Η συμφωνία Πούτιν – Ερντογάν για τη Συρία

ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΠΟΥΤΣΗ

Αποτελεί η συμφωνία του Σότσι (Πούτιν – Ερντογάν), την αρχή του τέλους της Συριακής κρίσης με πολιτικά μέσα, ή είναι μια μικρή ανάπαυλα, μέχρι την τελική στρατιωτική λύση, στην περιοχή του Ιντλίμπ  της Β. Συρία;

Μετά από  την 5ωρη συνάντησή τους στο Σότσι, ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλ. Πούτιν και της Τουρκίας Τ. Ερντογάν, κατέληξαν σε μία συμφωνία, που περιλαμβάνει και τα εξής:  Την δημιουργία μιας  αποστρατιωτικοποιημένης ζώνη 15-20 χιλιομέτρων στο Ιντλίμπ και αποχώρηση των «ακραίων» τζιχαντιστικών στοιχείων από την περιοχή, με αντάλλαγμα τον τερματισμό των βομβαρδισμών από τον συριακό στρατό και τη ρωσική αεροπορία. Θα πρέπει επίσης,  έως τις 10 Οκτωβρίου, από αυτή την  γεωγραφική ζώνη να αποσυρθούν άρματα μάχης, αντιαεροπορικά, οπλισμός και πυροβόλα όπλα με τα οποία είναι εξοπλισμένες ένοπλες ομάδες της αντιπολίτευσης, αλλά και διάφορες άλλες,  κυρίως τρομοκρατικές οργανώσεις όπως τα παρακλάδια της ΑΛ- ΚΑΙΝΤΑ. Τον έλεγχο της αποστρατικοποιημένης ζώνης, συμφωνήθηκε,  ότι θα έχουν ομάδες περιπολίας του τουρκικού στρατού και τμήματα της ρωσικής στρατιωτικής αστυνομίας. Στη συμφωνία προβλέπεται επίσης, ότι οι  τουρκικές θέσεις και τα παρατηρητήρια στην απόστρατιωτικοποιημένη ζώνη θα ενισχυθούν και θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Η Ρωσική Ομοσπονδία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει, ότι θα αποφευχθούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και οι επιθέσεις στην Ιντλίμπ  από το Στρατό της Συρία. Και ακόμη ότι,  θα ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την εξασφάλιση του καθεστώτος κατάπαυσης του πυρός .  Για αυτό , θα ενισχυθούν οι λειτουργίες του Κοινού Ιρανο-Ρωσοτουρκικού Συντονιστικού Κέντρου.
Επισημαίνουμε  ότι το Ιντλίμπ είναι η μοναδική μεγάλη περιοχή της Συρίας η οποία παραμένει υπό τον έλεγχο διαφόρων ένοπλων ομάδων, αντικαθεστωτικών, συνορεύει με την Τουρκία και με πληθυσμό 2,6 εκατομμύρια, στην πλειοψηφία τους Κούρδοι. Η περιοχή  του Ιντλίμπ  είναι στρατηγικής σημασίας, διότι,  έχει σύνορα με την Τουρκία, ενώ από αυτήν διέρχονται μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι, που οδηγούν από το Χαλέπι στη Χάμα και τη Δαμασκό και δυτικά προς τη Λαττάκεια. Εάν το Ιντλίμπ  περάσει στον έλεγχο του Στρατού της Συρίας, τότε  οι  αντικαθεστωτικές δυνάμεις θα αποκοπούν από τους διάφορους θύλακες και η μοναδική έξοδος που έχουν, θα είναι η Τουρκία. Τον  ίδιο δρόμο προς την Τουρκία, θα ακολουθήσει και το νέο κύμα προσφύγων, αν δεν υλοποιηθεί η προβλεπόμενη από την συμφωνία κατάπαυση του πυρός.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, την ρωσοτουρκική συμφωνία του Σότσι, χαιρέτησε με ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας, που ωστόσο, στην ίδια ανακοίνωση αναφέρει, ότι  η συριακή κυβέρνηση θα συνεχίσει «να αγωνίζεται εναντίον της τρομοκρατίας μέχρι την απελευθέρωση και της τελευταίας ίντσας συριακής γης, είτε με στρατιωτικές επιχειρήσεις είτε με τοπικές συμφωνίες συμφιλίωσης».

Βέβαια, χωρίς την ρωσική αεροπορική υποστήριξη, ο συριακός στρατός δεν μπορεί να ελπίζει στην ανακατάληψη του Ιντλίμπ. Αλλά και χωρίς την υποστήριξη των αντικαθεστωτικών ομάδων από την Τουρκία, η άμυνα της περιοχής και στρατιωτική αντίσταση στις δυνάμεις του Άσαντ,  είναι σχεδόν αδύνατη... 

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ενημέρωσε τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ, για την συμφωνία του Σότσι και τις εξελίξεις στην Συρία, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου.

Η απάντηση από την πλευρά της Τουρκίας, δια του υπουργού Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου επιδέχεται διαφορετικές ερμηνείες καθώς  δήλωσε ότι «η Τουρκία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με όλον τον κόσμο ενάντια στους τρομοκράτες στην Ιντλίμπ». Όμως, ο ΥΠ.ΕΞ της Τουρκίας, δεν  διευκρινίζει,  αν αναφέρεται στους τζιχαντιστές ή στους Κούρδους πολιτοφύλακες της YPG, τους οποίους η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες. Μάλιστα, σε επιστολή του πάντως προς τους New York Times, ο Τούρκος υπουργός υποστηρίζει ότι οι Κούρδοι της YPG,  ενισχύονται με όπλα από τους Αμερικανούς, έχουν συμμαχήσει με τον Άσαντ και στέλνουν δυνάμεις στην Ιντλίμπ, προκειμένου να τον βοηθήσουν στην ανακατάληψη της περιοχής από τον Στρατό της Συρίας.

Οι ΗΠΑ ενισχύουν τους Κούρδους , διότι αγωνίζονται ως εμπροσθοφυλακή στο πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους, όπου ηγούνται οι αμερικανοί,  ως επικεφαλής μιας συμμαχίας 40 κρατών μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Η Τουρκία όμως, θεωρεί  ότι, οι Κούρδοι της YPG, αποτελούν βραχίονα του PKK και τους χαρακτηρίζει τρομοκράτες, ενώ επανειλημμένα ο Τ. Ερντογάν  έχει επικρίνει την Ουάσιγκτον για την υποστήριξή  τους.

Πάντως, στόχος του Τ. Ερντογάν από την αρχή της Συριακής κρίσης ήταν η διείσδυση του τουρκικού στρατού   στο έδαφος της Συρίας  και η  δημιουργία μιας ουδέτερης ζώνης βάθους 20-30 χιλιομέτρων.  Κατά τα σχέδια του τούρκου πρόεδρου αυτή η περιοχή στα τουρκοσυριακά  σύνορα,  θα ελέγχεται από τον τουρκικό στρατό.  Η εκτίμηση της Wall Street Journal , είναι ότι  η συμφωνία του Σότσι αποτέλεσε σημαντική διπλωματική επιτυχία του Ερντογάν. Και η αμερικανική εφημερίδα , εκτιμά ότι  η  διαλλακτικότητα του Β. Πούτιν στις  απαιτήσεις  του Τ. Ερντογάν, οφείλεται ,  στο ότι η Ρωσία  θέλει να φέρει στην τροχιά της  την Τουρκία (σ.σ. συγκρότηση τριμερούς αντιαμερικανικής  συμμαχίας ΡΩΣΙΑ-ΤΟΥΡΚΙΑ-ΙΡΑΝ) να βάλει σφήνα στο ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο όπου οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον , απέχουν πολύ από το να χαρακτηρίζονται ως αρμονικές και συμμαχικές.

Χρήστος Καπούτσης