Το πρόβλημα με τα διαβατήρια από τη FYROM

άρθρο του Χρήστου Καπούτση

Η καθυστερημένη αντίδραση του Υπουργείου Εξωτερικών σε αναρτήσεις στον διαδικτυακό τόπο, για αλλαγή πολιτικής της Κυβέρνησης στο Σκοπιανό, προκάλεσε εύλογες απορίες, αλλά και αντιδράσεις. Μάλιστα, ο Αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας  Άδωνις Γεωργιάδης, υπέβαλε  ερώτηση  προς τους Υπουργούς Εξωτερικών και Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ν. Κοτζιά και Π. Κουρουμπλή, αναφορικά με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα www.newpost.gr, που θέλει την Ελληνική Κυβέρνηση να προχώρησε σε αναγνώριση των διαβατηρίων πολιτών τρίτων χωρών τα οποία φέρουν τη σφραγίδα των αρχών της ΠΓΔΜ. Ο Α. Γεωργιάδης ζητά να κατατεθεί στη Βουλή « η αλληλογραφία μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών και των Ελληνικών Προξενικών Αρχών, εφόσον επιβεβαιωθεί από τον Αρμόδιο Υπουργό,  ότι υπήρξε συμμόρφωση σε υπόδειξη των Ελληνικών Προξενικών Αρχών».  Στο δημοσίευμα και στις δηλώσεις των πολιτικών, απάντησε,  το Υπουργείο Εξωτερικών.

«Η θέση της Ελλάδας για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ είναι σαφής και οι υστερόβουλοι ισχυρισμοί ότι η θέση αυτή έχει μεταβληθεί αποτελούν αποκυήματα νοσηρής φαντασίας»,  τονίζουν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, απαντώντας στο δημοσίευμα και σε τοποθετήσεις πολιτικών, όπου  υποστηρίζεται ότι  άλλαξε από τις ελληνικές αρχές η πρακτική,  ως προς την αναγνώριση των ταξιδιωτικών εγγράφων της π. Γ.Δ.Μακεδονίας.

Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές από το Υπουργείο Εξωτερικών, το θέμα έχει ως εξής:

1.     πολίτες της FYROM: οι πολίτες της ΠΓΔΜ έχουν από το 2009 απαλλαγεί από την υποχρέωση κατοχής θεώρησης Σένγκεν, ενώ κατά την είσοδο ή έξοδο από τη χώρα μας, πάντοτε τίθεται σφραγίδα αφίξεων - αναχωρήσεων επί φύλλου χάρτου. Αυτό ισχύει παγίως,  δεν έχει αλλάξει και δεν υπάρχει περίπτωση αλλαγής,  όσο θα υφίσταται η εκκρεμότητα της ονοματολογίας της FYROM, υποστηρίζει υψηλόβαθμος διπλωμάτης.  

2.     πολίτες τρίτων χωρών:    Ως προς το σφράγισμα διαβατηρίων τρίτων χωρών κατά την είσοδο ή έξοδο από την Ελλάδα «η στάση της ελληνικής Πολιτείας», εξηγούν παράγοντες του ΥΠΕΞ, «καθορίζεται από πρακτικούς λόγους που σχετίζονται με την προστασία των συμφερόντων της χώρας, όπως είναι θέματα ασφάλειας, καταπολέμηση τρομοκρατίας, προσέλκυση τουριστών από τρίτες χώρες και διευκόλυνση διελεύσεων διεθνών μεταφορέων από το ελληνικό έδαφος».

3.     Τι ίσχυε και τι ισχύει; Πριν ένα χρόνο περίπου ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς, ήθελε να ακολουθήσει μια πιο σκληρή γραμμή απέναντι στους Σκοπιανούς. Γι’ αυτό έδωσε εντολή, να μπαίνει η ελληνική σφραγίδα σε χαρτάκι και όχι στο διαβατήριο, εκτός από τους Σκοπιανούς και στους πολίτες τρίτων χωρών που περνούσαν τα ελληνοσκοπιανά σύνορα.  Επειδή όμως υπήρξαν έντονες και  μάλλον δικαιολογημένες διαμαρτυρίες από τις εκτός Σέγκεν χώρες,   αποφασίστηκε για λόγους ασφαλείας ,  να επανέλθει το καθεστώς που ίσχυε πριν την  απόφαση Κοτζιά για σφραγίδα… σε χαρτάκι. Έτσι λοιπόν τώρα,   στα διαβατήρια πολιτών από τρίτες χώρες (ΟΧΙ Σκοπιανούς) , μπαίνει η σφραγίδα της ελληνικής δημοκρατίας, δίπλα σε αυτή της  «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» των Σκοπίων.

4.      

 «Σε κάθε περίπτωση», καταλήγουν διπλωματικοί κύκλοι, «η εδώ και χρόνια υφιστάμενη για πολίτες τρίτων χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης πρακτική επίθεσης ελληνικής σφραγίδας σε διαβατήριο όπου υπάρχει σφραγίδα της ΠΓΔΜ,  δεν συνιστά επ' ουδενί αναγνώριση της ΠΓΔΜ με τη συνταγματική της ονομασία. Η θέση της Ελλάδας για το ονοματολογικό είναι σαφής και δεν έχει μεταβληθεί».

Ποια είναι όμως η θέση σήμερα της Κυβέρνησης σχετικά με το όνομα της γειτονικής χώρας;

Σε ερώτηση Σκοπιανού δημοσιογράφου για το θέμα της ονομασίας  της π. Γ.Δ.Μ. ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς είπε: «είμαι οπαδός των συμβιβασμών, αλλά  των καλών συμβιβασμών. Συμβιβασμών που σε απελευθερώνουν, με σεβασμό όμως, από τις φυλακές τις ιστορίας. Δεν μπορείς να αγνοήσεις την ιστορία. Όμως, σε κάθε συμβιβασμό, υπάρχουν και οι κόκκινες γραμμές.  Εφόσον και μόλις λυθεί το ονοματολογικό και κτυπηθεί κάθε είδους αλυτρωτισμός, οι δύο χώρες θα βαδίσουν μαζί το δρόμο της ΕΕ και των δομών ασφάλειας. Η Ελλάδα θα γίνει ο υποστηρικτής και μεσολαβητής μιας τέτοιας πορείας της π.Γ.Δ.Μ.»  (ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αντιπρόεδρο Κυβέρνησης και Υπουργό Εξωτερικών των Σκοπίων Ν. Poposki, μετά τη συνάντηση τους  στα Σκόπια, 25.08.2016).

Η ουσία του Σκοπιανού

Το Σκοπιανό, δηλαδή το ζήτημα της ονομασίας της π.Γ.Δ.Μ., σχετίζεται με την παραχάραξη της Ιστορίας , τον σεβασμό της καλής γειτονίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας.  Σκοπιανοί εθνικιστές, που διαχέονται στους πολιτικούς σχηματισμούς, στις κοινωνικές ομάδες,  στη δημοσιογραφία και στα Πανεπιστήμια, προωθούν αλυτρωτικές και εδαφικές αξιώσεις εκ μέρους της FYROM. Με κύριο όχημα την πλαστογράφηση της ιστορίας και την προπαγάνδα του αλυτρωτισμού, αξιώνουν εδαφικές και άλλες παραχωρήσεις από την χώρα μας.

Το 1995, η Ελλάδα και η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας συνομολόγησαν μια Ενδιάμεση Συμφωνία, η οποία επέβαλε έναν δεσμευτικό «κώδικα συμπεριφοράς».  Με βάση αυτή την   Συμφωνία,  τα δύο μέρη άρχισαν διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Όμως,  η FYROM  παραβιάζει συστηματικά το γράμμα και το πνεύμα της Συμφωνίας και, βεβαίως, τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από αυτήν. Για παράδειγμα, η Κυβέρνηση των Σκοπίων, προβάλει  μεγαλοϊδεατικές εδαφικές βλέψεις κατά της Ελλάδας, μέσω της απεικόνισης σε χάρτες, σχολικά εγχειρίδια και  βιβλία ιστορίας,  ελληνικών εδαφών «προσαρτημένων» στην εδαφική επικράτεια μιας «μεγάλης» Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, παραβιάζοντας κατάφωρα την ενδιάμεση Συμφωνία.

Η  Ελλάδα στηρίζει πλήρως τη διαπραγματευτική διαδικασία ύπό τον   Matthew Nimetz στα πλαίσια του ΟΗΕ και συμμετέχει πάντα με συμβιβαστικό πνεύμα στις συνομιλίες,  για την επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας. Προς την κατεύθυνση του συμβιβασμού, η  Ελλάδα,  έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα , προτείνοντας  μια αμοιβαία αποδεκτή σύνθετη ονομασία (με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν τη λέξη “Μακεδονία”) για κάθε χρήση, erga omnes. Υπενθυμίζουμε ότι, τον  Μάιο του 1993, η ελληνική αντιπρόταση, επί κυβερνήσεως Κ. Μητσοτάκη, στη ονομασία «Nova Makedonija», που πρότειναν  με το Σχέδιο Διμερούς Συνθήκης τότε οι διαμεσολαβητές Cyrus Vance και Lord Owen,  ήταν η σύνθετη ονομασία «SlavoMaκedonija», πρόταση που είχε υποστηρίξει με σοβαρά επιχειρήματα στα διεθνή fora, ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Μιχ. Παπακωνσταντίνου που αυτοαποκαλούταν  και Έλλην Μακεδόνας.   Συνεπώς, ήταν εφικτή η επίλυση του Σκοπιανού από το 1993 , αλλά δεν το επέτρεψαν, ακραίοι εθνικιστικοί κύκλοι σε Σκόπια και Αθήνα.