ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ. Τα σχέδια των ΗΠΑ για το «νέο» ΝΑΤΟ.

Άρθρο του Χρήστου Καπούτση

Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, που οι εργασίες της έγιναν, στα ολοκαίνουργα κτήρια της συμμαχίας στις Βρυξέλες και με την συμμετοχή, για πρώτη φορά,  του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ, αλλά και της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ήταν σημαντική, κυρίως διότι αποσαφηνίστηκαν οι προθέσεις των αμερικανών, για το μέλλον της Ατλαντικής Συμμαχίας.  Στις εργασίες της Συνόδου μετείχαν, Πρόεδροι, Πρωθυπουργοί και Υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας των 28 κρατών – μελών του ΝΑΤΟ.  Η Τουρκία εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρό της Τ. Ερντογάν που τον συνόδευαν  και 50μελη  (υπουργοί, στρατιωτικοί και διπλωμάτες) και η Ελλάδα από τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα, τον Υπουργό Εξωτερικών Ν. Κοτζιά και τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Π. Καμμένο.

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας είχε χαρακτηρίσει το NATO «απαρχαιωμένο οργανισμό», πριν ανακαλέσει, αλλά και οι υπουργοί Εξωτερικών  Ρεξ Τίλερσον και Άμυνας  Τζέιμς Μάτις,  περιέγραψαν,  πως αντιλαμβάνονται τη συνεργασία στον αμυντικό-στρατιωτικό τομέα, των δύο πλευρών του Ατλαντικού και ποια είναι τα σχέδια των ΗΠΑ για το «νέο» ΝΑΤΟ. 

Δύο ήταν τα βασικά θέματα που συζήτησαν οι 28 αρχηγοί κρατών και Κυβερνήσεων κατά τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.  Το πρώτο, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και το δεύτερο,  τα οικονομικά, δηλαδή το κόστος λειτουργίας  του ΝΑΤΟ.

Για το θέμα της τρομοκρατίας, συμφώνησαν ότι πρόκειται για πολύπλοκο ζήτημα, που συνιστά σοβαρή απειλή για την σταθερότητα, κοινωνική και πολιτική , των κρατών της Δύσης.

Οι αμερικανοί εκτιμούν ότι, για την αντιμετωπίσιμη της τρομοκρατίας, πιο αποτελεσματικό μέσο είναι η παράλληλη  εκπαίδευση και συνεργασία των τοπικών – κρατικών αρχών (αστυνομία, δικαιοσύνη, μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών και στρατός),  παρά η άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ. Σε ειδική σύσκεψη έγινε μια ενημέρωση για θέματα κυβερνοπολέμου και  κυβερνοτρομοκρατίας . Αποφασίστηκε     στην έδρα του ΝΑΤΟ θα συσταθεί ένα νέο γραφείο,  που θα ασχολείται με την κοινοποίηση πληροφοριών για τα τρομοκρατικά δίκτυα και κυρίως,  για τους ευρωπαίους τζιχαντιστές, στις στρατιωτικές  αρχές των κρατών-μελών.

Το δεύτερο , αφορά το διαμοιρασμό του κόστους της λειτουργίας  του ΝΑΤΟ, αναλογικά στα κράτη – μέλη του. Μέχρι τώρα οι ΗΠΑ καταβάλουν το 70% του κόστους λειτουργίας του ΝΑΤΟ και όπως είπαν οι αμερικανοί αξιωματούχοι, οι ευρωπαίοι θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή στις δαπάνες, ώστε να απολαμβάνουν το μέρισμα ασφάλειας που παρέχει το ΝΑΤΟ.

Οι πολιτικοί ηγέτες δεσμεύτηκαν, ότι θα αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες για τις επιχειρησιακές ανάγκες του ΝΑΤΟ, ώστε να αποτελούν το 2% των αντίστοιχων ΑΕΠ. Η Ελλάδα, είναι μεταξύ των χωρών, που βρίσκεται εντός του οικονομικού πλαισίου της  Συμμαχίας.

Όμως, το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε από τις εργασίες της Συνόδου, είναι ότι αλλάζει ο συμμαχικός χαρακτήρας του ΝΑΤΟ. Ο αμερικανός Πρόεδρος  απογοήτευσε τις προσδοκίες των Συμμάχων καθώς απέφυγε να ενστερνιστεί τον ακρογωνιαίο λίθο του NATO, το Άρθρο 5 της ιδρυτικής συνθήκης, που προβλέπει ότι η επίθεση ενός μέλους συνιστά επίθεση εναντίον όλων.  Ουσιαστικά, το Άρθρο 5 είναι η μοναδική νομική βάση εμπλοκής της Συμμαχίας σε πολεμικές επιχειρήσεις, αλλά η υποχρέωση συλλογικής άμυνας. Συνεπώς, οι αμερικανοί θέλουν οι ευρωπαίοι σύμμαχοι να αναλάβουν το κόστος συντήρησης και λειτουργίας  του ΝΑΤΟ, αυξάνοντας τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά που και πως θα αξιοποιηθεί η τερατώδης στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ, αυτό να αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των ΗΠΑ.  

Σχετικά με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών του ISIS,  ο Ντόναλντ Τραμπ και οι υπουργοί του, δήλωσαν ότι ,  έπειτα από διαβουλεύσεις ενός έτους, οι 28 χώρες του ΝΑΤΟ αποδέχθηκαν τελικά η Συμμαχία να αποτελέσει μέρος του διεθνούς συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους (ISIS).  Το ΝΑΤΟ  θα ενταχτεί ως οργανισμός στην επιχείρηση INHERΕNT RESOLVE των 68 κρατών  που στηρίζουν τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ κατά του ισλαμικού κράτους (ISIS), αλλά δεν πρόκειται οι χώρες να διαθέσουν  χερσαίες δυνάμεις.  Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ  Γ. Στόλτενμπεργκ, δήλωσε  ότι ήδη το ΝΑΤΟ συνδράμει τη Συμμαχία των 68 κρατών κατά του ισλαμικού Κράτους, με πληροφορίες που συλλέγει από τα αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης AWACS, και αυτή η συνεργασία θα  «επεκταθεί». Επίσης ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι,  η εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη Συμμαχία κατά του ISIS,  συνιστά ένα «πολιτικό μήνυμα», αλλά και «πρακτική υποστήριξη»,  του έργου της συμμαχίας. Τα νατοϊκά  Awacs , που θα συμμετέχουν στις επιχειρήσεις στη Συρία και στο Β. Ιράκ κατά του Ισλαμικού κράτους,  θα απογειώνονται από το Ικόνιο της Τουρκίας. Πιθανή είναι όμως και η χρησιμοποίηση των αεροδρομίων του Ακτίου στην Ελλάδα και του Τράπανι της Ιταλίας.

Σημαντική θεωρείται επίσης και η πλήρης  επιχειρησιακή ενεργοποίηση της αεροναυτικής βάσης της Σούδας.  Υπενθυμίζουμε ότι από το λιμάνι της Σούδας στην Κρήτη είχαν   αποπλεύσει  τα δύο πλοία του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ «USS Porter» και «USS Ross»,  από τα οποία εκτοξεύθηκαν οι 59 πύραυλοι τύπου «Τόμαχοκ» που έπληξαν το στρατιωτικό αεροδρόμιο στην Χομς της Συρίας.