανεπιστήμιο του Νιου Χάμσαϊρ και ο δημοσιογράφος Τόμας Πάουερς, που συνέγραψε το βιβλίο «O Πόλεμος του Χάιζενμπεργκ», υποστηρίζουν , ότι ο Γερμανός επιστήμων κατέστρεψε το γερμανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ανεξάρτητα λοιπόν, από τον ρόλο του  Χάιζενμπεργκ στην προσπάθεια ή μη στην κατασκευή της πυρηνικής ναζιστικής βόμβας, προκύπτει ένα εφιαλτικό ερώτημα. Πως θα ήταν ο Κόσμος σήμερα, αν ο Χίτλερ είχε στα χέρια του, πριν ή παράλληλα με τους αμερικανούς το φονικότερο των όπλων, την πυρηνική βόμβα;
 Χρήστος Καπούτσης
   ***********
αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ, ή αρχή της απροσδιοριστίας
H ανακάλυψη αυτή αποτελεί ένα κορυφαίο πνευματικό επίτευγμα του πολιτισμού μας, άξιο να συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα των θεμάτων γενικής παιδείας για τα οποία ένας μορφωμένος πολίτης του καιρού μας θα έπρεπε να γνωρίζει κάτι. Πρόκειται για την περίφημη αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ, ή αρχή της απροσδιοριστίας, όπως επίσης λέγεται, η οποία ανακαλύφθηκε το 1927 και αποτελεί έκτοτε το θεμέλιο της φυσικής του μικρόκοσμου.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική αυτή η αρχή από τη σκοπιά του μορφωμένου πολίτη; Σε ποια δικά του ερωτήματα, σε ποιες δικές του περιέργειες έρχεται να απαντήσει; Παρότι αυτό θα γίνει σύντομα σαφές, σπεύδω να πω από τώρα ότι, αν η αρχή της αβεβαιότητας δικαιούται να συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα που προανέφερα, είναι κυρίως για τούτο: χωρίς αυτόν τον παράξενο φυσικό νόμο —γιατί όντως είναι ένας παράξενος νόμος— καμία από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις που κάνουν δυνατή την ανάδυση της ζωής στο σύμπαν δεν θα ήταν παρούσα. Ένα σύμπαν χωρίς την αρχή της αβεβαιότητας θα ήταν σίγουρα ένα νεκρό σύμπαν

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Αναξίμανδρος (610-540 π.X.)

Γέννηση, θάνατος, άπειρο », 23 Μαΐου 2011 Επιστήμες / Μορφές της Επιστήμης & της Τεχνολογίας   Αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Αστρονομίας και των Φυσικών Επιστημών - Πανεπιστήμιο Αθηνών Στράτος Θεοδοσίου Στην φιλοσοφία του Αναξίμανδρου, το άπειρο, που ήταν αθάνατον και ανώλεθρον, ήταν η πρωταρχική κοσμική ουσία από την οποία απορρέουν τα πάντα και στην οποία τελικά επιστρέφουν τα πάντα. Από αυτό γεννιούνταν και σε αυτό επέστρεφαν αλληλοδιαδόχως άπειροι κόσμοι. των Στράτου Θεοδοσίου, επίκουρου καθηγητή, και Μάνου Δανέζη , αναπληρωτή καθηγητή, Τμήμα Φυσικής – Πανεπιστήμιο Αθηνών και Milan Dimitrijevic , Astronomical Observatory of Belgrade, Serbia Την ίδια εποχή με τον Θαλή έδρασε, επίσης στην Μίλητο, ο μαθητής και διάδοχος στην Σχολή του, ο Αναξίμανδρος (610-540 π.X.), ο οποίος, όπως παραδέχονται όλοι οι μελετητές εκείνης της περιόδου, ήταν ισάξιος του διδασκάλου του και ο πρώτος που μαζί

Είχε Δίκιο η Αντιγόνη ή ο Κρέων;

Επανερχόμαστε   στα παλιά ερωτήματα. Είχε άραγε κάπου δίκιο η Αντιγόνη (ή εξ ολοκλήρου δίκιο); Και είχε άραγε ο Κρέων κάποιο άδικο (ή εξ ολοκλήρου άδικο); Δεν είναι βέβαιο ότι αυτά είναι τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα που θα μπορούσε κανείς να θέσει για το έργο, τουλάχιστον έτσι ωμά διατυπωμένα. Ή μάλλον θα μπορούσε ο Σοφοκλής ο ίδιος να τα έχει κάνει πιο ενδιαφέροντα —και πιο δύσκολα— όμως οι επιλογές του ήταν άλλες. Υπήρχε σύγκρουση —μια σύγκρουση εγελιανού τύπου— μεταξύ των δικαιωμάτων της οικογένειας και των δικαιωμάτων της πολιτείας. Και αρχικά φαίνεται σαν ο Σοφοκλής να πρόκειται να αναπτύξει το έργο του με βάση αυτή τη σύγκρουση, όταν η Αντιγόνη εμφανίζεται στον Πρόλογο του δράματος προσηλωμένη ειδικά στην οικογένεια και έκδηλα αδιάφορη απέναντι στην πολιτεία, ενώ ο Κρέων με το διάγγελμα του αμέσως μετά την Πάροδο (πολύ σημαντική τοποθέτηση σε αρχαίο ελληνικό δράμα) αναλαμβάνει τη θέση του εκφραστή της πόλεως, με την έκκληση έξαφνα που απευθύνει να υποταχθούν οι προσωπικέ

O ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ: Ο άνθρωπος μετά το θάνατό του δεν περνά στην ανυπαρξία, ο νεκρός δεν είναι «μηδέν», αλλά μετέχει στο «είναι» έχει την ικανότητα να αισθάνεται και αναμένει (μέσω της μετεμψύχωσης) την επιστροφή του στον ορατό κόσμο.

O ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ Ο Παρμενίδης ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Γεννήθηκε στην Ελέα της Μεγάλης Ελλάδας στα τέλη του 6ου αι. π.Χ., σε ένα περιβάλλον επηρεασμένο από τις απόψεις του Πυθαγόρα και του Ξενοφάνη. Θεωρείται η πλέον πρωτότυπη μορφή της προσωκρατικής σκέψης. Σε αντίθεση με τους Ίωνες φυσιολόγους δεν αναζητά την ενότητα του κόσμου σε μια φυσική ουσία, αλλά στην ίδια την «οντότητα» των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, στο είναι όλων των όντων και όλων των πραγμάτων. Ο Παρμενίδης εκθέτει τη φιλοσοφία του σε έμμετρο λόγο (δακτυλικό εξάμετρο), επιθυμώντας πιθανώς να την παρουσιάσει ως αποτέλεσμα θείας αποκάλυψης. Στο προίμιο του ποιήματoς περιγράφεται το ταξίδι του ποιητή πάνω σε άρμα, καθοδηγούμενο από κόρες του ΄Ηλιου σε μια ανώνυμη θεά. Ακολουθεί η Αλήθεια, στην οποία μιλά η θεά επιχειρώντας μια προσέγγιση της καρδιάς της αλήθειας.     «αλλά ωστόσο θα μάθεις και τούτο, πως τα δοκούντα θα έπρεπε να είναι απολύτως δεκτά, όλα δεκτά στο σύνολό τους ως όντα». Παρουσιάζοντας τα φα