Η Ελλάδα και οι πολύπλοκες σχέσεις των ΗΠΑ, με ΝΑΤΟ και Ε.Ε.

Άρθρο Του Χρήστου Καπούτση

Η αξιοποίηση της Στρατηγικής γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας, μέσω  μιας αναβαθμισμένης ελληνοαμερικανικής  διπλωματικής και στρατιωτικής συμφωνίας, φαίνεται να «κερδίζει»  έδαφος στις προτεραιότητες της  αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.   «Θα πρότεινα, ως ΗΠΑ,  να αναπτύξουμε ισχυρότερη και πιο ορατή παρουσία στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Θα πρότεινα και την ενδυνάμωση των δεσμών μας με την Ελλάδα. Η Κρήτη είναι ένα σημαντικό μέρος για μας» λέει σχετικά, εν όψει της συμμετοχής του, ως ομιλητής, στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο Αμερικανός πτέραρχος εν αποστρατεία Τσαρλς Γουόλντ, πρώην κορυφαίο στέλεχος των Αμερικανικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, σε συνέντευξή του (Εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ»). 

 Η Ελλάδα, είναι δυνατόν και υπό προϋποθέσεις, όπως η οικονομική και πολιτική σταθερότητα, να εξελιχθεί σε  Στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο,  μέσω της παροχής στρατιωτικών διευκολύνσεων, αποσπώντας και ανάλογα οφέλη, διότι: 

1.Οι εξελίξεις  (στρατιωτικές συγκρούσεις, ενεργειακά συμφέρονται)  θα κορυφωθούν το προσεχές διάστημα στην Ανατολική Μεσόγειο, Μέση Ανατολή και Αραβική Χερσόνησο. (Εξελίξεις στο Παλαιστινιακό,  στη Λιβύη, στη Συρία,  κλιμάκωση των συγκρίσεων με τον ISIS,  και σκληρή αντιπαράθεση των  ΗΠΑ και Ισραήλ, με το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα).  Σε αυτή την περιοχή διακυβεύονται ύψιστα Στρατηγικά , οικονομικά, ενεργειακά, στρατιωτικά και πολιτικά συμφέρονται των ΗΠΑ. Καθοριστική η βάση της Σούδας για τις αμερικανικές στρατιωτικές επιλογές.

2.  Οι σχέσεις  «καχυποψίας» των ΗΠΑ με την Γερμανία, επηρεάζουν την συνοχή του ΝΑΤΟ. Οι αμερικανοί , δείχνουν να επενδύουν  περισσότερο στις διμερείς συμμαχικές σχέσεις, παρά στις «δυσκίνητες» πολυεθνικές συμμαχίες,  όπως το ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των κρατών που διαθέτουν τις προϋποθέσεις για  συμμαχική συνεργασία με ΗΠΑ.

3. Η Τουρκία ,  είναι φυσικά σημαντικός σύμμαχος  για τις ΗΠΑ, όμως,  λόγω  της αντιφατικής πολιτικής του Τ. Ερντογάν,  έχει απολέσει μέρος της αξιοπιστίας της ως συμμαχικού εταίρου.  Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ, δεν προτίθενται να υποκύψουν σε  εκβιασμούς του Τ. Ερντογάν , όπως για παράδειγμα στο Κουρδικό. «Δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε τους Κούρδους», δήλωσε ο αντιστράτηγος ε.α.  Κηθ Κέλογκ  επικεφαλής του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ.

4. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική έχει επιλέξει ως Στρατηγικούς εταίρους το Ισραήλ και την Αίγυπτο, χώρες με τις οποίες η Ελλάδα έχει αναπτύξει ισχυρές συμμαχικές σχέσεις.

Προβληματικές σχέσεις ΝΑΤΟ-Ε.Ε.

Το ΝΑΤΟ ενώνει τις δυο όχθες του Ατλαντικού και είναι  η ασπίδα ασφαλείας , κυρίως για τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Αν έχει κάποιο νόημα η ύπαρξη του ΝΑΤΟ, μετά την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, είναι , η άσκηση πολιτικο-στρατιωτικής πίεσης στη Ρωσία, στο πλαίσιο όμως των προτεραιοτήτων και επιλογών της  εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της λειτουργίας  του ΝΑΤΟ, καταβάλλεται από τις ΗΠΑ.  Η νέα αμερικανική Κυβέρνηση υπό τον Ντόναλντ Τράμπ, φαίνεται ότι αξιολογεί διαφορετικά το ρόλο του ΝΑΤΟ, απ’ ότι οι προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις. Εκτιμάται, από το επιτελείο Τράμπ, ότι στην Ευρώπη δεν πρόκειται να γίνει ο Μεγάλος Πόλεμος, η Ρωσία δεν είναι Στρατηγικός εχθρός της Δύσης και η Ε.Ε.  και κυρίως η Γερμανία, δεν μπορεί να αξιοποιεί το ΝΑΤΟ,  για την προώθηση πολιτικό-οικονομικών στόχων της, όπως μέτρα κατά της Ρωσίας,  εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία.  Αν οι ευρωπαϊκές χώρες-μέλη της Συμμαχίας, επιθυμούν το ΝΑΤΟ να τους παρέχει ασφάλεια, τότε θα πρέπει να αναλάβουν και το κόστος που τους αναλογεί, δηλώνει ο αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τράμπ.

Είναι η πρώτη φορά, μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο,  που αναφύεται ένας ισχυρός προβληματισμός  για την χρησιμότητα του ΝΑΤΟ, από πλευράς αμερικανών, που προκαλεί όμως,  ρήγμα στην Ευρωατλαντική Συμμαχία ή ακριβέστερα, «απόσταση» μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανικής Ευρώπης.

Από το βήμα της Διάσκεψης για την Ασφάλεια στο Μόναχο ο αμερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς απηύθυνε αυστηρή  προειδοποίηση προς τους Ευρωπαίους, λέγοντας ότι για πολύ καιρό η αρχή της κατανομής των βαρών εντός της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας παραμένει ανεκπλήρωτη. Όπως υπογράμμισε, σήμερα έχει έρθει η ώρα να γίνουν περισσότερα σε αυτό το πεδίο. Επίσης  στη σύνοδο των Υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Στρατηγός ε.ά. Τζέιμς Μάτις,  κάλεσε τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη να αυξήσουν τη χρηματοδότησή τους, απειλώντας,  ότι σε διαφορετική περίπτωση οι ΗΠΑ θα περιορίσουν τη συνεισφορά τους στη συμμαχία. Ουσιαστικά, ο επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου, είπε, ότι αν  τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ δεν αυξήσουν τις αμυντικές τους  δαπάνες, τότε οι ΗΠΑ, θα «αφήσουν» το ΝΑΤΟ να απαξιωθεί ως πολιτικοστρατιωτικός μηχανισμός!!

Οι αμερικανοί  θεωρούν αδιανόητο, η Ε.Ε. ως πολιτικο-οικονομικός οργανισμός να μην μεριμνά  για την ασφάλεια της και να έχει αναθέσει τον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας στο ΝΑΤΟ,  χωρίς μάλιστα να πληρώνει για την συντήρησή του.  Είναι η αναγνώριση  της εκτίμησης του αμερικανού Προέδρου Ντ. Τράμπ,  ότι το ΝΑΤΟ είναι απαρχαιωμένο και δεν εξυπηρετεί τα πολιτικά και στρατιωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο πέντε χώρες από τα 28 μέλη του ΝΑΤΟ βρέθηκαν πάνω από το στόχο του 2% του ΑΕΠ το 2016 και συγκεκριμένα η Ελλάδα, η Εσθονία, η Πολωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Γαλλία διέθεσε λιγότερο από το 1,8% του ΑΕΠ της για την άμυνα, ενώ  η Ιταλία και η Γερμανία λιγότερο από 1,1%! Επίσης ο περίφημος Ευρωστρατός είναι μονό στα χαρτιά …

Όμως,  οι προβληματικές σχέσεις των ΗΠΑ με τη Γερμανία, δεν έχουν μόνο επιπτώσεις στη συνοχή της Ατλαντικής Συμμαχίας, αλλά επηρεάζουν σαφώς και τον οικονομικό και πολιτικό τομέα.  Οι ΗΠΑ δεν φαίνεται να είναι διατιθέμενες να αναγνωρίζουν την ηγεμονία της Γερμανίας στην Ευρώπη.  Το αποτέλεσμα των Γερμανικών  Βουλευτικών εκλογών και η πειθαναγκαστική αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας,  προς τα κράτη του ευρωπαϊκού νότου, πιθανόν,  να είναι ένας αναβαθμός, για την ομαλοποίηση των σχέσεων των ΗΠΑ με τη Γερμανία και την Ε.Ε. Είναι προφανές, ότι οι εξελίξεις σε ολόκληρο των φάσμα των ευρω-ατλαντικών σχέσεων, επηρεάζει και τις εσωτερικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, που είναι ισχυρός εταίρος του ΝΑΤΟ, ανήκει στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης και εξαρτάται οικονομικά από τους θεσμικούς δανειστές και από το αμερικανικής επιρροής  Δ.Ν.Τ.

Απαιτείται από την Κυβέρνηση, μια επεξεργασμένη διορατική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, που θα είναι επικεντρωμένη στην ασφάλεια, στον  εξορθολογισμό και την εξομάλυνση της ελληνικής οικονομίας, μέσω διακρατικών συμμαχιών στη βάση προώθησης κοινών συμφερόντων.