ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ -ΜΟΡΙΑ – Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΥΠΕΘΑ

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ  ΚΑΠΟΥΤΣΗ

Οι εικόνες ντροπής που μεταδίδουν  τα διεθνή ΜΜΕ, από τη ΜΟΡΙΑ, περιοχή της Ν. ΛΕΣΒΟΥ, όπου «φιλοξενούνται» μετανάστες / πρόσφυγες, αλλά και τα εύλογα ερωτήματα, πως έγινε η διαχώριση των κονδυλίων (1,6 δισεκ. ευρώ)  που διέθεσε η Ε.Ε. στην χώρα μας, έχουν ευαισθητοποιήσει  την  ελληνική κοινή γνώμη που ζητά το αυτονόητο. Τεκμηριωμένες απαντήσεις.  Περιγράφουμε , σε γενικές γραμμές,  εικόνες από τους καταυλισμούς και παραθέτουμε στοιχεία από το ρεπορτάζ και ειδικότερα από την συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.  

1.    Η συμμετοχή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αποφασίστηκε από την Κυβέρνηση το 2016,  σε μια στιγμή που διακινδυνευόταν η παραμονή της χώρας εντός Σέγκεν. Έτσι , με το Ν. 4368/16 (Αρθ. 96) που ψηφίστηκε στη Βουλή,  θεσμοθετήθηκε η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων στη διαχείριση της προσφυγικής-μεταναστευτικής κρίσης και  το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας κλήθηκε να συνδράμει σε μια δύσκολη περίσταση για τη χώρα,  κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης (ήτοι πέραν της κατά το Σύνταγμα αποστολής του) να προβεί  σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες , για την κάλυψη των αναγκών προσφύγων - μεταναστών σε ό,τι αφορά στη διαμονή, σίτιση, μεταφορά και υγειονομική περίθαλψη.

2.    Αμέσως μετά την ψήφιση του σχετικού άρθρου στη Βουλή,  για την κάλυψη των δράσεων αρμοδιότητας ΥΠΕΘΑ, διαμορφώθηκαν τα 5 Κέντρα Πρώτης Υποδοχής και Ταυτοποίησης, καθώς και στις 23 Δομές Φιλοξενίας. Εξασφαλίστηκε αμέσως, η χρηματοδότηση ύψους 6.596.470€ από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF-B) και 23.898.120€ από το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF) της ΕΕ, αντίστοιχα.

3.    ΜΟΡΙΑ:  ΣΥΝΟΛΙΚΑ 10.443 άτομα   είναι καταγεγραμμένοι. Από αυτούς,  περίπου 1.000-1500 έχουν φύγει , άγνωστο για που και δεν υπάρχουν στοιχεία, που βρίσκονται και τι κάνουν. Στη ΜΟΡΙΑ, υπάρχουν τρία επίπεδα φιλοξενίας. Σχηματικά ονομάζουμε ως   ΜΟΡΙΑ 1, τον Καταυλισμό που έχει οργανώσει το  ΓΕΣ ( έχει δυνατότητα φιλοξενίας 3420 ατόμων. Υπάρχουν  4.400 χιλιάδες). Η αριθμητική υπέρβαση δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην λειτουργία του καταυλισμού και στους κοινόχρηστους χώρους, οριακώς  ανεχτά. Μέσα στον καταυλισμό ευθύνης του ΓΕΣ, έχει δημιουργηθεί ένας άλλος , όπου φιλοξενούνται  80 με 100 ασυνόδευτοι ανήλικοι , οι περισσότεροι κάτω των 10 ετών και είναι υπό την  υπό επιτήρηση και φροντίδα του ΟΗΕ. (Πριν την δημιουργία του καταυλισμού, υπήρχαν σοβαρές καταγγελίες για εξαφανίσεις παιδιών, από διάφορα παράνομα κυκλώματα  , εμπορία οργάνων, πορνεία κ.ά).  

ΜΟΡΙΑ 2. Η στέγαση προσφύγων/ μεταναστών γίνεται με φροντίδα ΜΚΟ (πιστοποιημένης από τον ΟΗΕ). Σε αυτό τον καταυλισμό δυναμικότητας 2200 ατόμων, διαμένουν περισσότεροι από 3 χιλιάδες με προβλήματα στους κοινόχρηστους χώρους. Ο χώρος είναι ένα  νοικιασμένο χωράφι, όπου έχουν δημιουργηθεί και  στοιχειώδεις υποδομές, που καλύπτουν βασικές ανάγκες των φιλοξενουμένων. (ως αξιόπιστες ΜΚΟ πιστοποιούμενες από τον ΟΗΕ είναι οι :Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης,  Ερυθρός Σταυρός).  

 ΜΟΡΙΑ 3. περίπου 3 χιλιάδες άτομα, ο αριθμός κατά προσέγγιση,  που είναι εκτός οργανωμένων καταυλισμών, κατασκηνώνουν οπουδήποτε στο νησί ,    αρκετοί  σιτίζονται από το Στρατό  και κάποιοι άλλοι με μέριμνα διαφόρων ΜΚΟ. Έχουν προκύψει και προβλήματα  με τους κατοίκους της Λέσβου, ενώ είναι συχνό φαινόμενο οι συμπλοκές και ξυλοδαρμοί  μεταξύ τους, που αντιμετωπίζονται με την παρέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων.

4.    Ένα σοβαρό πρόβλημα είναι το αποχετευτικό των καταυλισμών στη ΜΟΡΙΑ, διότι σχετίζεται με θέματα υγιεινής, καθαριότητας και άλλα. Για το αποχετευτικό και το ζήτημα του βιολογικού καθαρισμού στη ΜΟΡΙΑ, η σχετική μελέτη,  ο διαγωνισμός και γενικά η  διαδικασία, που ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, έχει  βαλτώσει από τον περασμένο χειμώνα, για αυτό, διατάχθηκε η ΜΟΜΚΑ να αναλάβει το έργο αυτό σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες του Δήμου,  με την έναρξη των εργασιών να είναι άμεση.

5.    Το θέμα της σίτισης των μεταναστών/ προσφύγων , δεν έχει ακόμη ρυθμιστεί (ανάθεση σε ιδιωτικές επιχειρήσεις)  και καλύπτεται κυρίως από το ΓΕΣ. Το ΓΕΣ δημοσίευσε την 28/07/16 ανοικτό διαγωνισμό για κάλυψης αναγκών σίτισης 43 Δομών (κυρίως ΛΕΣΒΟ, ΧΙΟ ΣΑΜΟ)  συνολικού ποσού περί τα 84 εκατ. € (το ποσό διατίθεται εξ ολοκλήρου από την Ε.Ε.), ο οποίος ωστόσο ακυρώθηκε την 20/10/17 λόγω των ενστάσεων, δικαστικών διαμαχών και άλλων προβλημάτων που προέκυψαν. Θα επαναληφτεί ο διαγωνισμός άμεσα , με προτεραιότητα τα 3 νησιά...).  Το ποσό αυτό (84 εκ. ευρώ) δεν έχει αξιοποιηθεί και μέχρι να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός, τις ανάγκες σίτισης καλύπτει ο Στρατός.

6.     το έτος 2017, οι Ένοπλες Δυνάμεις διαχειρίστηκαν 31 δομές φιλοξενίας ανά την επικράτεια, στις ακόλουθες περιοχές: ν. Λέσβο,ν. Σάμο, ν. Χίο, ν. Λέρο, ν. Κω, Σκαραμαγκά Αττικής, Σχιστό Αττικής, Ελαιώνα Αθηνών,Ελευσίνα Αττικής, Αγ. Ανδρέα, Ραφήνα, Μαλακάσα Αττικής, Λαύριο Αττικής, Κυλλήνη Ηλείας, Οινόφυτα Βοιωτίας, Ριτσώνα Βοιωτίας, Θήβα Βοιωτίας, Κουτσόχερο Λάρισας, 3ο χλμ Ε.Ο Βόλου Λάρισας, Δολιανά Ιωαννίνων, Κατσικά Ιωαννίνων, Φιλιππιάδα Πρεβέζης, Κάτω Μηλιά Πιερίας,Βέροια Ημαθίας, Διαβατά Θεσσαλονίκης, Αλεξάνδρεια Ημαθίας, Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, Πολύκαστρο Κιλκίς, Δράμα, Περιγιάλι Καβάλας, Σέρρες όπου απασχολήθηκαν καθημερινά συνολικά περί τα 250 στελέχη και των τριών Κλάδων μεταξύ αυτών 25 Ιατροί και 18 Νοσηλευτές. Επίσης για το 2017 διατέθηκαν με μέριμνα ΕΔ περί τις 5.000.000 μερίδες συσσιτίου (συνολικά περί τα 15.000.000 γεύματα) σε πρόσφυγες/μετανάστες.  

7.     Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (20 Σεπτεμβρίου 2018) που αναφέρονται στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης συνδρομής και του κεντρικού συντονιστικού ρόλου που έχουν αναλάβει οι ΕΔ για την εύρυθμη λειτουργία, τοπικά, των δομών φιλοξενίας προσφύγων/μεταναστών, καταγραφονται τα εξής. Τα στοιχεία αφορούν τις 30 δομές διαχείρισης ΕΔ, για μία μέρα (20-9-2018), όπου διαμένουν 31.645 πρόσφυγες/μετανάστες και  οι ΕΔ ανέλαβαν το έργο της παροχής 17.561 μερίδων φαγητού (από τις οποίες 295 μερίδες διανέμονται σε δομές φιλοξενίας οι οποίες δεν ανήκουν στην αρμοδιότητα ΕΔ), λαμβανομένου υπόψη ότι τμήμα αναγκών σίτισης στις δομές φιλοξενίας έχει αναληφθεί από έτερους φορείς με την καταβολή χρηματικού αντιτίμου (με την μέθοδο προπληρωμένων καρτών) στους πρόσφυγες/μετανάστες.

8.    Με μέριμνα του ΥΠΕΘΑ, λοιπόν, έχουν υπογραφεί μέχρι σήμερα πέντε (5) Συμφωνίες Χρηματοδότησης απευθείας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή µέσω του Μηχανισμού Έκτακτης Βοήθειας (Emergency Assistance-EMAS) του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (Asylum, Migration & Integration Fund-AMIF) και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (Internal Security Fund-ISF) συνολικού προϋπολογισμού περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ,  εκ των οποίων δύο (2) για το χρονικό διάστημα 1-2-2016 έως 31-7-2016, δύο (2) για το διάστημα 1-08-2016 έως 28-2-2017 (μια εξ αυτών που αφορούσε την ενδοχώρα παρατάθηκε για ορισμένες δομές μέχρι 31-07-2017) και μια για το διάστημα 01-09-2017 έως 28-02-2018, από τα οποία ποσό περί τα 90 εκατομμύρια ευρώ έχει αναλωθεί, µέσω του μηχανισμού ελέγχου και υποβολής δαπανών στο πλαίσιο των Συμφωνιών Επιχορήγησης απευθείας µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EMAS). Τα 90 εκατ. € που αναλώθηκαν από τα 100 εκατ. € (Π/Υ Συμφωνιών Επιχορήγησης) Έκτακτης Βοήθειας (Emergency Assistance) έχουν ελεγχθεί, από τα αρμόδια Ελεγκτήρια Δαπανών των Κλάδων, από πιστοποιημένες εταιρείες ορκωτών ελεγκτών που προέκυψαν κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας και από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παράλληλα έχουν ελεγχτεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε.

9.    Από το ποσό των 1,6 δις ευρω, της Ε.Ε., περίπου 200 εκατομ. τα διαχειρίστηκε  το ΥΠΕΘΑ, περίπου άλλα τόσα όλα μαζί τα αρμόδια  υπουργεία και  δημόσιοι φορείς.

10.                      Εκτιμάται ότι, οι δομές φιλοξενίας των προσφύγων/μεταναστών, παρότι διατέθηκε από την Ε.Ε. ένα ικανό ποσό, δεν είναι ικανοποιητικές και πάντως, δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των ευρωπαϊκών αρχών Χρηματοδότησης (υπηρεσίες της ΚΟΜΙΣΙΟΝ), που εκφράζουν δημοσίως την δυσφορίας τους.  Πιθανολογείται, ότι αποτελεί πολιτική επιλογή, η προβληματική διαμονή των προσφύγων/μεταναστών, για να μην γίνει η ΕΛΛΑΔΑ,  ελκυστικός προορισμός και διότι επιπλέον: α. δεν εφαρμόζεται στην πράξη η συμφωνία Ε.Ε.-ΤΟΥΡΚΙΑΣ, επανεισδοχής  παράτυπων μεταναστών και β. δεν έχει  ενεργοποιηθεί και δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα, η συμφωνία  προώθησης μεταναστών/προσφύγων από την Ελλάδα σε χώρες της Ε.Ε., λόγω της απροθυμίας ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών να δεχτούν αριθμό μεταναστών / προσφύγων, με αποτέλεσμα, οι άνθρωποι αυτοί, να έχουν εγκλωβιστεί στην χώρα μας.

11.                      Από τους πρόσφυγες/μετανάστες που διαβιούν στις επίσημες δομές φιλοξενίας, σχεδόν το 100% δηλώνει ότι θέλει να φύγει από την Ελλάδα. Άλλοι ζητάνε να επαναπατριστούν και άλλοι να πάνε σε χώρες κυρίως της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

                                        

 Χρήστος Καπούτσης

**

 Η δήλωση (ανάρτηση στο F.B.) του Προέδρου της  Στρατιωτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Επιτίμου Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού  Μιχ. Κωσταράκου

«Υπενθυμίζω την  ανακοίνωση του (Έλληνα) Ευρωπαίου Επιτρόπου Μετανάστευσης κ. Δ. Αβραμόπουλου,  ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει δώσει στην Ελλάδα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2015,  για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Το ποσό είναι τεράστιο και η κατάσταση για την αντιμετώπιση της οποίας δόθηκαν τα λεφτά συνεχίζει να είναι απολύτως άθλια.... Το τεράστιο αυτό ποσό που δόθηκε, όπως και αυτά που θα δοθούν στο μέλλον, έχουν σκοπό να εξευρεθούν τρόποι και να υλοποιηθούν δράσεις για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που δημιούργησαν οι μεταναστευτικές αφίξεις στην χώρα μας.  Η Χώρα μας αποτυγχάνει και διασύρεται για μια ακόμα φορά. Πλήθος ρεπορτάζ σε διεθνή ΜΜΕ προβάλουν εικόνες από την ζοφερή κατάσταση στις δομές φιλοξενίας, εντός ή εκτός εισαγωγικών, εικόνες οι οποίες τραυματίζουν την διεθνή εικόνα της Ελλάδας.

Το ερώτημά μου λοιπόν είναι σαφές: Που πήγαν τα λεφτά; Χάθηκαν;  Δεν θα πρέπει οι κυβερνητικοί υπεύθυνοι για την οικονομία και τη μετανάστευση να δώσουν λογαριασμό; Λογικά, εκτιμώ ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να δικαιολογήσουν και το τελευταίο ευρώ που δαπανήθηκε, πότε δαπανήθηκε, για να καλύψει ποια συγκεκριμένη και αιτιολογημένη ανάγκη, ποιος το πήρε και τι επιτεύχθηκε. Αυτό σημαίνει ευνομούμενη χώρα. Αυτό σημαίνει κυβέρνηση ευνομούμενης χώρας. Αυτό σημαίνει ευρωπαϊκή χώρα, υπεύθυνη απέναντι τους πολίτες της και τους θεσμούς της.»

   **

Συμφωνία επανεισδοχής των  μεταναστών που εισέρχονται στην Ευρώπη μέσω του τουρκικού εδάφους, έχουν υπογράψει   η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμφωνία επιτρέπει  την άρση, από το 2017, της υποχρέωσης για βίζα που έχουν επιβάλει οι Βρυξέλλες στους Τούρκους υπηκόους. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ δεσμεύτηκε να εγγυηθεί τη διακίνηση χωρίς βίζα των Τούρκων.  «Η πόρτα της Ευρώπης χωρίς βίζα θα είναι πλέον ανοιχτή», δήλωσε ο Ερντογάν διαβεβαιώνοντας ότι «η Τουρκία θα εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη συμφωνία επανεισδοχής». Βάσει της συμφωνίας επανεισδοχής, η Τουρκία θα δέχεται πίσω τους  μετανάστες που θα απελαύνονται από τις χώρες της ΕΕ.

   *

  Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ της  Ε.Ε.

Βασικός στόχος για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ύπαρξη μιας μακρόπνοης και ολοκληρωμένης ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη. Η μεταναστευτική πολιτική έχει ως στόχο να καθιερώσει μια ισορροπημένη προσέγγιση έναντι της νόμιμης και της παράτυπης μετανάστευσης.

Νομική βάση : Άρθρα 79 και 80 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

ΣΤΟΧΟΙ:  Καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης: η Ένωση απαιτείται να λαμβάνει μέτρα πρόληψης και περιστολής της παράτυπης μετανάστευσης, κυρίως μέσω της εφαρμογής αποτελεσματικής πολιτικής επιστροφής, με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Συμφωνίες επανεισδοχής: η Ευρωπαϊκή  Ένωση έχει την αρμοδιότητα σύναψης συμφωνιών με τρίτες χώρες για την επανεισδοχή στις χώρες καταγωγής τους ή προέλευσης των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι δεν πληρούν ή δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις εισόδου, παρουσίας ή διαμονής σε ένα από τα κράτη μέλη.

Η ΕΕ διαπραγματεύεται και συνάπτει συμφωνίες επανεισδοχής με χώρες καταγωγής και διέλευσης για την επιστροφή παράτυπων μεταναστών και συνεργάζεται με αυτές τις χώρες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων.

Αρχή της αλληλεγγύης: σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, οι πολιτικές μετανάστευσης πρέπει να διέπονται από την αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων και στο οικονομικό επίπεδο (άρθρο 80 ΣΛΕΕ).