Ο συνωστισμός ναυτικών δυνάμεων ισχυρών κρατών
(ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Ισραήλ, Τουρκία, Ελλάδα) στην Αν. Μεσόγειο, οφείλεται σε λόγους ιδιαίτερης Στρατηγικής αξίας, αφού εκτείνονται σε κρίσιμους τομείς της γεωπολιτικής,
γεωοικονομίας, αξιοποίησης υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου και ασφάλειας των θαλασσίων οδών μεταφοράς
ενέργειας.
Τα επίδικα σημεία, που δημιουργούν
ένταση στην ευρύτερη περιοχή, με την επίδειξη
στρατιωτικής ισχύος των εμπλεκομένων κρατών είναι:
1. Η οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων. Ειδικά η οριοθέτηση
της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), μεταξύ των κρατών Ελλάδας, Κύπρου
και Αιγύπτου, εξελίσσεται σε εξαιρετικά περίπλοκο ζήτημα , λόγω των έντονων διαφωνιών
της Τουρκίας. Η παρουσία πολεμικών πλοίων σε αμφισβητούμενες περιοχές των ΑΟΖ ή
και της υφαλοκρηπίδας, στρατιωτικοποιεί τις νομικές διαφορές των κρατών. Είναι
χαρακτηριστικό ότι, στην Αν. Μεσόγειο, συνωθούνται πολεμικά πλοία, όπως
αμερικανικό και γαλλικό αεροπλανοφόρα, αμερικανικά και βρετανικά αντιτορπιλικά, Γαλλικό πλοίο
υποκλοπών, Ρωσικά καταδρομικά και άλλα πλοία του Ρωσικού Στόλου, Φρεγάτες και
υποβρύχια της Τουρκίας και της Ελλάδας, ενώ είναι συνεχείς οι αεροναυτικές
ασκήσεις στην περιοχή της Ελλάδας και του Ισραήλ.
2. Η Κυπριακή
Δημοκρατία, ως κράτος κυρίαρχο και ανεξάρτητο, έχει συνάψει συμφωνίες για έρευνες και αξιοποίηση
του ορυκτού πλούτου στην ΑΟΖ της Κύπρου, με εταιρείες κολοσσούς, αμερικανικές, γαλλικές, ισραηλινές και καταριανες, όπως η Exxon Mobil
και Qatar Petroleum, η Total και η ΕΝΙ. Πρόκειται για κυριαρχικό δικαίωμα της Κύπρου,
που αμφισβητεί εμπράκτως η Τουρκία, που διεκδικεί τη «μερίδα του λέοντος» στην εκμετάλλευση
των κοιτασμάτων στην Αν. Μεσόγειο. Άλλωστε η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την κρατική
υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρότι είναι κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο
και ισότιμο μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης.
3. Η κατασκευή αγωγού μεταφοράς του φυσικού αερίου της Αν.
Μεσογείου, οι χώρες διέλευσής του μέχρι
την κεντρική Ευρώπη και η ασφάλειά του.
4. Προωθείται από την αμερικανική διπλωματία, η
συγκρότηση μιας ισχυρής στρατιωτικό-διπλωματικής
συμμαχίας ΗΠΑ-Ισραήλ- Αιγύπτου- Κύπρου- Ελλάδας,
που θα έχει κυρίαρχο και κυριαρχικό ρόλο στα Βαλκάνια, στην Α. Μεσόγειο και τη
Μέση Ανατολή και σε κρίσιμα ζητήματα ενεργειακά
και γεωπολιτικά.
Ειδικότερα, προωθείται η
κατασκευή του αγωγού East Med, που σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα
κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου, μέσω Κύπρου, Κρήτης και ηπειρωτικής
Ελλάδας, στην Ιταλία με τελικό προορισμό την κεντροδυτική Ευρώπη. Στη Ιταλία θα φθάνει μέσω του αγωγού IGI - Poseidon
(ΠΟΣΕΙΔΩΝ), που θα συνδέεται με τον EastMed στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας . Η απόφαση
για την κατασκευή του East Med εντάσσεται στα αποτέλεσμα της συμφωνίας Κορυφής τριών
κρατών Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου. Ο αγωγός έχει περιληφθεί στη λίστα των
λεγόμενων Projects Of Common Interest (Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος) στον τομέα
της ενέργειας της ΕΕ και έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση ύψους 34,5 εκατομμυρίων
ευρώ, για την κάλυψη μέρους του κόστους των μελετών. Η σχεδιαζόμενη
δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου (φ. α.)
ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δισ. κυβ. μέτρα φ. α., ενώ το κόστος κατασκευής θα ανέλθει συνολικά στα
3 δισεκ. ευρώ. Ο αμερικανός Υπουργός Άμυνας Τζέιμς Μάτις, δήλωσε πρόσφατα, ότι ο αγωγός EastMed είναι στις επιλογές της αμερικανικής πολιτικής, επισημαίνοντας ότι
η ενέργεια και η ενεργειακή ασφάλεια, μπορούν να αποτελέσουν τα θεμέλια της ειρήνης στην περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Η Τουρκία και η Ρωσία,
αντιδρούν και προτείνουν ο αρωγός μεταφοράς του φυσικού αερίου της Α. Μεσογείου,
να διέλθει από τούρκικο έδαφος με κατεύθυνση την Ευρώπη, με το ισχυρό επιχείρημα, ότι θα είναι πολύ πιο οικονομικός. Μάλιστα, οι
αμερικανοί είχαν υιοθετήσει την πρόταση ο αγωγός να διέλθει από τουρκικό έδαφος,
αλλά άλλαξαν άποψη και υιοθέτησαν την εναλλακτική επιλογή (Κύπρος- Κρήτη- Πελοπόννησος-
Θεσπρωτία- Ιταλία), λόγω των διαταραγμένων αμερικανο-τουρκικών σχέσεων και των
ισραηλινών πιέσεων.
Χρήστος Καπούτσης
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου