Ανισορροπία στρατιωτικών δυνάμεων στο Αιγαίο και οι εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες

ΑΡΘΡΟ Του Χρήστου Καπούτση

Σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης με πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας, η επιλογή της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων  κόστους περίπου 4,4 δισεκ. Ευρω, προκαλεί εύλογες απορίες και επιδέχεται  κριτικής, εκτός και αν επιβάλλεται για σοβαρούς λόγους εθνικής ασφάλειας, που θα πρέπει να αναλυθούν επαρκώς.  Επειδή,  τα εξοπλιστικά προγράμματα , έχουν αποδεδειγμένα  φαύλο παρελθόν  καταλήστευσης του Δημόσιου Ταμείου, κάθε ευρώ που θα δίδεται για την αγορά ή τη συντήρηση οπλικών συστημάτων , θα πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένο  και υπό τον διαφανή και εξονυχιστικό έλεγχο της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής. 

 Η Ελλάδα, έχει την ατυχία, να γειτονεύει γεωγραφικά με την Τουρκία, μια χώρα,  που όχι μόνο δεν κρύβει τις εδαφικές αξιώσεις της σε βάρος του Ελληνισμού (Αιγαίο, Θράκη και Κύπρος), αλλά  διεκδικεί εμπράκτως ελληνικά εδάφη με την απειλή ή την χρήση στρατιωτικής βίας.  «Ζωντανά» παραδείγματα η εισβολή στην Κύπρο (Καλοκαίρι 1974) και Ίμια (1996). Η Τουρκία, ανεξάρτητα από Κυβερνητικά σχήματα (Ισλαμιστές, Κεμαλικοί, σοσιαλιστές, δημοκρατικοί) , υιοθετεί διαχρονικά και συστηματικά,  μια επιθετική, επεκτατική και αναθεωρητική πολιτική σε βάρος της Ελλάδας.  Στοχεύει, στην πολιτικοστρατιωτική  ομηρεία της Κύπρου, στην αλλαγή του κυριαρχικού καθεστώτος στο Αιγαίο και στην αναγνώριση ως  τουρκικής  της μουσουλμανικής (θρησκευτικής)  μειονότητας της Θράκης.  Η Τουρκία «επενδύει» τις Στρατηγικές επιλογές της σε βάρος του Ελληνισμού με την στρατιωτική της ισχύ την οποία αναβαθμίζει διαρκώς με δαπανηρά εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ το Τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής αξιοποιώντας  αδυναμίες της ελληνικής διοίκησης, προωθεί απροκάλυπτα πλέον, καθεστώς αυτονομίας στη Θράκη.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ), και τη χρονική περίοδο από το 1995 μέχρι και το 2016, 55.879 τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη έχουν κάνει 32.104 παραβιάσεις  του εθνικού μας εναέριου χώρου , από τις οποίες 1.817 ήταν πάνω από ελληνικό έδαφος (υπερπτήσεις)!

Η Τουρκία του Τ. Ερντογάν, παρά τα σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και τις εξωτερικές απειλές (Κουρδικό, Συρία , ISIS), υλοποιεί ένα μεσοπρόθεσμο εξοπλιστικό πρόγραμμα κόστους 22 δισεκ. Δολαρίων.

Ήδη με την αγορά  των  100 μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς τύπου F-35 Στέλθ, που θα αρχίσει η παραλαβή των 4 πρώτων το 2018 (η πρώτη παραγγελία περιλαμβάνει 24 F-35, που θα παραλάβει η Τουρκία μέχρι το 2024) και σε  συνδυασμό με την αναβάθμιση της τουρκικής αντιαεροπορικής άμυνας με την προμήθεια του Κινεζικού α/α συστήματος μακρού βεληνεκούς FD-2000 (η κινεζική εκδοχή των S-300), η Τουρκία , μεθοδεύει να πραγματοποιήσει την απειλή της, για πλήρη  ανατροπή του συσχετισμού στρατιωτικών δυνάμεων στο Αιγαίο . Αν δεν υπάρξει σοβαρή ελληνική αντίδραση, η Τουρκία, με την αδιαμφισβήτητη αεροπορική υπεροχή που θα διαθέτει,  θα μετατρέψει το Αιγαίο σε “τουρκική λίμνη” ! Επισημαίνουμε ότι η Τουρκία, είναι συμπαραγωγός χώρα στην κατασκευή των    F-35 και μάλιστα, συμμετέχει και η Τουρκική Αεροπορική Βιομηχανία, με εντυπωσιακά οφέλη.

Επειδή όμως, η συνεργασία Πολεμικών Βιομηχανιών, σφυρηλατεί και ισχυρές πολιτικοδιπλωματικές  διακρατικές συμμαχίες,  επισημαίνουμε ότι: Στο πρόγραμμα JSF (το οποίο αναπτύσσεται από την αμερικανική Lockheed Martin) κατασκευής του υπερσύγχρονου μαχητικού αεροσκάφους F-35 Στέλθ,  συμμετέχουν ως κύριοι χρήστες οι ΗΠΑ (1.850 αεροσκάφη) , η Βρετανία (140) και ακολουθούν, η Τουρκία (100),  η Ιταλία (60), η Ολλανδία (37), η Αυστραλία (100), η Νορβηγία (52), η Δανία (30) και ο Καναδάς (65). Ως αγοράστριες χώρες, αλλά όχι συμπαραγωγοί, εκδήλωσαν το  ενδιαφέρον τους, επίσης, το Ισραήλ (παρήγγειλε 43 αεροσκάφη), η Ιαπωνία (42) και η Νότια Κορέα (40).   Κατά την πρώτη σκληρή δοκιμασία των F-35, που  ήταν η συμμετοχή τους στην άσκηση Red Flag στην έρημο της Νεβάδα, κατόρθωσαν  να αποφύγουν τον εγκλωβισμό τους από επίγεια ραντάρ και εξολόθρευσαν τέσσερις επίγειους στόχους σε ελάχιστα λεπτά. Με τα  σημερινά δεδομένα στο Αιγαίο (ελληνική αεράμυνα), από το 2018 που η Τουρκία θα έχει τα πρώτα των F-35, αυτά δυνητικά, θα πετούν, όχι στη βραχονησίδα Παναγιά ή στο Αγαθονήσι,  αλλά και πάνω από την πλατεία Συντάγματος,  χωρίς να γίνονται αντιληπτά!!

Η ελληνική αντίδραση

Σε πρόσφατη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Α. Τσίπρα, αξιολογήθηκε η τουρκική απειλή, καθώς και ο συσχετισμός των αεροπορικών δυνάμεων  στο Αιγαίο.  Εκτιμήθηκαν τα τούρκικα  εξοπλιστικά προγράμματα και ειδικά η ενίσχυση της Τουρκικής Αεροπορίας και οι συνέπειες της θεαματικής αύξησης της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας, για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.  

Αποφασίστηκε στο ΚΥΣΕΑ,   η ενίσχυση της αεροπορικής ισχύος  και της αεράμυνας της χώρας, καθώς επίσης και ένα σχέδιο βιωσιμότητας της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας με έμφαση την ουσιαστική αναβάθμιση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ).

Με εντολή του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμμένου και μετά από εισήγηση των επιτελείων, που εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ,  ξεκίνησε η διαδικασία για την αναβάθμιση των μαχητικών αεροσκαφών F -16, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον προς την αμερικανική κυβέρνηση για την προμήθεια αεροσκαφών πέμπτης γενιάς (F -35) και βρίσκεται σε τελικό στάδιο η υποστήριξη και συντήρηση των ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικών πυραύλων S- 300.  Το ΥΠΕΘΑ έστειλε την  απαραίτητη “Letter of Request” (LOR) με την οποία ζητείται από την Αμερικανική κυβέρνηση να υποβάλει αίτηση για διακρατική πρόταση, περιλαμβάνοντας ένα είδος «μενού» με όλα τα σενάρια αναβαθμίσεως του στόλου των 155 ελληνικών F-16. Μαζί με το LOR για τα F-16 το ΥΠΕΘΑ ζήτησε  πλήρη ενημέρωση,  για το μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς το ΣΤΕΛΘ,  F-35 . Το κόστος για την αναβάθμιση των 155 μαχητικών F-16, υπολογίζεται στα 1,3 δισεκ. Δολάρια. Το κόστος για την απόκτηση των F-35, είναι, στα 100 εκατομ. Δολάρια το κομμάτι με τη συνολική τιμή να ανεβαίνει στο 150 εκατομ. Δολάρια , αν προσθέσουμε και τα οπλικά συστήματα.  Η Πολεμική Αεροπορία, ζητάει την απόκτηση τουλάχιστον 20 αεροσκαφών F-35. Αξιόπιστες πληροφορίες από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αναφέρουν, ότι το 2020 η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία θα παραλάβει τα 2 πρώτα F-35 ! Επίσης, ολοκληρώνεται και η συμφωνία για την τεχνική  υποστήριξη και συντήρηση των Κατευθυνόμενων αντιαεροπορικών Βλημάτων μεγάλου βεληνεκούς εδάφους-αέρος S- 300PMU-1 με κόστος στα 160 εκατομ. ευρω.    Ακόμη,  είναι σε εκκρεμότητα ο εκσυγχρονισμός των γαλλικών μαχητικών Mirage-2000, που εκτός των άλλων θα αποκτήσουν και  τη δυνατότητα  εκτόξευσης των πυραύλων Exocet AM-39, αλλά και  των Μ 2000-5, επειδή ο σχετικός διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος λόγω υψηλού κόστους. Γίνεται προσπάθεια επίλυσης θεμάτων νομικής φύσεως και να μειωθεί το κόστος, ώστε να υλοποιηθεί το σχετικό πρόγραμμα. Το κόστος υπολογίζεται στα 25 εκατομ. Ευρώ το κομμάτι, και έχει προβλεφτεί το ποσό των 450 εκατομ. Ευρώ.

Συνολικά  το κόστος για τα εξοπλιστικά ανέρχεται  περίπου στα 4,4 δισεκ. Ευρώ. Και το εύλογο ερώτημα είναι, που και πως θα εξασφαλίσει η Κυβέρνηση, στην παρούσα  δυσμενή οικονομική συγκυρία, το παραπάνω ποσό,  για τα εξοπλιστικά προγράμματα. Η Κυβέρνηση εξετάζει την πρόταση,  για ένα δεκαετούς διάρκειας χαμηλότοκο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, που, σύμφωνα με πληροφορίες,  θα εξασφαλίσει και θα εγγυηθεί  η αμερικανική κυβέρνηση. Τα δύο βασικά εξοπλιστικά προγράμματα, ο εκσυγχρονισμός των F-16  και η αγορά των F-35, θα γίνουν από την αμερικανική εταιρεία την Lockheed Martin. Η Ελλάδα,  θα προσπαθήσει να αναλάβει σημαντικό υποκατασκευαστικό έργο και για τα δυο προγράμματα , η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ). Το εξοπλιστικό πρόγραμμα που προωθεί η Κυβέρνηση έχει δύο στόχους. Να διατηρηθεί η σχετική ισορροπία στρατιωτικών δυνάμεων στο Αιγαίο, ώστε να αποτραπεί κάθε προσπάθεια της Τουρκίας να αλλάξει το συνοριακό καθεστώς.  Και ο δεύτερος στόχος είναι,  να «αιματοδοθεί»  η εγχώρια αμυντική βιομηχανία , κυρίως η ΕΑΒ, που τώρα πνέει τα λοίσθια, παρότι διαθέτει άριστο επιστημονικό δυναμικό και σύγχρονες εγκαταστάσεις, όλα με κρατικές επενδύσεις. Επίσης και τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) θα ωφεληθούν από τις δαπάνες για την προμήθεια στρατιωτικού υλικού και ανταλλακτικών,  για την συντήρηση των παλαιότερων οπλικών συστημάτων. Σε αυτή την «ταραγμένη»  χρονική περίοδο, οι δαπάνες για την άμυνα,  θα πρέπει να θεωρούνται επένδυση στην Ειρήνη, στη σταθερότητα, στην οικονομία και την ασφάλεια των πολιτών. 

Η ΕΑΒ και τα ΕΑΣ

 

Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) έχει τεράστιες δυνατότητες, αλλά λόγω λανθασμένων πολιτικών επιλογών, αντιμετωπίζει το φάσμα της απαξίωσης και της πώλησης ή του λουκέτου.  Η αξιοπιστία της ΕΑΒ αποδεικνύεται και από το ότι, έχει υπογράψει πρωτόκολλα συνεργασίας με ηγέτιδες εταιρείες του κλάδου της αεροναυπηγικής (Lockheed Martin, ΕΑDS, Dassault Aviation, Finmeccanica, Snecma, Thales, Pratt & Whitney, Boeing).   Επίσης το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας -που ανέρχεται σε 1.380 εργαζόμενους- έχει εξειδικευμένες γνώσεις υψηλού επιπέδου ενισχύοντας έτσι καθοριστικά την ανταγωνιστικότητα της εταιρείας. 

Τα ΕΑΣ. Για τη βιομηχανική μονάδα τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες για διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Πρόσφατα ο επίτιμος Α/ΓΕΝ Ναύαρχος Κοσμάς Χρηστίδης, παραιτήθηκε  από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, καταλογίζοντας ευθύνες στην πολιτική ηγεσία,  για την καταστροφική πορεία της εταιρείας.   Ο Παναγιώτης Μοσχολιός, ο οποίος έχει διατελέσει και πρόεδρος του ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος των ΕΑΣ, σε επιστολή του αναφέρει ότι: «Τα ΕΑΣ πήραν από το 2003 ως το 2012, 1,2 δις ευρώ “ζεστό χρήμα” επιδοτούμενα από το κράτος! Απ΄ αυτά , μόλις τα 40 εκατομμύρια δόθηκαν για επενδύσεις της εταιρείας». Εύλογο, αλλά αναπάντητο ερώτημα;  τι έγιναν τα υπόλοιπα; 

Αποφασίστηκε για την σωτηρία και τη βιωσιμότητα των ΕΑΣ, να υλοποιηθεί ένα  σχέδιο αναδιάρθρωσης, που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 από την Βουλή, που είχε ως βασικούς στόχους να αντιμετωπιστούν οι δομικές αιτίες  της ελλειμματικής λειτουργίας της εταιρίας και να βρεθεί λύση στο πρόβλημα των επιδοτήσεων. Όμως, από το 2015 μέχρι το 2016 το πρόγραμμα «πάγωσε», για διαφόρους λόγους . Αν δεν υπάρξει άμεσα πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, τα ΕΑΣ θα οδηγηθούν σε εκκαθάριση και λουκέτο.  Η συμμετοχή της ΕΑΒ και των ΕΑΣ στο νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα, αποτελεί το «διαβατήριο»  για την βιωσιμότητα  των εγχώριων Αμυντικών Βιομηχανιών, για τις οποίες το Ελληνικό κράτος έχει επενδύσει τεράστια ποσά.

Σε ερώτησή μου , στον ΑΝΥΠΕΘΑ Δ. Βίτσα , απάντησε:  

Χ.Κ. Είναι βιώσιμες οι μεγάλες  μονάδες της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας; Ποια είναι τα σχέδια της Κυβέρνησης, για τα ΕΑΣ, την ΕΑΒ, τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας; 

ΑΝΥΠΕΘΑ Δ. ΒΙΤΣΑΣ.  Για εμάς η προσέγγιση του όλου θέματος της αμυντικής βιομηχανίας ξεκινάει από την ανελαστική παραδοχή, ότι δεν μπορεί να υπάρχει επαρκής αμυντική κάλυψη της χώρας χωρίς εγχώρια αμυντική βιομηχανία, είτε αυτή είναι κρατική, είτε υπό κρατικό έλεγχο είτε είναι ιδιωτική. Η αμυντική βιομηχανία αποτελεί παράγοντα της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων. Πρώτο μας μέλημα, που ήδη το έχουμε πετύχει, είναι η αποτροπή  του ξαφνικού θανάτου. Για τα ΕΑΣ εξασφαλίσαμε ανακεφαλαίωση των χρεών ώστε με λυμένα χέρια να βγουν στη διεθνή αγορά. Για την ΕΑΒ εξασφαλίσαμε ενίσχυση του προσωπικού της ώστε να μπορεί να φέρει σε πέρας τις υποχρεώσεις της. Στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, το Πολεμικό Ναυτικό τα κρατάει ζωντανά ώστε να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους, όταν λυθούν τα άλλα ζητήματα. Στα Ναυπηγεία Ελευσίνας επίσης το Πολεμικό Ναυτικό έχει καθοριστική συμβολή στη συνέχιση της λειτουργίας τους. Η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία έχει λαμπρές προοπτικές και βλέπω πως τα πράγματα γίνονται όλο και πιο ελπιδοφόρα.  

Χρήστος Καπούτσης